Гадэрсьлеў

	Гадэрсьлеў
	дац. Haderslev‎
Герб Гадэрсьлеў
Дата заснаваньня:	1050
Краіна:	Данія
Рэгіён:	Паўднёвая Данія
Насельніцтва:	▲22 182 чал. (1 студзеня 2023);
Тэлефонны код:	7
Паштовы індэкс:	6100
Геаграфічныя каардынаты:	55°15′0″ пн. ш. 9°30′0″ у. д. / 55.25° пн. ш. 9.5° у. д.Каардынаты: 55°15′0″ пн. ш. 9°30′0″ у. д. / 55.25° пн. ш. 9.5° у. д.
	Гадэрсьлеў на мапе Даніі Гадэрсьлеў
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	https://www.haderslev.dk/

Гадэрсьлеў (па-дацку: Haderslev‎, па-нямецку: Hadersleben) — мястэчка ў Паўднёвай вобласьці Даніі, адміністрацыйны цэнтар аднайменнай грамады. Разьмешчаны на ўсходзе Паўднёвай Ютляндыі. Насельніцтва — 22 032 чалавекі (1 студзеня 2021).

Мінуўшчына рэдагаваць

Haderslev in the 16th century

Заснаваны вікінгамі ў сярэдзіне XI стагодзьдзя. У 1292 року атрымаў статус каралеўскага мястэчка. Тады быў адным з галоўных гандлёвых цэнтраў Паўднёвай Ютляндыі.

Першыя згадкі пра каралеўскі замак датаваныя 1327 рокам. Места разьвівалася далей, у XIII стагодзьдзі была збудаваная гатычная катэдра і другі замак(da) (спалены ў 1644 року), падобны да Кронбаргу.

У XVI стагодзьдзі Гадэрсьлеў стаў адным зь першых скандынаўскіх цэнтраў лютаранства. Да Другой Шлезьвіскай вайны ўваходзіў у герцагства Шлезьвіг, дацкі фэод. З 1864 року — у Прусіі, з 1871 — у Нямецкай імпэрыі. У 1920 року па выніках плебісцытаў Паўднёвы Шлезьвіг вярнуўся ў склад Даніі.

Культура рэдагаваць

У парку Клэфтэн штолета ладзіцца трохдзённы Клэфтэнскі фэстываль.

Адукацыя рэдагаваць

Дзейнічаюць тры аддзяленьні ўнівэрсытэцкага коледжу Паўднёвай Даніі(da).

Вядомыя асобы рэдагаваць

Эрык Крыстафэрсэн Дацкі (к. 1307-к. 1332) — кароль Даніі з 1321, у 1325 зьняволены ў Гадэрсьлеўскім замку
Даратэя фон Заксэн-Ляўэнбург (1511—1571) — жонка Крыстыяна III з 1525, каралева-кансорт Даніі і Нарвэгіі. Жыла ва ўласным двары ў Гадэрсьлеве
Ганс II (1521—1580) — адзіны князь Шлезьвіг-Гольштайн-Гадэрсьлеву
Фрэдэрык II Дацкі (1534—1588) — кароль Даніі і Нарвэгіі, князь Шлезьвігу і Гольштайну (з 1559)
Ганс II (1545—1622) — князь Шлезьвіг-Гольштайн-Зондэрбургу
Фрэдэрык III Дацкі (1609—1670) — кароль Даніі і Нарвэгіі (1648—1670)
Георг Нікаляўс фон Нісэн (1761—1826) — гісторык музыкі, дыплямат
Юліюс Лянгбэн (1851—1907) — нямецкі гісторык мастацтва, філёзаф
Свэн Вад (1928—2004) — дацкі баксэр, алімпійскі мэдаліст

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

Афіцыйная бачына грамады

Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.