Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь
Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь — найвышэйшы бесьперапынна дзейны прадстаўнічы і заканадаўчы орган дзяржаўнай улады ў Беларусі ў 1991—1996 гадох. Валодаў вяршэнствам і паўнатой заканадаўчай улады, ажыцьцяўляў яе ад імя народу ў межах і формах, вызначаных Канстытуцыяй і законамі Беларусі. Запазычаная з расейскай мовы[1] назва перайшла з савецкіх часоў ад Вярхоўнага Савету БССР, традыцыйная беларуская назва парлямэнту ад часоў Вялікага Княства Літоўскага — Сойм[2][3].
| Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь | |
.svg) | |
| Абрэвіятура | ВС РБ |
|---|---|
| Папярэднік | Вярхоўны Савет БССР |
| Наступнік | Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь |
| Дата ўтварэньня | 1991 |
| Дата спыненьня існаваньня | 1996 |
| Тып | парлямэнт |
| Юрыдычны статус | прадстаўнічы й заканадаўчы орган дзяржаўнай улады |
| Штаб-кватэра | вул. Савецкая, д. 11 |
| Месцазнаходжаньне | Менск |
| Афіцыйныя мовы | беларуская |
| 1-ы Старшыня Вярхоўнага Савету Рэспублікі Беларусь | Станіслаў Шушкевіч |
| 2-і Старшыня Вярхоўнага Савету Рэспублікі Беларусь | Мечыслаў Грыб |
| 3-і Старшыня Вярхоўнага Савету Рэспублікі Беларусь | Сямён Шарэцкі |
| Колькасьць супрацоўнікаў |
360 дэпутатаў (1991 - 1995) 260 дэпутатаў (1995 - 1996) |
| Колішняя назва | Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь |
Структура, паўнамоцтвы
рэдагавацьСкладаўся з адной палаты (260 дэпутатаў). Дэпутаты выбіраліся грамадзянамі краіны на аснове ўсеагульнага выбарчага права тэрмінам на 5 гадоў (першыя выбары ў Вярхоўны Савет БССР, які зьяўляўся прадстаўнічым і заканадаўчым органам саюзнай рэспублікі да набыцьця ёю самастойнасьці, адбыліся ў 1938 годзе). Парадак дзейнасьці ВС, яго органаў і дэпутатаў вызначаўся Канстытуцыяй 1994 году, законам «Аб Вярхоўным Савеце Рэспублікі Беларусь», а таксама Рэглямэнтам Вярхоўнага Савету. Для арганізацыі работы Вярхоўнага Савету выбіраліся Старшыня, яго намесьнікі, ствараліся камісіі.
Штогод праводзіліся веснавая й асеньняя сэсіі, пры неабходнасьці — спэцыяльныя й нечарговыя пасяджэньні. Да кампэтэнцыі Вярхоўнага Савету належала прыняцьце Канстытуцыі й унясеньне ў яе зьмяненьняў і дапаўненьняў, прыняцьце законаў і пастаноў, кантроль за іх выкананьнем, назначэньне чарговых выбараў Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь, правядзеньне рэспубліканскіх рэфэрэндумаў, вызначэньне асноўных кірункаў унутранай і міжнароднай палітыкі Рэспублікі Беларусь, іншыя пытаньні.
Друкаваны орган ВС — газэта «Ведамасці Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь».
Спыненьне дзейнасьці
рэдагавацьДзейнасьць Вярхоўнага Савету спынена 27 лістапада 1996 году ў выніку праведзенага рэфэрэндуму і прыняцьця Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь 1994 (са зьмяненьнямі і дапаўненьнямі), паводле якой функцыі былога вышэйшага прадстаўнічага органа адышлі да Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь і Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь.
Старшыні Вярхоўнага Савету
рэдагаваць- Станіслаў Шушкевіч (1991 — 26 студзеня 1994)
- Мечыслаў Грыб (28 студзеня 1994 — 1996)
- Сямён Шарэцкі (10 студзеня — 27 лістапада 1996)
Глядзіце таксама
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ ЭСБМ. Т. 11. — Менск, 2006. С. 285.
- ^ Чайчыц А. Карыснае практыкаваньне ад Зянона Пазьняка, Радыё Свабода, 24 красавіка 2017 г.
- ^ Народная Праграма Вольная Беларусь — гэта праект новай Беларусі. — Варшава — Нью-Ёрк — Менск: «Беларускія Ведамасьці», 2017. С. 17.
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць| Вікіцытатнік зьмяшчае збор цытатаў, датычных тэмы артыкула: |