Ян Гэвэліюс

гданьскі астраном
(Перанакіравана з «Гэвэліюс»)

Ян Гэвэліюс (лац. Johannes Hevelius, ням. Johann Hewelcke, польск. Jan Heweliusz, іншыя формы прозьвішча: Hewel, Hewelke, Höfelcke, Hövellius, Höwelcke; 28 студзеня 1611 — 28 студзеня 1687) — гданьскі[a] астраном, матэматык і канструктар навуковых інструмэнтаў.[7] У якасьці астранома ён набыў вядомасьць «стваральніка месяцавай тапалёгіі». Яму ж належыць і стварэньне 10 новых сузор’яў, сем зь якіх уваходзяць у лік сучасных сузор’яў.[8]

Ян Гэвэліюс
Johannes Hevelius
Гэвэліюс на карціне Даніэля Шульца
Дата нараджэньня 28 студзеня 1611(1611-01-28)[1][2][3][…]
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 28 студзеня 1687(1687-01-28)[1][2][3][…] (76 гадоў)
Месца сьмерці
Месца пахаваньня
Месца вучобы
Занятак астраном, прадпрымальнік, картограф, броварнік
Навуковая сфэра астраномія і юрыспрудэнцыя
Вядомы як стваральнік месяцавай тапаграфіі
Сябра ў Лёнданскае каралеўскае таварыства[6]
Вучні Ґотфрыд Кірх[d]
Узнагароды
  1. ^ Дагэтуль няма дакладнага вызначэньня, да каго належыў Гэвэліюс. Вядома, што ён нарадзіўся ў нямецкамоўнай лютэранскай сям’і, падданай Каралеўства Польскага. Сам Гэвэліюс называў сябе «абывацелем польскага сьвету» (па-лацінску: civis Orbis Poloniae). Адныя крыніцы сьведчаць пра Гэвэліюса як паляка: Іншыя — як пра немца:
  1. ^ а б в г д MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
  2. ^ а б Johannes Hevelius // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
  3. ^ а б Johannes Hevelius // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  4. ^ а б Гевелий Ян // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ^ Find a Grave (анг.) — 1996.
  6. ^ https://www.cambridge.org/core/journals/international-astronomical-union-colloquium/article/johannes-hevelius-polish-seventeenthcentury-brewer-and-astronomer/ECDCD2404AA9D0A31D7F6F03277773FA — С. 27.
  7. ^ Bolesław Orłowski Słownik polskich pionierów techniki. — Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1984. — С. 78. — ISBN 83-216-0339-4
  8. ^ Ridpath, Ian Star Tales (анг.)