Квантавая мэханіка: розьніца паміж вэрсіямі

'''Ква́нтавая мэха́ніка''' ('''хва́левая мэха́ніка''') — разьдзел [[фізыка|фізыкі]], які вывучае законы [[мэханічны рух|руху]] [[мікрачасьцінка]]ўмікрачасьцінкаў з улікам іх хвалявых[[хваля]]вых уласьцівасьцяў.

Яна апісвае эвалюцыю ў часе фізычных сыстэмаў з дапамогай матэматычнай структуры, якая называецца [[хвалевая функцыя|хвалевай функцыяй]], якая інкапсулюе [[верагоднасьцьімавернасьць]] таго, што сыстэма павінна быць знойдзена ў дадзеным стане ў дадзены момант часу. Квантавая мэханіка дазваляе разьлічыць эфэкт ад сыстэмы прыняцьця вымярэньня уласьцівасьцяў сыстэмы, вызначаючы ўплыў гэтых вымярэньняў на хвалевую функцыю. Гэта прыводзіць да вядомага [[прынцып нявызначанасьці|прынцыпапрынцыпу нявызначанасьці]], а таксама да трывалых дэбатаў з нагоды ролі экспэрымэнтатара, увасоблены ў [[разумовы экспэрымэнт]] пад назовам «[[Кот Шродынгера]]».

Квантавая мэханіка істотна адрозьніваецца ад [[клясычная мэханіка|клясычнай мэханікі]] ў сваіх прагнозах, калі маштабразглядаюцца назіраньняўзьявы становіццаў параўнальны[[атам]]ным зі маштабам атамаў ісубатамным субатамаўмаштабах, так званай квантавай сфэры. Аднак, многія макраскапічныя ўласьцівасьці сыстэмы можна ў поўнай меры зразумець і растлумачыць з дапамогай квантавай мэханікі. Такія зьявы, як [[звышправоднасьць]] ці уласьцівасьці матэрыялаў, як то [[паўправаднік]]і й ядзерныя й хімічныя мэханізмы рэакцыі, якія назіраюцца як макраскапічныя паводзіны, ня могуць быць растлумачаны з дапамогай клясычнай мэханікі.

Тэрмін «квантавая мэханіка» быў прыдуманы [[Макс Плянк|Максам Плянкам]], і выцякае з таго, што энергія[[энэргія]] можа быць заменена на сукупнасьць дыскрэтнай колькасьці, альбо [[квант]]амі, якія ёсьць кратнымі пастаяннай Плянка.

Перадпасылкамі для зьяўленьня квантавай мэханікі былі некаторыя праблемы, якія не маглі быць вырашаныя сродкамі клясычнай фізыкі. Галоўную праблему спектраспэктру выпрамяненьня [[Абсалютна чорнае цела|абсалютна чорнага цела]] матэматычна вырашыў Макс Плянк. Ён выказаў гіпотэзу пра выпрамяненьне сьвятла квантамі.

Матэматычныя фармулёўкі квантавай мэханікі зьяўляюцца абстрактнымі. Многія з вынікаў, часьцяком выглядаюць нелягічнымі з пункту гледжаньня клясычнай фізыкі, акрамя таго многія з іх не маюць мадэлі, якія лёгка можна было бы візуаляваць у клясычнай мэханіцы, напрыклад, асноўным станам у квантава-мэханічнай мадэлі зьяўляецца стан ненулявой энэргіі, які зьяўляецца самым нізкім магчымым энэргетычным станам сыстэмы, у той час калі ў традыцыйнай клясычнай сыстэме [[стан спакою]] ёсьць стан з нулявой [[кінэтычная энэргія|кінэтычнай энэргіяй]].

* [[Леў Ландаў|Ландау, Лев Давидович]]. Теоретическая физика : В 10 т. Т. III : Квантовая механика: Нерелятивистская теория: Учеб. пособие для студ. физических спец. ун-тов.-5-е изд.,стер / Л. Д. Ландау, Е. М. Лифшиц; Под ред. Л. П. Питаевского. - — М. : Физматлит, 2001. — - 803с. -803 с — ISBN 5-9221-0057-2 (Т.III). - — ISBN 5-9221-0053-X.

* [[Рычард ФейнманФэйнман|Фейнман, Ричард Ф.]] Фейнмановские лекции по физике = The Feynman Lectures on Physics : пер. с англ. Вып. 8-9 : Квантовая механика / пер. с англ. Г.  И.  Копылова ; под ред. Я.  А.  Смородинского / Р. Фейнман, Р. Лейтон, М. Сэндс . - — Изд. 3-е, испр. - — [Москва] : УРСС, [2004]. — - 524с.524 с : ил. ; 21см. -21 см — На обл. также: Разрушающий стереотипы, оригинальный по изложению полный курс общей физики. - — ISBN 5-354-00698-8.

* Мессиа, Альберт. Квантовая механика : [в 2 т.]. Т. 2 / Альберт Мессиа ; пер. фр. П.  П.  Кулиша под ред. Л.  Д.  Фаддеева. - — Москва : Наука, Главная редакция физико-математической лит., 1979. - — 584  с.

* Давыдов, Александр Сергеевич. Квантовая механика : учеб. пособие для ун-тов / А.  С.  Давыдов. - — Изд. 2-е, испр. и перераб. - — Москва : Наука, Главная редакция физико-математической лит., 1973. - — 703  с.