Алесь Жлутка

беларускі мовазнаўца, гісторык, перакладнік

Але́сь Жлу́тка[a] (нар. 12 верасьня 1954, вёска Запольле Клічаўскага раёну Магілёўскай вобласьці) — беларускі мовазнаўца і гісторык. Кандыдат філялягічных навук (1990). Ляўрэат узнагароды імя Льва Сапегі (2009).

Алесь Жлутка
Дата нараджэньня 12 верасьня 1954(1954-09-12) (69 гадоў)
Месца нараджэньня
Месца вучобы
Занятак перакладнік, мовазнаўца, гісторык, літаратуразнаўца, літаратар, археограф
Навуковая сфэра мовазнаўства[1], гісторыя[1] і літаратуразнаўства[1]
Месца працы
Навуковая ступень кандыдат філялягічных навук[d] (1990)
Узнагароды

Біяграфія рэдагаваць

Скончыў геолягаразьведны тэхнікум[2], факультэт замежных моваў Львоўскага ўнівэрсытэту па спэцыяльнасьці «Клясычная філялёгія» (1983), асьпірантуру Інстытуту літаратуры Акадэміі навук Беларускай ССР (1985—1988). Абараніў кандыдацкую дысэртацыю па лацінскай паэзіі Беларусі эпохі Асьветніцтва (1990).

У 1988—1994 роках працаваў у Інстытуце літаратуры НАН БССР і Нацыянальным навукова-асьветным цэнтры імя Францішка Скарыны. З 1994 року — у Інстытуце гісторыі НАН Беларусі: старэйшы навуковы супрацоўнік аддзела спэцыяльных гістарычных навук (1996—2005), старэйшы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі Беларусі Сярэдніх вякоў і пачатку Новага часу (2005—2013), старэйшы навуковы супрацоўнік аддзела крыніцазнаўства і археаграфіі (2014—2020).

Выкладаў у Віцебскім дзяржаўным мэдычным унівэрсытэце, Беларускім інстытуце культуры, Беларускім гуманітарным ліцэі, Пінскай духоўнай сэмінарыі імя Тамаша Аквінскага.

8 лістапада 2020 году ў час пратэстаў супраць фальсыфікацыі выбараў, гвалту і беззаконьня затрымліваўся супрацоўнікамі сілавых структураў рэжыму Лукашэнкі за ўдзел у «Маршы народаўладзьдзя»[3] і прысуджаны да 10 содняў арышту[4][5]. Праз два тыдні кіраўніцтва Інстытуту гісторыі НАН Беларусі не працягнула зь ім кантракту[6].

Навуковая і перакладніцкая дзейнасьць рэдагаваць

Дасьледуе лацінамоўную літаратуру Беларусі, лацінамоўныя крыніцы з гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, гісторыю раньняга хрысьціянства на беларускіх землях, беларускую анамастыку[7].

У ягоным перакладзе на беларускую мову друкаваліся паэзія Гарацыюса, байкі Эзопа і творы анакрэонтыкаў.

Аўтар больш як 50 навуковых публікацыяў. Падрыхтаваў да выданьня кнігу дакумэнтаў і сьведчаньняў «Міндаў — кароль Літовіі».

Кніжныя публікацыі рэдагаваць

  • Міндаў, кароль Літовіі, у дакумэнтах і сьведчаньнях. Менск, 2005.
  • Метадычныя рэкамендацыі да выдання лацінскіх дакументаў X—XІV ст. Менск, 2005.
  • Кароткая граматыка лацінскай мовы. — Мн., 2008.
  • Лацінска-беларускі слоўнік актавай мовы Вялікага Княства Літоўскага XIII—XVIII ст. Менск, 2011.
  • Метадычны дапаможнік па вусных тэмах па англійскай мове — 2011.
  • Лацінская актавая палеаграфія. — Мн.: БелНДІДАС, 2015.
  • Францыск Скарына ў дакументах і сведчаннях. — Мн.: Беларуская навука, 2020.

Прэміі і ўзнагароды рэдагаваць

  • Узнагарода імя Льва Сапегі (Польшча, 2009)

Сям’я рэдагаваць

Жонка — філёляг Марыя Жлутка.

Заўвагі рэдагаваць

  1. ^ Поўнае імя — Алякса́ндар Анато́левіч

Крыніцы рэдагаваць

Літаратура рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць