|
[[Файл:Vilenski vakzał z boku čyhunki, Miensk, Biełaruś.jpg|мінізначак|260пкс|[[Віленскі вакзал (Менск)|Віленскі (Лібава-Роменскі) вакзал]] у [[Менск]]у. Цяпер на ягоным месцы знаходзіцца станцыя [[Менск-Пасажырскі]].]]
'''ЛібаваЛіба́ва-РоменскаяРо́менская чыгункачыгу́нка''' — чыгуначнайчыгуначная лінія, якая ў [[1877]]—[[1919]]1877—1919 гадыгадох зьвязвала беларускія губэрні [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] з партамі [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]] і [[Украіна|Ўкраінай]].
Канцэсія на пабудову дарогі была перададзеная Галоўнаму таварыству расейскіх чыгунак у [[1856]] годзе, але тады яна не была пабудаваная праз адсутнасьць капіталу. Потым дамова была перададзеныя інжынэру фон Меку. Казной чыгунка выкупленая [[1 траўня]] [[1891]] году.
Агульная працягласьць дарогі склала 1275 [[вярста|вёрстаў]]. Чыгунка ўводзілася ў эксплюатацыю асобнымі дзялянкамі: [[Ліепая|Лібава]] — [[Кашадары]], 294 вярсты, у верасьні 1871 году; {{артыкул у іншым разьдзеле|Новая Вялейка||ru|Науйойи-Вильня}} (цяпер мескі раён Вільні) — [[Менск]], 173 вярсты, у студзені [[1873]] году; [[Менск]] — [[Бабруйск]], 139,5 вярсты, у верасьні [[1873]] году; [[Бабруйск]] — [[Гомель]], 141,8 вярсты, у лістападзе [[1873]] годзе; [[Гомель]] — [[Бахмач]], 184 вярсты ў студзені [[1874]] годзегоду. Дарога ўлучала таксама дзялянку [[Кашадары]] — [[Вільня]] [[Пецярбурска-Варшаўская чыгунка|Пецярбурска-Варшаўскай чыгункі]]. Першапачаткова ўчастак з Новае Вялейкі да Менску меркавалася пракласьці праз [[Ашмяны]] й [[Гарадок (Маладэчанскі раён)|Гарадок]]. Толькі ў апошні момант кірунак быў зьменены на [[Смаргонь]] — [[Маладэчна]].
[[Файл:Vilenski vakzał, Miensk, Biełaruś.jpg|міні|260пкс|Віленскі (Лібава-Роменскі) вакзал у [[Менск]]у. Выгляд з боку гораду.]]
Скразны рух цягнікоў ад Лібавы да места [[Ромны]] пачаўся [[15 ліпеня]] [[1874]] году. На тэрыторыі Беларусі дарога перакрыжоўвалася ў Менску з [[Маскоўска-Берасьцейская чыгунка|Маскоўска-Берасьцейскай]], у [[Жлобін]]е зь [[Пецярбурска-Адэская чыгунка|Пецярбурска-Адэскай]], у Гомлі з [[Палескія чыгункі|Палескімі]] чыгункамі. Буйнымі чыгуначнымі станцыямі на Беларусі зьяўляліся [[Бярэзіна (станцыя)|Бярэзіна]], [[Бабруйск]], [[Гомель]], [[Жлобін]], [[Менск]], [[Маладэчна]].
Важнае значэньне ў перавозках па чыгунцы адводзілася хлебным грузам. Сярэдняя загрузка таварнага вагона складала 600 [[пуд]]оў. Па Лібава-Роменскай чыгунцы ў [[1890]] годзе. было перавезена 1 085 019 пасажыраў. Збор зь іх склаў 1 281 144 руб. У [[1896]] годзебыло ўжо перавезена 1 516 000 пасажыраў, а грузаў 185 623 пуды. Агульная сума валавога даходу склала 14 966 719 руб. У [[1910]] годзе было перавезена 3,5 млн пасажыраў і 355 млн пудоў грузаў.
Лібава-Роменская чыгунка ў [[1911]] року налічвала 444 паравозы, 439 пасажырскіх і 11 632 грузавыя вагоны. Разам з Маскоўска-Берасьцейскай, Рыга-Арлоўскай і Палескімі чыгункамі яна садзейнічала разьвіцьцю прамысловасьці, [[места]]ў, рынкавых адносінаў на Беларусі.
Пасьля [[Кастрычніцкая рэвалюцыя|Кастрычніцкай рэвалюцыі]] [[1917]] року дарога была нацыяналізаваная і падпарадкаваная Наркамату шляхоў зносінаў [[РСФСР]]. У [[1920]]—[[1921]]1920—1921 частка Лібава-Роменскай чыгункі адышла да [[Латвія|Латвіі]], [[Летува|Летувы]] і [[Польшча|Польшчы]].<ref>{{Літаратура/Памяць/Менск|2к}} С. 41—42</ref>
== Крыніцы ==
| 