Глядыятар (фільм, 2000)

«Глядыя́тар» (па-ангельску: Gladiator) — эпічны гістарычны драматычны фільм 2000 году, зьняты рэжысэрам Рыдлі Скотам паводле сцэнару Дэйвіда Францоні, Джона Логана і Ўільяма Нікалсана. Фільм быў зьняты прадусарамі кампаніяў DreamWorks Pictures і Universal Pictures. У фільме здымаліся Расэл Кроў, Хаакін Фэнікс, Коні Нільсэн, Ральф Мёлер, Олівэр Рыд, Джымон Унсу, Дэрэк Джэкабі, Джон Шрапнэл і Рычард Гарыс. Кроў грае ролю рымскага палкаводца Максіма Дэцыма Мэрыдыюса, якому здраджваюць, калі Камод, амбітны сын імпэратара Марка Аўрэліюса, забівае бацьку і захоплівае трон. Пераведзены ў статус раба, Максім становіцца глядыятарам і замагаецца за сваё жыцьцё дзеля таго, каб адпомсьціць за забойства сваёй сям’і і свайго імпэратара.

Глядыятар
па-ангельску: Gladiator
Жанр	пэплум[d][…], мэлядрама, баявік[d], драматычны фільм, прыгодніцкі фільм, эпічны фільм[d] і гістарычны фільм
Рэжысэр	Рыдлі Скот[d][…]
Сцэнарыст	Джон Логан[d] Ўільям Нікалсан[d] Дэйвід Францоні[d]
Прадусар	Дуглас Ўік[d] Дэйвід Францоні[d] Бранка Лустыг[d] Тэры Нідан[d]
У ролях	Расэл Кроў[…] Хаакін Фэнікс[d][…] Коні Нільсэн[d][…] Рычард Гарыс[d][…] Олівэр Рыд[d][…] Джымон Унсу[d] Дэрэк Джэкабі[d] Томас Арана[d] Дэйвід Гэмінгс[d] Ральф Мёлер[d] Спэнсэр Трыт Кларк[d] Дэйвід Скофілд[d] Джон Шрэпнэл[d] Томі Флэнаган[d] Джыяніна Фасьё[d] Джорджа Кантарыні[d] Тоні Кэран[d] Дэйвід Бэйлі[d] Джон Кўін[d] Амід Джалілі[d] Свэн-Уле Торсэн[d] Алан Корд’юнэр[d] Adam Levy[d]
Кампазытар	Ганс Цымэр[d] Лайза Джэрард[d] Джыван Гаспаран[d]
Апэратар	Джон Мэтысан[d]
Мантаж	П’етра Скалія[d]
Мастак	Arthur Max[d]
Вытворчасьць	Universal Pictures, DreamWorks[d], Scott Free Productions[d], Mill Film[d], C & L[d] і Dawliz[d]
Распаўсюд	DreamWorks[d] і UIP-Dunafilm[d]
Дата выхаду	5 траўня 2000, 25 траўня 2000, 19 траўня 2000, 2000 і 19 траўня 2023
Працягласьць	155 ± 1 хвіліна
Краіна	Вялікабрытанія ЗША
Мова	ангельская мова
Бюджэт	103 000 000 $
Прыбытак	460 583 960 $
Наступны	Глядыятар II[d]
Старонка на IMDb

Сюжэт

У 180 годзе гішпанска-рымскі генэрал Максім Дэцым Мэрыдыюс (Расэл Кроў) мае намер вярнуцца дадому пасьля таго, як ён прывядзе рымскае войска да перамогі супраць германскіх плямёнаў каля Віндабоны. Імпэратар Марк Аўрэліюс (Рычард Гарыс) кажа Максіму, што ягоны ўласны сын Камод (Хаакін Фэнікс) непрыдатны да кіраваньня і што ён хоча, каб Максім зьмяніў яго на пасадзе рэгента, каб дапамагчы выратаваць Рым ад карупцыі і аднавіць Рымскую рэспубліку. Пачуўшы гэта, Камод забівае свайго бацьку.

Камод абвяшчае сябе новым імпэратарам і просіць Максіма быць ляяльнасьці да яго, але Максім адмаўляецца. Максіма арыштоўвае гвардыя, але ён забівае сваіх выкрадальнікаў, хаця і не без траўмаў. Ён едзе дадому недалёка ад Трухільлё, дзе знаходзіць свой дом разбураным, а сям’ю забітай. Максім хавае жонку і сына, а потым падае ад атрыманых раненьняў. Яго знаходзяць рабы, якія вязуць яго ў правінцыі Маўрэтанія Цэзарэйская, дзе яго прадаюць у рабства чалавеку Проксыма (Олівэр Рыд), які займаецца падрыхтоўкаў глядыятараў.

Максім, хаця і неахвотна, змагаецца на мясцовых турнірах і сябруе з двума іншымі глядыятарамі, як то Джубай (Джымон Унсу), нумідыйцам, і Гагенам (Ральф Мёлер), немцам. Вайсковыя навыкі дапамагаюць яму перамагаць у матчах і атрымаць прызнаньне ў іншых глядыятараў і натоўпу. Праксым раскрывае, што калісьці ён таксама быў глядыятарам, вызваленым Маркам Аўрэліюсам, і раіць Максіму, што ён павінен заваяваць натоўп, каб заваяваць сваю свабоду. Калі Камод арганізоўвае 150 дзён гульняў, Проксым бярэ сваіх глядыятараў на бой у Калізэі.

Выкарыстоўваючы закрыты шалом Максім дэбютуе ў глядыятарскіх баях у Калізэі як картагенянін у рэканструкцыі бітвы пры Заме. Нечакана Максім прыводзіць свой бок да перамогі, і Камод заходзіць у Калізэй, каб павіншаваць глядыятараў. Ён загадвае Максіму, як правадыру глядыятарскай групы, назваць сваё імя, і Максім раскрывае сваё рэальнае імя і абвяшчае помсту. Камод хутка ўцякае разам са сваімі ахоўнікамі.

Наступны бой Максіма праходзіць супраць легендарнага непераможнага глядыятара па імені Тыгр Галійскі (Свэн-Уле Торсэн). Камод дамовіўся, каб падчас дуэлі на Максіма было выпушчана некалькі тыграў, аднак Максім перамагае Тыгра. Камод загадвае Максіму забіць Тыгра, але Максім шкадуе ягонае жыцьцё, за што натоўп абвяшчае глядыятара Максімам Міласэрным. Раззлаваны такім зыходам, Камод зьдзекуецца з Максімам пра сьмерць ягонае сям’і, але Максім паварочваецца і адыходзіць, пакідаючы час помствы на больш позьні час.

Крытыка

На агрэгатары аглядаў Rotten Tomatoes фільм мае рэйтынг ухваленьня 77% на аснове 199 аглядаў, зь сярэднім рэйтынгам 7,32/10. На думку крытыкаў, Рыдлі Скот і выдатны акторскі склад пасьпяхова перадалі напружанасьць рымскіх глядыятарскіх баёў, а таксама насьпяваючую палітычную інтрыгу. У фільме Metacritic, які прысвойвае нармалізаваны рэйтынг, фільм мае 67 балаў з 100 балаў, заснаваны на 46 крытычных водгуках, што сьведчыць пра ў цэлым станоўчыя водгукі. Аўдыторыя, апытаная CinemaScore, паставіла фільму сярэдні бал А паводле шкалы ад А да F.

Вонкавыя спасылкі

• Глядыятар (анг.) на сайце IMDb.
• Глядыятар на сайце «Rotten Tomatoes»  (анг.).
• Глядыятар на Metacritic.