Каляднае замірэньне
Каляднае замірэньне (па-француску: Trêve de Noël, па-ангельску: Christmas truce) — кароткае неафіцыйнае спыненьне баявых дзеяньняў на заходнім фронце Першай сусьветнай вайны, што адблося на Вігілію і Каляды 1914 году паміж брытанскімі і францускімі жаўнерамі з аднаго боку і нямецкімі зь іншага.
7 сьнежня 1914 папа рымскі Бэнэдыкт XV заклікаў распачаць афіцыйнае замірэньне[1][2]. Гэта было падтрымана Нямеччынай, але іншыя краіны сустрэлі гэта зь незадавальненьнем, як парушэньне дыцыпліны войскаў на Каляды[3].
Аднак нягледзячы на гэта, каля 100 000 брытанскіх і нямецкіх вайскоўцаў прыняло ўдзел у неафіцыйных спыненьнях баявых дзеяньняў на Заходнім фронце[4]. Першае замірэньне адбылося напярэдадні Калядаў, 24 сьнежня 1914 году, калі нямецкія войскі пачалі ўпрыгожваць сваі акопы ялінкамі са сьвечкамі ў раёне Іпру. Калі ж немцы пачалі сьпяваць калядныя гімны, брытанцы са сваіх акопаў адказалі сьпевамі ангельскіх калядак і музыкаю валынак.
Пасьля ворагі пачалі выкрыкамі віншаваць адзін аднаго з Калядамі. Неўзабаве пасьля гэтага распачаліся сустрэчы на нэўтральных землях «No Man’s Land», дзе адбываўся абмен невялікімі падарункамі (прадукты харчаваньня, тытунь і алькаголь, ды сувеніры — кнопкі і капялюшы). Артылерыя ў тую ноч змоўкла. Падчас замірэньня было дагаворана правесьці пахаваньне забітых жаўнераў, што месяцамі ляжалі на нічыйных землях між акопаў. Пад час адпяваньня прысутнічалі вайскоўцы з варожых бакоў. У некаторых мясцовасьцях замірэньне працягвалася да Новага году[3].
Тое, што тады адбылося, вельмі добра адлюстравана ў балядзе «Christmas in The Trenches» («Каляды ў акопах», словы і музыка Джона Маккатчэна). Гэта песьня мае за аснову рэальныя падзеі на фронце. Шкот Ен Кэлхаўн быў адным з афіцэраў брытанскіх войскаў, які за ўдзел у Калядныым замірэньні быў асуджаны да сьмерці, і толькі ўмяшальніцтва караля Георга V выратавала яго ад выкананьня прысуду.
Замірэньне пашырылася на вялікія абшары фронту, і засталося шмат сьведчаньняў пра футбольныя матчы паміж варагуючымі бакамі.
Камандваньне абодвух бакоў вельмі дрэнна паставілася да калядных замірэньняў. Шмат хто з актыўных удзельнікаў былі пакараныя. У наступныя гады аддаваліся загады артылерыі абстрэльваць у калядную ноч варожыя акопы, але і ў 1915 годзе былі адзначаны асобныя паходы жаўнераў ў акопы ворага.
Успаміны
рэдагавацьКнігі
рэдагавацьПадзеі ўзгадваліся ў некалькіх кнігах як нямецкіх, так і брытанскіх пісьменьнікаў.
- Кейт Серада «Сьпевы дрэва» (The Singing Tree by Kate Seredy)
Фільмы
рэдагавацьУ 2005 годзе на падставе падзеяў быў зьняты фільм «Шчасьлівых калядаў».
Манумэнты
рэдагавацьМузыка
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ «Demystifying the Christmas Truce», Thomas Löwer, The Heritage of the Great War, retrieved 27 December 2009
- ^ «Miracles brighten Christmas», Harrison Daily Times, 24 December 2009
- ^ а б Victory For Human Kindness"
- ^ «The Truce of Christmas, 1914», Thomas Vinciguerra, The New York Times, 25 December 2005.
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |