|
|Commons =
}}
'''Царква́ Прачы́стай Багаро́дзіцы''' ('''За́мкавая''') — помнік архітэктуры XIV—XVII стагодзьдзяў у [[Наваградак|Наваградку]]. Знаходзілася на [[Замкавая (гара)|Замкавай гары]], пасярод [[Наваградзкі замак|замка]]. У 1870-я гады ўлады [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] [[Сьпіс помнікаў архітэктуры Вялікага Княства Літоўскага, зруйнаваных уладамі Расейскай імпэрыі|зруйнавалі царкву]] (захаваліся падмуркі). Твор архітэктуры мясцовай школы дойлідзтва і [[барока]].
== Гісторыя ==
Будаваньне царквы, відаць, пачалося яшчэ за вялікім князем [[Гедымін|Гедымінам]]ам да 1323 году, калі Наваградак быў ягонай рэзыдэнцыяй. Каля 1316 году места стала катэдрай першага [[Літоўская праваслаўная мітраполія|літоўскага мітрапаліта]] Феафіла. Магчыма, збудавалі царкву трохі пазьней, за сынам Гедыміна [[Карыят|Карыятам]]ам, якому ў сярэдзіне XIV ст. належала Наваградзкае ўдзельнае княства<ref>Гайба М. [http://www.radzima.org/be/navagradak-navagrudak/6543.html Замкавая царква ў Наваградку], [[Radzima.org]]</ref>.
У 2-й палове XIV ст. будынак перабудавалі — дадалі чатыры [[слуп]]ы ў цэнтры. У 1416 годзе тут адбыўся сабор з удзелам [[япіскап]]аў полацкага, чарнігаўскага, луцкага, уладзіміра-валынскага, перамышльскага, смаленскага, тураўскі і холмскага. На прапанову вялікага князя [[Вітаўт|Вітаўта]]а сабор пасьвяціў у сан асобнага ад [[Маскоўскі патрыярхат|Масквы]] мітрапаліта [[Рыгор Цамблак|Рыгора Цамблака]] і абвясьціў аўтакефалію. Пазьней царква стала катэдрай мітрапаліта [[Канстантынопальскі патрыярхат|Канстантынопальскага патрыярхату]].
З XVI ст. у царкве захоўваўся цудоўны абраз Маці Божай Наваградзкай. У 1581—1775 гадох тут адбываліся паседжаньні [[Літоўскі трыбунал|Літоўскага трыбуналу]].
== Архітэктура ==
Першая царква была крыжападобнай у пляне і мела невялікія памеры 13,5×13,5 м. Унутры чатыры слупы ўтрымлівалі [[Барабан (архітэктура)|барабан]] з [[купал|купалам]]ам. Два бакавыя [[нэф]]ы і [[апсыда]] мелі нэрвюрныя скляпеньні. Сьцены царквы былі з чырвонай і абпаленай цэглы, бакавыя выступы ўпрыгожваліся блёкамі жоўта-зялёнага [[туф|туфа]]а.
У выніку перабудовы XVII ст. аб'ёмаб’ём падоўжылі на захад, павялічылі апсыду. Над паўднёвай сьцяной збудавалі вежу складанай канфігурацыі. Фасады дэкаравалі фігурнымі атынкаванымі карнізамі, нішамі, цягамі і інш.<ref>Кушнярэвіч А., Ткачоў М. Навагрудская Замкавая царква // {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыкляпэдычны даведнік|к}} С. 359.</ref>
== Галерэя ==
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыкляпэдычны даведнік}}
{{Славутасьці Наваградку}}
[[Катэгорыя:Праваслаўныя храмы Наваградку|Наваградак]]
[[Катэгорыя:Зьнішчаныя праваслаўныя храмы Беларусі]]
[[Катэгорыя:Зьнішчаныя збудаваньні Наваградку]]
[[Катэгорыя:Храмы пад тытулам Найсьвяцейшай Панны МарыіМарыі]]
| 