Травеньскія падзеі ў Францыі 1968 году
Тра́вень 68 (па-француску: Mai 68) — тэрмін, які ахоплівае ўсю сукупнасьць пратэсных рухаў, што мелі месца ў Францыі ў траўні-чэрвені 1968 году. Падзеі гэтага пэрыяду зьяўляюцца знакавым зломам у сучаснай гісторыі Францыі і характарызуюцца шырокім спантанным паўстаньнем, якое было па сваёй сутнасьці адначасова культурным, сацыяльным і філязофскім. На думку мысьляра Вінцэнта Сэспэдэса (Vincent Cespedes), «у траўні-чэрвені 1968 філязофія знаходзіцца на вуліцах. Рэвалюцыя праз філязофію, але таксама й рэвалюцыя філязофіі. […] Мільёны людзей перасталі думаць толькі аб тым, як наладзіць сваю кар'еру ды прыватнае жыцьцё — і пачалі філязафаваць разам. Гэта цэнтральная падзея Траўня, якая артыкулюе ўсе астатнія і робіць іх магчымымі. Пры ўсёй разнароднасьці спэцыфічных змаганьняў у гэтым ажыцьцяўляецца іх адзінства»[1], накіраванае супраць традыцыйнага грамадзтва, капіталізму, імпэрыялізму і, больш непасрэдным чынам, супраць улады генэрала Дэ Голя . Падзеі траўня 1968 году, справакаваныя паўстаньнем студэнцкай моладзі Парыжу, а потым захапіўшыя працоўнае асяродзьдзе і практычна ўсе катэгорыі насельніцтва на ўсёй тэрыторыі краіны, зьяўляюцца найбольш значным сацыяльным рухам у гісторыі Францыі XX стагодзьдзя.
Лёзунгі і графіці траўня 1968[2]
рэдагаваць«Вашае ўяўленне значна больш багатае [чым у старэйшых], і фармулёўкі, якія чытаеш на мурах Сарбоны, гэта даказваюць. Штосьці выйшла з вас, што зьдзіўляе, штурхае, адкідвае ўсё тоё, што зрабіла нашае грамадства тым, чым яно з'яўляецца сёння. Гэта тоё, што я назваў бы расьцягненьнем поля магчымага. Ня адмаўляйцеся ад гэтага»[3], сказаў Жан-Поль Сартр лідэру студэнцкага руху Даніэлю Кон-Бэндыту падчас мененых «падзеяў».
- Il est interdit d’interdire.
Забараняць забараняецца.
- L’imagination prend le pouvoir !
Улада ўяўленьню!
- Je prends mes désirs pour des réalités car je crois en la réalité de mes désirs.
Я прымаю свае жаданьні за рэальнасьць, бо я веру ў рэальнасьць сваіх жаданьняў.
- Vivre sans temps morts et jouir sans entrave.
Жыць бяз прастояў ды зьведваць аргазм безь перашкодаў.
- L’ennui est contre-révolutionnaire.
Нудота — контррэвалюцыйная.
- Pas de replâtrage, la structure est pourrie.
Ніякіх тынкаваньняў: структура спарахнела.
- Ne laissez pas les haut-parleurs parler pour vous.
Не дазваляйце гучнагаварыльнікам гаварыць за вас.
- Soyez réalistes, demandez l’impossible.
Будзьце рэалістамі, патрабуйце немагчымага.
- On achète ton bonheur. Vole-le.
Тваё шчасьце купляюць. Скрадзі яго.
- Sous les pavés, la plage.
Пад брукам — пляж.
- La barricade ferme la rue mais ouvre la voie.
Барыкада затуляе вуліцу, але адчыняе шлях.
- Le réveil sonne : PREMIÈRE humiliation de la journée !
Званок будзільніка — гэта ПЕРШАЯ зьнявага на дзень.
- Laissez la peur du rouge aux bêtes à cornes.
Пакіньце страх перад чырвоным для рагатых жывёлаў.
- Les murs ont la parole.
Слова мурáм.
- Sois jeune et tais-toi (avec l’ombre du Général de Gaulle en fond d’affiche).
Будзь маладым і змоўкні (зь ценем Генэрала дэ Голя на заднім пляне).
- Les armes de la critique passent par la critique des armes.
Зброя крытыкі ўтвараецца праз крытыку зброі.
- L'alcool tue. Prenez du L.S.D.
Алькаголь забівае. Прымайце L.S.D.
- Arrêtez le monde, je veux descendre.
Спыніце сьвет, я хачу выйсьці.
- L'aboutissement de toute pensée, c'est le pavé dans ta gueule, C.R.S.
Вянец усялякай думкі — гэта брукавец табе ў морду, амапавец.
- L'art est mort, ne consommez pas son cadavre.
Мастацтва памерла, ня спажывайце ягоны труп.
- Ne nous attardons pas au spectacle de la contestation, mais passons à la contestation du spectacle.
Ня будзьма затрымлівацца на спэктаклі супрацьстаяньня, давайце пераходзіць да супрацьстаяньня спэктаклю.
- À vendre, veste en cuir spéciale manifestation, garantie anti-CRS, grande taille, prix 100 F.
Прадаецца: скураная куртка, спэцыяльная для маніфэстацыяў, з гарантыяй ад АМАПа, вялізны памер, кошт 100 франкаў.
- Le bleu restera gris tant qu'il n'aura pas été réinventé.
Блакітны застанецца шэрым, пакуль мы яго ня прыдумаем зноў.
- Bannissons les applaudissements, le spectacle est partout.
Адкіньма воплескі, спэктакль паўсюль.
- Cache-toi, objet.
Схавайся, прадмет.
- Céder un peu c'est capituler beaucoup.
Саступіць крыху — гэта капітуляваць шмат.
- Chassez le flic de votre tête.
Вытурыце мянта са сваёй галавы.
- Colle-toi contre la vitre. Croupis parmi les insectes.
Прыляпіся да вакенца. Увязнуўшы паміж вусякоў.
- Comment penser librement à l'ombre d'une chapelle ?
Як думаць вольна ў цені капліцы?
- C.R.S. qui visitez en civil, faites très attention à la marche en sortant.
АМАПаўцы, якія наведваюцца ў цывільным, будзьце вельмі асьцярожныя з прыступкай на выхадзе.
- La culture c'est l'inversion de la vie.
Культура — гэта інвэрсія жыцьця.
Крыніцы
рэдагавацьВонкавыя спасылкі
рэдагаваць| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |