Эстонія пад кайзэраўскай акупацыяй: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →‎Обэр Ост: артаграфія
афармленьне
 
Радок 1:
[[Файл:Bundesarchiv Bild 146-1970-074-34, Besetzung der Insel Ösel, Truppenanlandung.jpg|значак|300пкс|<center>Высадка нямецкіх войскаў на [[Саарэмаа|Ёзэлі]]</center>]]
'''Эстонія была акупаваная [[Нямецкая імпэрыя|кайзэрайскай Нямеччынай]]''' у апошні пэрыяд [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]]. 11-2111—21 кастрычніка 1917 [[нямецкая імпэрская армія]] заняла [[Маанзундзкі архіпэляг|Заходнеэстонскі (Маанзундзкі) архіпэляг]], які складаюць астравы [[Саарэмаа]], [[Хіюмаа]] ды [[Муху]]. Каб прымусіць [[Бальшавікі|бальшавіцкі]] рэжым [[РСФСР|Савецкай Расеі]] падпісаць [[Берасьцейскі мір]], 18 лютага 1918 нямецкія войскі высадзіліся ў кантынэнтальнай Эстоніі і 21 лютага ўвайшлі ў [[Хаапсалу]]. 22 лютага яны занялі [[Валга|Валгу]], а 24 лютага — [[Пярну]], [[Вільяндзі]] і [[Тарту]]. [[Талін]] быў акупаваны на наступны дзень, а 4 сакавіка 1918 з захопам [[Нарва (горад)|Нарвы]] ўся тэрыторыя Эстоніі адышла да Нямецкай імпэрыі. Так спынілі існаваньне рэспубліканскі строй, які 24 лютага [[Дэклярацыя незалежнасьці Эстоніі|абвясьціў незалежную дзяржаву]], і ўлада мясцовай расейска-эстонскай [[Чырвоная гвардыя (Расея)|Чырвонае гвардыі]]. Апошнія чырвонагвардзейцы ўцяклі праз раку Нарва 5 сакавіка. 28 лютага 1918 у Талін прыехаў генэрал-лейтэнант {{Не перакладзена|Адольф фон Зэкендорф||et|Adolf von Seckendorff}}, прызначаны вайсковым камандзірам Трэцяе камэндатуры ва ўрадзе Нямецкай вайсковай адміністрацыі Заходнеэстонскага архіпэлягу. У 1918 Эстонія ўвайшла ў склад [[Обэр-Ост|Нямецкай вайсковай адміністрацыі на Ўсходзе]] для [[Куронія|Куроніі]], [[Эстляндзкая губэрня|Эстляндыі]], [[Ліфляндзкая губэрня|Ліфляндыі]], [[Саарэмаа|Ёзэлю]] і [[Рыга|Рыгі]].
 
== Акупацыйны рэжым ==
Радок 17:
[[Балтыйскія немцы|Нямецкая меншасьць]] дамагалася заснаваньня [[Аб’яднанае Балтыйскае герцагства|Аб’яднанага Балтыйскага герцагства]]. Падпісаўшы 3 сакавіка 1918 року [[Берасьцейскі мір]], Савецкая Расея фактычна аддала Эстонію пад уладу нямецкай вайсковай адміністрацыі, і ейны статус мусіў быць вызначаны пазьней.
 
12 красавіка балтыйскія немцы склікалі ў [[Рыга|Рызе]] сход з патрабаваньнем утварэньня [[Аб’яднанае герцагства Эстляндыі, Ліфляндыі й Курляндыі|Аб’яднанага герцагства Эстляндыі, Ліфляндыі й Курляндыі]] й уключэньня яго ў склад [[Нямецкая імпэрыя|імпэрыі]] шляхам пэрсанальнае уніі з [[ГогенцолерныГагэнцолерны|ГогенцолернаміГагэнцолернамі]]. Гэтая просьба была перададзеная [[ляндэсрат]]ам у Рызе [[Нямецкі імпэратар|імпэратару Нямеччыны]].
 
== Обэр Ост ==
{{Асноўны артыкул|Обэр Ост}}
Талін, Тарту і Нарва кіраваліся непасрэдна нямецкай вайсковай адміністрацыяй ([[Обэр Ост]]), а рэшта краіны была падзеленая на амтсбэцыргі і ортсбэцыргі. Як правіла, кіраўнікамі мясцовых органаў улады прызначаліся землеўладальнікі з [[Балтыйская шляхта|нямецкай шляхты]]. Усе [[Эстонская мова|эстонамоўныя]] газэты, акрамя пранямецкае «Rewaler Tagesblatt», былі забароненыя. Так цягнулася да 10 лістапада 1918. 5 лістапада Нямеччына дэнансавала [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскую дамову]] з усімі ейнымі (тады сакрэтнымі) дадатковымі пратаколамі. 19 лістапада апошні нямецкі прадстаўнік у Эстоніі Аўгуст Вініг падпісаў пагадненьне пра перадачу ўсяе паўнаты ўлады ў Эстоніі [[Часовы ўрад Эстоніі|Часоваму ўраду]]. 28 лістапада нападам Савецкай Расеі пачалася [[вайна за незалежнасьць Эстоніі]].
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Літаратура ==
Радок 31 ⟶ 28:
 
{{Эстонія ў тэмах}}
{{Першая сусьветная вайна па краінах}}
 
[[Катэгорыя:Гісторыя Эстоніі]]