'''Пяцігорцы''', потым таксама '''панцырныя''' — сярэднецяжкая [[Вялікае Княства Літоўскае|літоўская]] кавалерыя з ХVІ да ХVІІІ ст. У [[Польшча|Польшчы]] аналагічныя часткі называлі «казакамі», потым часьцей панцырнымі ([[польская {{мова-pl|пол.]] ''pancerni'', ''towarzysze pancerni''|скарочана}}).
Фармацыя ужывалася часта як дапаўненьне гусараў — як лягчэйшыя ад гусараў яны часта акружалі флянгі, разьбітага гусарамі няпрыяцеля. З гусарамі пяцігорцаў спалучаў таксама спосаб рэкрутацыі тг. зв. «таварыскі зацёнг» ([[польская {{мова-pl|пол.]] ''zaciąg towarzyski''|скарочана}}).
Да канца XVI стагодзьдзя пяцігорцы не карысталіся дасьпехамі, а толькі шлемамішаломамі місюркамі ды карвашамі. Пазьней дасьпех пяцігорца складаўся з: [[кальчуга|кальчугі]] (кальчужнага панцыру), [[карваш|карвашы]]ы, [[шалом|шалому]]у [[місюрка|місюркі]], да якой дачэплена была кальчуга. У якасьці тарчу выступаў плецены [[калкан]] плецены, круглы тарч турэцкага тыпу. Наступальнай зброяй была трохмэтровая [[дзіда]] — [[рагаціна]], [[шабля]], два [[пісталет|пісталеты]]ы ды рушніца (раней [[лук]]). Відавочна з часам пачалі ужываць таксама дзіды — але ж звычайна лягчэйшыя за гусарскія. У XVII ст. пяцігорцы пачалі насіць таксама кірысы.
З пачатку пяцігорцамі называлі легкуюлёгкую коньніцу каўкаскага паходжаньня, якая складалася з каўкаскіх горцаў ([[чаркесы|чаркесаў]]) якія аселі ў [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]]. З часам у пяцігорцах пачалі служыць таксама літоўскія татары ды літоўская шляхта. У гэты час не карысталіся іншай абарончай зброяй, як місюркамі ды карвашамі.
== Назва ==
Першапачаткова назвай пяцігорцы даўнія [[ліцьвіны]] называлі эмігрантаў з [[Каўказ|Каўказу]], якія разам з татарамі зьвяіліся ў ВКЛ напрыканцы ХІV ст. Наступная хваля чэркесаўчаркесаў на чале з пяцьцю кабардынскімі князямі зьявілася на [[Вялікае Княства Літоўскае|Літве]] ў 1562 годзе, дзе яны працягвалі службу ў пяцігорскіх харугвах.
