Ціхая ноч
«Ціхая ноч» (па-нямецку: "Stille Nacht, heilige Nacht") — папулярная калядная песьня шматлікіх народаў. Перакладзеная на беларускую мову Натальляй Арсеньневай.[1] Абвешчаная ЮНЭСКО нематэрыяльнай культурнай спадчынай у 2011 годзе.[2][3]
| «Stille Nacht, heilige Nacht» | |
| Песьня | |
 | |
| Мова | нямецкая |
|---|---|
| Па-беларуску | Ціхая ноч |
| Напісаная | 1818 |
| Аўтар(ы) | Юзаф Мор |
| Кампазытар(ы) | Франц Ксавер Грубер |
Гісторыя
рэдагаваць«Ціхая ноч» упершыню была выкананая напярэдадні Калядаў 1818 году ў парафіяльным касьцёле Сьвятога Мікалая ў Обэрндорфе-ля-Зальцбургу — вёсцы ў Аўстрыйскай імпэрыі на рацэ Зальцах (цяпер — горад у Аўстрыі).
Аўтарам словаў, напісаных пасьля сканчэньня напалеонаўскіх войнаў, зьяўляецца каталіцкі сьвятар айцец Юзаф Мор, які пераехаў у Обэрндорф-ля-Зальцбургу за год да першага выкананьня.
Мор прынёс словы Францу Ксаверу Груберу, школьнаму настаўніку і арганісту суседняй вёскі, і папрасіў яго скласьці мэлёдыю і гітарны акампанэмэнт для начной імшы на Каляды 1818 году. Гітарны акампанэмэнт быў, верагодна, абраны з той нагоды, што, магчыма, паводка ракі пашкодзіла царкоўны арган.[4]
Пераклады
рэдагавацьЗ моманту стварэньня «Ціхая ноч» была перакладзеная на каля 140 іншых моваў, у тым ліку беларускую.[2][5]
Словы
рэдагаваць| Па-нямецку (арыгінальны тэкст) | Па-беларуску (пераклад Н. Арсеньневай)[6] |
|---|---|
| Stille Nacht, heilige Nacht,
Alles schläft; einsam wacht Nur das traute hochheilige Paar. Holder Knabe im lockigen Haar,
Schlaf in himmlischer Ruh! Stille Nacht, heilige Nacht, Hirten erst kundgemacht
Tönt es laut von fern und nah: Christ, der Retter ist da! Christ, der Retter ist da!
Gottes Sohn, o wie lacht Lieb' aus deinem göttlichen Mund, Da uns schlägt die rettende Stund'. Christ, in deiner Geburt! Christ, in deiner Geburt! |
Ціхая ноч, сьвятая ноч!
Усё сьпіць, сьніць даўно. Толькі Маці Сьвятая ўсьцяж Ціха ў ясьлях люляе дзіця — Сьпі, Сыночак малы, Люлі, люлі, сьпі.
Серабром зорных крыг, Хор анёлаў пяе пастухом Аб дзіцяці, што будзе Хрыстом, Сьветлай песьняй хвалы Славяць Збаўцу зямлі.
У родны край завітай, Людзям сум і тугу разгані, Хай жа цешацца ў гэтыя дні, У ціхую, сьвятую ноч! У ціхую, сьвятую ноч! |
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Літургічныя тэксты для беларускамоўнага багаслужэння
- ^ а б 200 гадоў спеву «Ціхая ноч»
- ^ Silent Night: Austria’s melodic message of peace ["Ціхая ноч": аўстрыйскае мэлёдычнае пасланьне міра]
- ^ Jason Daley. A Brief History of ‘Silent Night’ [Джэйсан Дэйлі. Кароткая гісторыя «Ціхай ночы»]
- ^ Ronald M. Clancy, William E. Studwell. Best-Loved Christmas Carols. [Рональд М. Клэнсі, Уільям Э. Стадуэл. Самыя любімыя калядныя сьпевы] Christmas Classics Ltd, 2000.
- ^ Калядныя песні