Рада Вялікага Княства Літоўскага: розьніца паміж вэрсіямі

'''Рада Вялікага Княства Літоўскага''' (таксама '''Паны-Рада''') — найвышэйшы орган дзяржаўнай улады [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] ў XV — 1-й палове XVI стагодзьдзяў. Разьвязвала галоўныя пытаньні ўнутранай і замежнай палітыкі, мела вынятковае значэньне ў палітычным, эканамічным і духоўным жыцьці гаспадарства<ref name="Lojka">[[Павал Лойка|Лойка П.]] Што такое паны-рада? // {{Літаратура/100 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі|к}} С. 26.</ref>.

Узьнікла як дапаможны орган пры вялікім князю, у XV стагодзьдзі набыла большую самастойнасьць. НесупыннаБесьперапынна дзейнічала як выканаўча-распарадчы, заканадаўчы, кантрольны і судовы орган. БылаМела кампэтэнтнаякампэтэнцыю ў справе абраньня вялікага князя, абароне дзяржавы, міжнародных справаў, выданьні законаў, разглядзе найважнейшых судовых справаў.

У сваёй дзейнасьці мусіла была ўлічваць ўнутрыпалітычнае і вонкавае становішча дзяржавы, гэта вымушала дзейнічаць асабліва асьцярожна і даволі часта склікаць агульнадзяржаўныя [[Сойм Вялікага Княства Літоўскага|соймы]], каб заручыцца падтрымкай усёй [[шляхта|шляхты]]. Найважнейшыя дзяржаўныя справы Рада вырашаларазьвязвала сумеснасупольна зь вялікім князем, а пры яго адсутнасьці, што здаралася вельмі часта, — самастойна. Праўнае становішча рады замацавалася ў прывілеях 1492 і 1506 рокаў, у [[Статут Вялікага Княства Літоўскага 1588 году|Статуце 1588 року]] яе паўнамоцтвы і парадак іх ажыцьцяўленьня не атрымалі дастатковага замацаваньня і вызначаліся звычаямі.