Adash
Далучыўся 9 кастрычніка 2009
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў |
|||
Радок 121:
[[zh-yue:蘇聯]] 粵語
[[gan:蘇聯]] 贛語
== Маскаль, маскальскі
Крыніца [1]: ''Слоўнік: М. Байкоў і С. Некрашэвіч …''
• '''маскалізм''' — руссизм. НТ2
• '''маскаль''' — 1) москвитянин, великорус, русский; 2) солдат русской службы
• '''маскалька''' — 1) русская; 2) солдатка
• '''маскальскі''' — великорусский
• '''масковец''' — москвич, великорус
• '''маскоўка''' — великоруска
• '''маскоўскі''' — московский, великорусский
• Маскоўшчына — Великороссия
Заўвага. НТ2 — Беларуская навуковая тэрмінолёгія. Вып. 2. Практыка і тэорыя літаратурнага мастацтва. — Менск: Выданьне інстытуту Беларускай культуры,1923. — 74 с.
Крыніца [2]: Слоўнік: Др. Я. Станкевіч ...
• маскоўскі -кая-кае
1. московский.
2. русский. Нсл. 291. Годзе горкае долі аб’едкі на маскоўскім стале падбіраць! Случчанік („Каласкі“, Но. 60‑61, 1958 г.). Разлучыла нас ні месяц, ні зара, разлучыла маскоўская слабада. Жукова Імгл. (Косіч 25). Маскоўская хустка. Нсл. Маскоўская сарочка, намётка. Нсл. Маскоўскія рукавы. Нсл.
• Масковец -оўца, предл.-оўцу, зват.-оўча, м. — русский (в знач. сущ.). МГсл.
• Маскоўка -ўкі-ўцы, ж. — русская женщина. Нсл. 291. У нашага пана якаясь Маскоўка служыць. Нсл.
• 2. маскоўка — топор русского изделия. Нсл. 291. Маскоўку купіў. Нсл.
• маскоўшчына -ны-не
1. холст русского изделия. Нсл. 291. Маскоўшчыны набрала на рукавы. Нсл.
2. вообще русский товар. Нсл. 291. Маскоўшчына лінуча. Нсл.
3. совокупность всего подлинно русского. Маскоўшчынаю пахне, сьмярдзіць. Смл.
• маскалéць –èю-èеш-èе, несоверш. — русеть. Соверш. абмаскалéць — обрусеть.
Прич. абмаскалéлы — обрусевший.
• маскалёнак –нка, предл.-нку, м. — солдатский сын или кантонист. Нсл. 290. Маскалёнак б’ецца. Нсл. Маскалёнкаў павезьлі. Тм.
• маскáліць –лю-ліш-ле, каго-што, несоверш. руссифицировать. Соверш. абмаскаліць — обрусить.
Прич. абмаскáлены — руссифицированный.
Отгл. имя сущ. абмаскáленьне — руссификация (обрусение, С.). Нсл.
• маскáль -аля, предл.-лю, мн. ч.-лі-лёў-лём-лёў-лямі-лёх, м.
1. Нк.: Пос. 99 — русский, великорусс. Навікі Віц. (Ксл.). У тым баку Маскалі жывуць. Сураж (Ксл.); Равы, Аш. Сына Маскаль за нівошта забіў. Гарун; Жабрачка. Спатыкаліся з Маскалямі. Зь вершу “Кінуўшы, рынуўшы паўстаньне”... з часу паўстаньня 1863 г. (Беларусь, 148). З Маскалём, не із сваім братам! Поговор. НК.: Пособ., 137. Тату, тату, лезе чорт у хату. Дарма сынку, абы не маскаль. Послов. На нашы землі наплылі чырвоненькія Маскалі. Кл.: Каліна, 30. Гарыць на Случчыне паўстаньне на бой сьмяротны з Маскалямі. Тм.
2. в общем значении маскáль — солдат русской армии, солдат. Растл.; Нсл. 290. Маскалёў найшло поўну хату. Нсл. Наш дзядзька служыў у маскалёх. Ст. Мы старожу паставім на чатыры стараны па чатыры маскалі. Маскалікі заснулі. Прыехаў пан — ня гулі. Росуха Імгл. (Косіч, 51). Уменьш. маскáлік — солдатик. Нсл. 290. Маскалікі, ідучы, пяюць. Нсл.
3. перен. — пустой, прямо стоящий колос ржи, пшеницы и т. п.
4. плохой, непослушный, с разбойническими замашками мальчик, парень.
Увелич., презр. маскалюга, а) русский, б) солдат., презр. Нсл. 291. Маскалюга гэты злодзей вялікі.
• Масквá -вы
1. Москва
2. Россия. Масква сьлёзам ня вера. НК. Паасоб., 137.
3. русский (московитянин, великорос). Нсл., 291. Пан Маскву наняў на будынак. Нсл. А што ж, Масква, ня купіш барышоў? Тм. Маскву адурніў. Нсл. Ах ты Масква дурная, ня хочаш браць таго, што даюць. Тм. Ня дурні Масквы, яна й так дурная. Тм., собир. — русские. Масква стала адступаці, рэчку невялічку праклінаці. Зь песьні праз перамогу на маскоўскім войскам пад Воршаю 1514 г.
Крыніца [3]: Слоўнік: С. М. Некрашэвіч ...
великороссийский /-русский/ — вялікарускі, расійскі, расейскі, маскоўскі, маскальскі, рускі
Великороссия — Расія, Расея, Маскоўшчына, Вялікарусь; пренебр. Кацапшчына
русская — расійка, руская, маскáлька, маскоўка
русский — расійскі, рускі, маскáльскі, маскоўскі; маскáль
| |||