Ўолтэр Скот
Сэр Ўо́лтэр Скот (па-ангельску: Walter Scott; 15 жніўня 1771, Эдынбург, Шатляндыя — 21 верасьня 1832, Эбатсфорд, Шатляндыя) — шатляндзкі празаік, паэт і перакладнік. Сусьветна вядомы сваімі гістарычнымі раманамі — «Айвэнга», «Квэнтын Дорвард» і іншымі. Лічыцца заснавальнікам жанру гістарычнага раману.
| Ўолтэр Скот | |
| Walter Scott | |
 Сэр Ўолтэр Скот. Партрэт работы Генры Рэбэрна (1822) | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 15 жніўня 1771 Эдынбург
|
| Памёр | 21 верасьня 1832 Эбатсфорд
|
| Пахаваны | |
| Бацькі | Walter Scott[d][1][2] Anne Rutherford[d][1][2] |
| Сужэнец | Шарлёта Жэнэўева Шарпэнт’е[d][2] |
| Дзеці | Charlotte Sophia Lockhart[d][1], Anne Scott[d][1], Charles Scott[d][1] і Sir Walter Scott, 2nd Baronet[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | празаік, паэт, перакладнік |
| Гады творчасьці | гістарычны раман |
| Жанр | гістарычны раман[d], паэзія, тэатар і рамантызм |
| Мова | ангельская мова[3] |
| Узнагароды | |
| Подпіс | 
|
Жыцьцяпіс
рэдагавацьНарадзіўся ў сям’і заможнага шатляндзкага юрыста Ўолтэра Джона (1729—1799) і Ганны Рэзэрфорд (1739—1819), дачкі прафэсара мэдыцыны Эдынбурскага ўнівэрсытэту. Быў дзявятым дзіцём у сям’і, аднак з 13 дзяцей выжылі толькі шасьцёра.
У студзені 1772 захварэў на дзіцячы паралюш, страціў рухомасьць правай нагі і назаўжды застаўся кульгавы. Двойчы — у 1775 і 1777 роках — знаходзіўся на лекаваньні ў курортных мястэчках Бат і Прэстанпанс.
Дзяцінства ягонае было шчыльна зьвязанае з Шатляндзкім Памежжам, дзе ён бавіў час на дзедавай фэрме ў Сэндыноў, а таксама ў дзядзькавай хаці ля Келса. Нягледзячы на свой фізычны недахоп, ужо ў малым узросьце зьдзіўляў вакольных жывым розумам і фэнамэнальнай памяцьцю.
У 1778 вярнуўся ў Эдынбург, дзе вучыўся ў школе. У 1785 паступіў у Эдынбурскі коледж. У коледжы захапіўся альпінізмам, фізычна ўзмацнеў і набыў папулярнасьць сярод пагодкаў як выдатны апавядальнік.
Шмат чытаў, у тым ліку антычных аўтараў, захапляўся раманамі і паэзіяй, асабліва вылучаў традыцыйныя баляды і казаньні Шатляндыі. Разам зь сябрамі зладзіў у коледжы «Паэтычнае таварыства», вывучаў нямецкую мову і знаёміўся з творчасьцю нямецкіх паэтаў.
Істотным для Скота стаў 1792 рок: у Эдынбурскім унівэрсытэце ён вытрымаў іспыт на званьне адваката. З гэтага часу ён стаў шанаваным чалавекам з прэстыжнай прафэсіяй і заняўся ўласнай юрыдычнай практыкай.
У першыя гады працы шмат езьдзіў па краіне, спадарожна зьбіраючы народныя легенды і паданьні пра шатляндзкіх героеў. Захапіўся перакладамі нямецкай паэзіі, ананімна выдаў свае пераклады баляды Бюргера «Ленора».
У 1791 пазнаёміўся зь Вільямінай Белшэс, дачкою эдынбурскага адваката, цягам пяці наступных рокаў намагаючыся дабіцца ягонае ўзаемнасьці. Аднак Вільяміна ў рэшце рэшт абрала Ўільяма Форбса, сына заможнага банкіра. Неразьдзеленае каханьне стала для маладога чалавека магутным ударам; вобразы Вільяміны не аднойчы зьяўляліся ў наступных раманах пісьменьніка.
У 1797 ажаніўся з Шарлётаю Карпентэр (1770—1826).
У жыцьці быў узорным сямейнікам, чалавекам добрым, чульлівым, тактоўным, удзячным; любіў уласны маёнтак Эбатсфорд, зь якога зрабіў невялікі замак; вельмі любіў дрэвы, хатніх жывёлаў, сямейную бяседу.
У 1830 перанёс апаплексычны ўдар, які спаралізаваў ягоную правую руку, пасьля ў 1830—1831 здарыліся яшчэ два ўдары.
Памёр ад інфаркту 21 верасьня 1832.
Творчасьць
рэдагавацьПераклады па-беларуску
рэдагаваць- Айвенга: раман: [для сярэд. і ст. шк. узросту] / пер. Л. В. Забалоцкая. — Мінск: Полымя, 1997 — 511 с. — (Школьная бібліятэка). ISBN 985-07-0172-2
- Шэры манах пер. Андрэй Стэфановіч
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б в г д Lundy D. R. Sir Walter Scott, 1st Bt. // The Peerage (анг.)
- ^ а б в Kindred Britain
- ^ Scott, Walter, Sir, 1771-1832 // CONOR.SI
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць |
Гэта — накід артыкула пра пісьменьніка альбо пісьменьніцу. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |