Масла: розьніца паміж вэрсіямі

'''Масла'''<ref>{{Навіна|аўтар=[[Юрась Бушлякоў]]|загаловак=Масла, алей, алiвааліва|спасылка=http://www.svaboda.org/a/24876860.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=5 верасьня 2003|дата доступу=29 верасьня 2016}}</ref> (сьметанковае масла) — харчовы канцэнтрат малочнага {{Артыкул у іншым разьдзеле|Тлушч|тлушчу|be|Тлушчы}}. Вызначаецца павышанай жывільнай каштоўнасьцю і [[Калёрыя|калярыйнасьцю]] (каля 3 мэга[[Джоўль|джоўляў]] на 100 [[грам]]аў). У залежнасьці ад віду мае ад 50% да 98% тлушчу і ад 1% да 20% вільгаці. Таксама ўлучае [[бялкі]], [[Ляктоза|малочны цукар]], {{Артыкул у іншым разьдзеле|Фосфаліпіды|фасфатыды|en|Phospholipid}}, тлушчарастваральныя [[вітаміны]] А, D і Е<ref name="б">{{Кніга|аўтар=[[Канстанцін Фамічэнка]].|частка=Масла сьметанковае|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=http://files.knihi.com/Slounik/02/enc/Bielaruskaja_encyklapedyja.torrent|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=2000|том=10|старонкі=185|старонак=544|сэрыя=|isbn=985-11-0169-9|наклад=10 000}}</ref> і шкодныя {{Артыкул у іншым разьдзеле|Транс-тлушч|транс-тлушчы|en|Trans fat}} і [[халестэрын]]. Улетку мае жаўцейшае адценьне ў выніку сьвежасьці ўжыванай малакакормячымі [[Сысуны|сысунамі]] травы, узімку адпаведна наадварот — сьвятлейшае адценьне<ref name="с">{{Навіна|аўтар=[[Валерыя Красоўская]]|загаловак=Масла масьлянае|спасылка=http://www.svaboda.org/a/27514659.html|выдавец=Радыё «Свабода»|дата публікацыі=27 студзеня 2016|дата доступу=29 верасьня 2016}}</ref>.

[[Малако]] перапрацоўвалі на масла ў Беларусі са Старажытнасьці ў хатніх умовах. У 1800-х гг. у [[Маёнтак|маёнтках]] [[Шляхта|шляхты]] зьявіліся масларобныя прадпрыемствы. З 1850-х гг. узьніклі адмысловыя прамысловыя прадпрыемствы. У 1912 г. маслазаводы Беларусі вырабілі 139 тонаў масла. У 1920-х гг. у [[Беларуская ССР|Беларускай ССР]] разьвілася агульнакраёвая масларобная прамысловасьць. За 1920—1939 гг. у БССР пабудавалі каля 50 маслазаводаў. У 1940 г., пасьля ўзьяднаньня з [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусьсю]] ў верасьні 1939 г., у БССР дзейнічала звыш 100 маслазаводаў, зь іх меншасьць была мэханізаванай. У 1998 г. 5 найбольшымі маслазаводамі Беларусі былі: [[Капыль]]скі ([[Менская вобласьць]]), [[Карэлічы|Карэліцкі]] ([[Гарадзенская вобласьць]]), [[Дуброўна|Дубровенскі]] ([[Віцебская вобласьць]]), [[Круглае|Круглянскі]] і [[Хоцімск]]і ([[Магілёўская вобласьць]]). За 1998 г. у Беларусі вырабілі 74,2 тыс. тонаў масла (47% ад аб'ёмуаб’ёму 1990 г.)<ref name="п"/>.