Вугляводы: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д новы ключ для Катэгорыя:Вугляводы: « » з дапамогай HotCat
д Выпраўлены навуковыя недасканальнасьці
Радок 1:
[[Файл:Lactose.svg|міні|320пкс|справа|Структурная формула [[Ляктоза|ляктозы]] — [[дыцукрыд]]у, які ўтрымліваецца ў [[малако|малацэ]]]]
'''Вугляво́ды''' ('''цукрыды''') — агульная назва шырокай клясы прыродных арганічных злучэньняў. Назва паходзіць ад словаў «вугаль» і «вада». Прычынай гэтага зьяўляецца тое, што першыя зь вядомых навуцы вугляводаў апісваліся брута-формулай C<sub>x</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>y</sub>, фармальна зьяўляючыся злучэньнямі [[вуглярод]]а й [[вада|вады]]. Тэрмін зьяўляецца найбольш распаўсюджаным ў галіне [[біяхімія|біяхіміі]], дзе ён зьяўляецца сынонімам [[цукрыд]]аўцукрыдаў. Вугляводы падзяляюцца на чатыры хімічныя групы: [[монацукрыдмонацукрыды]]ы, [[дыцукрыддыцукрыды]]ы, [[алігацукрыд]]ыалігацукрыды й [[поліцукрыдполіцукрыды]]ы. Увогуле, монацукрыдаў і дыцукрыдаў, звычайна называюць [[цукарМонацукрыды|цукрамі]]<ref>Flitsch, SL & Ulijn, RV (2003). [http://www.nature.com/nature/journal/v421/n6920/pdf/421219a.pdf «Sugars tied to the spot».] Nature 421: 219–220.</ref>.
 
Вугляводы выконваюць шматлікія ролі ў жывых арганізмах. Поліцукрыды служаць для захоўваньня [[энэргія|энэргіі]], як то [[крухмал]] і [[глікаген]], а таксама зьяўляюцца структурнымі кампанэнтамі, як то [[цэлюлоза]] расьлінаў і [[хітын]] ў [[суставаногія|суставаногіх]]. Пяцівугляродны моноцукрыд [[рыбоза]] зьяўляецца важным кампанэнтам кафэрмэнтаў і асновай генэтычнай малекулы вядомай як [[РНК]]. [[Дэзоксірыбоза]] зьяўляецца складовай часткай [[ДНК]]. Цукрыды й іхныя вытворныя рэчывы ўключаюць мноства іншых важных біялягічных малекул, якія гуляюць ключавую ролю ў [[імунная сыстэма|імуннай сыстэме]], прадухіленьня [[патагенэз]]у, [[згусальнасьць крыві|згусальнасьці крыві]] й разьвіцьця<ref>Maton, Anthea; Jean Hopkins, Charles William McLaughlin, Susan Johnson, Maryanna Quon Warner, David LaHart, Jill D. Wright (1993). «''Human Biology and Health''». Englewood Cliffs, New Jersey, USA: Prentice Hall. pp. 52–59. ISBN 0-13-981176-1.</ref>.
 
У харчовай навуцы й у многіх неафіцыйных кантэкстах тэрмін вугляводаў часта азначае любую ежу, якая асабліва багатая складанымі вугляводамі крухмаламі, як то [[збожжавыя прадукты]], [[хлебабулачныя]] й [[макаронныя вырабы]], ці простыя вугляводы, як то [[цукар]] у [[цукерка|цукерак]], [[варэньнеСочыва|варэньні]] й [[дэсэрт]]ах.
 
== Крыніцы ==