Зынджырлы-мэдрэсэ
Зынджырлы́-мэдрэсэ (па-крымскататарску: Zıncırlı medrese, Зынджирлы медресе, у перакладзе: мэдрэсэ з ланцугом) — Медрэсэ, якое заснаваў у 1500 годзе хан Мэнглі I Гірэй у Салачыку (сёньня гэта прыгарад Бахчысараю). Гэтае мэдрэсэ — найстарэйшы будынак навучальнай установы, які захаваўся на тэрыторыі Ўкраіны. Таксама гэта адзінае ацалелае ў савецкі пэрыяд гістарычнае мэдрэсэ ў Крыму. Назву атрымаў з-за цанцуга які вісіць над уваходнымі дзьвярамі, дзякуючы якому кожны, хто ўваходзіць у мэдрэсэ вымушаны схіляць галаву.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/%D0%97%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B8-%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B5-23092010%28097%29.jpg/250px-%D0%97%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B8-%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B5-23092010%28097%29.jpg)
Архітэктура
рэдагавацьБудынак Зынджырлы-мэдрэсэ каменны, мае квадратную пляніроўку, аднапавярховы, з унутраным панадворкам, дзе ў старажытнасьці знаходзіўся фантан (пасьля рэстаўрацыі 2007 гады над панадворкам зробленая шкляны дах).
Па пэрымэтру панадворка мэдрэсэ праходзіць аркадная галерэя, перакрытая дзесяцьцю паўсфэрычнымі купаламі, якія абапіраюцца на стральчатыя аркі і слупы. З трох бакоў галерэі знаходзяцца жылыя і навучальныя памяшканьні са сьпічастымі скляпеньнямі. Даволі суровы экстэр’ер збудаваньня нагадвае крэпасьць. У праёме адзіных дзьвярэй вісіць жалезная ланцуг — каб кожны, хто заходзіць у мэдрэсэ, нахіляў галаву. Над дзьвярыма ўмацаваны наступны надпіс:
Гэта вучылішча з дапамогай Усяміласьцівага Бога загадаў узьвесьці Мэнглі-Гірэй Хан, сын Хаджы-Гірэй Хана, хай працягне Бог царства яго да сканчэньня веку. 906[1] год. | ||
У 2007 годзе Турцыя выдзеліла $2,75 млн на рэстаўрацыю Зынджырлы-мэдрэсэ й разьмешчанага побач Дзюрбе першага крымскага хана Хаджы I Гірэя[2].
Пасьля акупацыі Крыма Расеяй, 3 кастрычніка 2015 году школа «Зынджырлы медрэсэ» ўключана таксама ў сьпіс аб'ектаў культурнай спадчыны Расейскай Фэдэрацыі [3].
Галерэя
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ 1500 год па хрысьціянскім летазьлічэньні.
- ^ Турцыя выдзеліла амаль 3 млн даляраў на аднаўленьне старажытных мусульманскіх помнікаў у Бахчысараі
- ^ http://government.ru/media/files/XnNawtIgNdGfkAMwq9cweD5tE4N6miAy.pdf