Варкута

	Варкута; лац. Varkuta
	рас. Воркута
Герб Варкуты	Сьцяг Варкуты
Дата заснаваньня:	1932
Былая назва:	Руднік
Мясцовая назва:	ненецкая Варкута; комі Вöркута
Краіна:	Расея
Плошча:	29,8 км²;
Вышыня:	180 м н. у. м.
Насельніцтва:	▼56 131 чал. (2024);
Тэлефонны код:	82151
Паштовы індэкс:	169900
Геаграфічныя каардынаты:	67°30′0″ пн. ш. 64°2′0″ у. д. / 67.5° пн. ш. 64.03333° у. д.Каардынаты: 67°30′0″ пн. ш. 64°2′0″ у. д. / 67.5° пн. ш. 64.03333° у. д.
	Варкута на мапе Расеі Варкута
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	http://www.воркута.рф

Варкута́ (комі: Вöркута; па-ненецку: Варкута, Varkuta; па-расейску: Воркута) — горад у мескай акрузе Варкута рэспублікі Комі. Зьяўляецца адміністрацыйным цэнтрам акругі. Разьмешчаны за Паўночным палярным кругам на берагох ракі Варкута. Буйныя аўтамаґістралі, што зьвязвалі б горад з цэнтральнай Расеяй, адсутнічаюць. Паўночнай чыгункай Варкута зьвязаная з астатнімі гарадамі рэспублікі.

Адлегласьць да сталіцы рэспублікі — Сыктыўкару — 904 км.

Гісторыя

Працоўны пасёлак Ру́днік на месцы Варкуты быў заснаваны ў пачатку 1930-х гадоў геаляґічнай экспэдыцыяй. Пасёлак знаходзіўся ў Вяліказямельскай тундры ў раёне выведаных запасаў вуглю. У 1943 годзе пасёлак атрымаў статус гораду, а напрыканцы 1970-х колькасьць жыхароў пераўзышла 100 000 чалавек.

Пасьля распаду СССР назіраецца вялікае зьмяншэньне колькасьці жыхароў гораду, што зьвязана з агульным заняпадам вугальнае прамысловасьці, якая зьяўляецца местаўтваральнай галінай прамысловасьці Варкуты. Шырока вядомы пікет варкуцінскіх шахтараў, якія прыязджалі мітынґаваць у Маскву.

Агульныя зьвесткі

Горад знаходзіцца на берагох ракі Варкута. Варкута знаходзіцца на 150 км на поўнач ад Паўночнага палярнага кругу. Да сталіцы рэспублікі — 904 км. Горад падпарадкоўваецца маскоўскаму часу (GMT +4).

Клімат субарктычны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня дасягае амаль -20 °C, сярэдняя тэмпэратура ў ліпені — 13,1 °C. Працягласьць зімы складае прыкладна 8 месяцаў, замаразкі магчымыя нават улетку. Сярэднегадавая тэмпэратура паветра — -5,3 °C.

Рэпрэсійныя ворганы ў Варкуце

Сярод жыхароў колішняга Савецкага Саюзу Варкута вядомая як сынонім месца ляґернага пакараньня, у якіх дасылалі асоб, што зазналі на сабе наступствы сталінскіх рэпрэсіяў.

З 1930-ых па 1950-ыя гады ў Варкуце дзейнічаў Ухтпечляг (пасьля 1938 — Варкутляг), які зьяўляўся найбуйнешай часткай сыстэмы ГУЛАГ. У пэрыяд свайго росквіту у Варкутлягу знаходзілася прыкладна 73 000 чалавек^[2].

Пасьля ліквідацыі ГУЛАГу Варкута заставалася месцам канцэнтрацыі выпраўленчых установаў да 1980-ых гадоў.

Этымалёгія назвы

Расейская назва Воркута паходзіць зь ненецкае мовы (па-ненецку: Варкута, Varkuta; варк, vark - мядзьведзь) і перакладаецца прыкладна як «Мядзьведжае месца», або «Месца, якое збыткуе медзьвядзямі».