Вікіпэдыя

Рагачоў: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
вікіфікацыя, дапаўненьне, выява, стыль
Радок 36:
|Паштовы індэкс = 247250
|СААТА =
|Выява = Rahačoŭ.Рагачоўскія Рагачоўкраявіды (2009)02.jpg
|Апісаньне выявы = ГарадзішчаУ цэнтры места
|Шырата градусаў = 53
|Шырата хвілінаў = 6
Радок 50:
}}
'''Рагачо́ў''' — [[горад|места]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на сутоках [[Дняпро|Дняпра]] і [[Друць|Друці]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Рагачоўскі раён|Рагачоўскага раёну]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Насельніцтва 33 702 чал.<ref name="belstat" /> ([[2009]]). Знаходзіцца за 121 км на поўнач ад [[Гомель|Гомелю]]. Чыгуначная станцыя на лініі [[Магілёў]] — [[Жлобін]]. Аўтамабільныя дарогі на [[Бабруйск]], [[Магілёў]], [[Прапойск]], [[Жлобін]]. Прыстань на [[Дняпро|Дняпры]].
 
Рагачоў — старажытнае [[места]] [[Рэчыцкі павет|гістарычнай Рэчыччыны]] ([[Панізоўе (рэгіён)|Панізоўя]]). Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаўся [[Рагачоўскі замак|замак]] [[Бона Сфорца|каралевы Боны]].
 
== Назва ==
Радок 55 ⟶ 57:
 
== Гісторыя ==
{{Асноўны артыкул|Гісторыя Рагачова}}
Першы пісьмовы ўспамін пра Рагачоў зьмяшчаецца ў [[Іпацьеўскі летапіс|Іпацьеўскім летапісе]] і датуецца [[1142]], калі паселішча ўваходзіла ў [[Тураўскае княства]]. Тагачаснае насельніцтва займалася земляробствам, жывёлагадоўляй, рыбнай лоўляй, апрацоўкай жалеза, каляровых мэталаў, косьці, дрэва. Выгаднае геаграфічнае становішча Рагачова спрыяла разьвіцьцю гандлю і рамёстваў, места было важным пунктам на дняпроўскім водным шляху паміж [[Смаленск]]ам, [[Магілёў|Магілёвам]] і [[Кіеў|Кіевам]]. Меліся разьвітыя гандлёвыя зьвязкі з [[Валынь]]ню.
 
=== Раньняе Сярэднявечча ===
[[Файл:Rahačoŭ. Рагачоў (XVIII).jpg|міні|зьлева|170пкс|[[Рагачоўскі замак|Замак]] з пляну кан. [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]]]
Першы пісьмовы ўпамін пра Рагачоў зьмяшчаецца ў [[Іпацьеўскі летапіс|Іпацьеўскім летапісе]] і датуецца [[1142]], калі паселішча ўваходзіла ў [[Тураўскае княства]]. Тагачаснае насельніцтва займалася земляробствам, жывёлагадоўляй, рыбнай лоўляй, апрацоўкай жалеза, каляровых мэталаў, косьці, дрэва.
 
Выгаднае геаграфічнае становішча Рагачова спрыяла разьвіцьцю гандлю і рамёстваў, места было важным пунктам на дняпроўскім водным шляху паміж [[Смаленск]]ам, [[Магілёў|Магілёвам]] і [[Кіеў|Кіевам]]. Меліся разьвітыя гандлёвыя зьвязкі з [[Валынь]]ню.
У кан. [[13 стагодзьдзе|ХІІІ ст.]] Рагачоў як уладаньне князя [[Даўмонт]]а далучыўся да [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]<ref>Рагачоў // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 482.</ref>. У [[14 стагодзьдзе|XIV]]—[[18 стагодзьдзе|XVІІІ]] стагодзьдзях места было цэнтрам [[Рагачоўскае староства|староства]]. З кан. [[15 стагодзьдзе|XV ст.]] Рагачоў знаходзіўся ў валоданьні князёў Яраславічаў. У [[1535]] [[Маскоўская дзяржава|маскоўскія]] войскі захапілі і разрабавалі места<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/brokgauz_efron/88024/Рогачев Рогачев] // {{Літаратура/ЭСБЕ}}</ref>.
 
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
[[Файл:Rahačoŭ, Dniapro. Рагачоў, Дняпро (D. Strukov, 1864).jpg|міні|Панарама места. Д. Струкаў, [[1864]]]]
 
У кан. [[13 стагодзьдзе|ХІІІ ст.]] Рагачоў як уладаньне князя [[Даўмонт]]а далучыўся да [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]<ref>{{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 482.</ref>. У [[14 стагодзьдзе|XIV]]—[[18 стагодзьдзе|XVІІІ]] стагодзьдзях места было цэнтрам [[Рагачоўскае староства|староства]]. З кан. [[15 стагодзьдзе|XV ст.]] Рагачоў знаходзіўся ў валоданьні князёў Яраславічаў. У [[1535]] [[Маскоўская дзяржава|маскоўскія]] войскі захапілі і разрабавалі места<ref>{{Літаратура/ЭСБЕ}}</ref>.
 
У [[16 стагодзьдзе|XVІ ст.]] у Рагачове на месцы старажытнага гарадзішча збудавалі замак і палац, званы ў народзе «замкам каралевы Боны» (у [[1654]] яго спалілі маскоўскія захопнікі). Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) места ўвайшло ў склад [[Рэчыцкі павет|Рэчыцкага павету]] [[Менскае ваяводзтва|Менскага ваяводзтва]].
 
У [[1730]] на паўночнай ускраіне Рагачова пачалося будаваньне слабады, дзе ў [[1743]] было дазволена збудаваць царкву Сьвятога Міхала Арханёла. На [[1765]] места было цэнтрам староства, якое аб’ядноўвала 27 вёсак з 609 дварамі і знаходзілася ў валоданьні [[Пацы|Пацаў]]. У 2-й палове [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]] тут збудавалі драўляны касьцёл Сьвятога Антонія.
У выніку першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] ([[1772]]) Рагачоў апынуўся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе зрабіўся цэнтрам павету [[Магілёўская губэрня|Магілёўскай губэрні]]. [[16 жніўня]] [[1781]] места атрымала [[Герб Рагачова|герб]]: «у залатым полі чорны бараноў рог»<ref>[http://knihi.com/hierb/rahac.html Рагачоў] // {{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў|к}}</ref>. У гэты час тут працавала 6 дробных прадпрыемстваў.
 
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
[[Файл:Rahačoŭ, Sadovaja. Рагачоў, Садовая (XX).jpg|значак|Вуліца Садовая. Касьцёл]]
 
У выніку першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] ([[1772]]) Рагачоў апынуўся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе стаў цэнтрам павету [[Магілёўская губэрня|Магілёўскай губэрні]]. [[16 жніўня]] [[1781]] места атрымала [[Герб Рагачова|герб]]: «у залатым полі чорны бараноў рог»<ref>{{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў|к}} С. 223.</ref>. У гэты час тут працавала 6 дробных прадпрыемстваў. У [[1788]] у Рагачове пачала працаваць паштовая кантора. У [[1801]] адкрылася павятовая, у [[1819]] — прыходзкая вучэльні. На [[1850]] у месьце было 18 вуліцаў і завулкаў, 375 будынкаў, у тым ліку 6 скарбовых, дзейнічалі 3 царквы, працавалі 2 пошты, 46 крамаў і 23 карчмы.
 
СтанамУ [[1864]] у Рагачове працавалі 24 мануфактуры, 5 гарбарняў, 5 маслабойняў, 4 цагельні, ганчарны завод, 4 бровары, 5 крупарушак, 132 рамесьнікі. Увесну [[1873]] адбылася закладка мескага саду. наНа [[1880]] у Рагачове было каля 560 дамоў, працавалі 2 цагельні, канатны, піваварны, мылаварны і гарбарныя заводы. У пач[[1884]] дзейнічалі лякарня і аптэка. На [[201896]] — стагодзьдзе|XX948 стдвароў. У [[1900]] у месьце было звыш1157 30жылых прадпрыемстваўдамоў, дзейнічалі210 рэальнаягазавых вучэльняліхтароў, працавалі аптэка, бібліятэка, жаночая гімназія, з [[1909]] настаўніцкая сэмінарыя, тэатар2 кнігарні, 2 друкарні, 5 канатных «Мадэрн»фабрык. У [[1902]] праз Рагачоў прайшла чыгунка [[Магілёў]] — [[Жлобін]]. На [[1913]] у месьце было 50 прадпрыемстваў з 185 працоўнымі.
 
=== Найноўшы час ===
[[1 студзеня]] [[1919]] згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі Рагачоў увайшоў у склад [[БССР|Беларускай ССР]], аднак [[16 студзеня]] Масква адабрала места разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]]. У [[1924]] Рагачоў вярнулі [[БССР]], дзе ён зрабіўся цэнтрам раёну (з [[1938]] у Гомельскай вобласьці). У [[Другая сусьветная вайна|Другую сусьветную вайну]] з [[14 жніўня]] [[1941]] да [[24 лютага]] [[1944]] места знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.
[[25 сакавіка]] [[1918]] згодна з [[Трэцяя Ўстаўная грамата|Трэцяй Устаўной граматай]] Рагачоў абвяшчаўся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. [[1 студзеня]] [[1919]] у адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад [[БССР|Беларускай ССР]]<ref name="at">{{Літаратура/150 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі}}</ref>, аднак [[16 студзеня]] Масква адабрала места разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]]. У [[1924]] Рагачоў вярнулі [[БССР]], дзе ён стаў цэнтрам раёну (з [[1938]] у Гомельскай вобласьці). На [[1934]] у Рагачове працавалі лесапільня (з [[1901]]), кардонная фабрыка ([[1913]]), ільнозавод ([[1932]]), электрастанцыя ([[1918]]), цагельня ([[1912]]), друкарня, электрычны млын, кавальская ([[1930]]), кравецкая ([[1927]), шавецкая ([[1928]]), бандарная, кошыкавая і сталярна-мэблевыя майтэрні, цукеркавая арцель ([[1931]]), смалакурня ([[1929]]), хлебапякарня, 2 конныя крупарушкі і сьлясарня. Дзейнічалі настаўніцкі інстытут (у [[1940]] — 610 студэнтаў), школа мэдычных сясьцёр, 4 сярэднія і 7-гадовая школы, лякарня, паліклініка, 2 аптэкі. У [[Другая сусьветная вайна|Другую сусьветную вайну]] з [[14 жніўня]] [[1941]] да [[24 лютага]] [[1944]] места знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.
 
У [[1971]] у Рагачове знайшлі манэтны скарб памерам у 1 тыс. старажытных манэтаў. [[19 красавіка]] [[2010]] места ўзнагародзілі вымпэлам «За мужнасьць і стойкасьць у гады Вялікай Айчыннай вайны»<ref>[http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?RN=P31000189 Указ прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 189 ад 19 красавіка 2010 г. «Аб узнагароджанні некаторых населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь вымпелам „За мужнасць і стойкасць у гады Вялікай Айчыннай вайны“»]</ref>.
Радок 73 ⟶ 87:
<center><gallery caption="Места на старых здымках" widths=150 heights=150 perrow="4">
Файл:Rahačoŭ, Rynak. Рагачоў, Рынак (XX).jpg|Панарама
Файл:CastleRahačoŭski inzamak. RahačoŭРагачоўскі замак (1900).jpg|Замак
Файл:Rahačoŭ, Sadovaja. Рагачоў, Садовая (1913).jpg|Касьцёл
Файл:Rahačoŭ, carkvaBychaŭskaja-Rynak. Рагачоў, Быхаўская-Рынак (XX).jpg|Вуліца іБыхаўская каля Рынку. царкваЦарква
Файл:Rahačoŭ, Rynak. Рагачоў, Рынак (1910).jpg|Рынак. Царква
Файл:Rahačoŭ, Bychaŭskaja-Aficerskaja. Рагачоў (Malkin, XX)Быхаўская-Афіцэрская.jpg|Рог Быхаўскай і Афіцэрскай. Мескі тэатар
Файл:Rahačoŭ, vučelniaPapiarečnaja. Рагачоў, Папярэчная (XX).jpg|Вуліца Папярэчная. Вучэльня
Файл:Rahačoŭ, Bychaŭskaja. Рагачоў, Быхаўская (1907).jpg|Вуліца Быхаўская
</gallery></center>
 
== Насельніцтва ==
 
=== Дэмаграфія ===
<div style="float:right;margin:0 0 .5em 1em;" class="toccolours">
<center><timeline>
Радок 117 ⟶ 133:
</div>
 
* '''[[19 стагодзьдзе|ХIХ стагодзьдзе]]''': [[1800]] — 3 тыс. чал.; [[1826]] — 2093 чал.<ref>{{Літаратура/ГВБ|2-2к}} С. 221.</ref>; [[1850]] — 3112 чал.; [[1866]] — 6136 чал.<ref>{{Літаратура/ГВБ|2-2к}} С. 222.</ref>; [[1880]] — 4437 чал. (2234 муж. і 2203 жан.), узь тым лікуіх 2570 праваслаўных, 171 каталік, 19 старавераў і 1677 юдэяў<ref>Krzywicki J. Rohaczew // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|9}} S. 687.</ref>; [[1897]] — 81039038 чал., зь якіх 42,5% былі пісьменнымі; [[1900]] — 11&nbsp;733 чал.
* '''[[20 стагодзьдзе|ХХ стагодзьдзе]]''': [[1908]] — 20&nbsp;836 чал., узь тым ліку 13&nbsp;594 юдэі,іх 5970 праваслаўных, 1199 каталікоў і, 73 стараверы, 13&nbsp;594 юдэі<ref>[http://pawet.net/book/przewodnik/r.html Rohaczew] // {{Літаратура/Даведнік па Літве і Беларусі}}</ref>; [[1939]] — 15,2 тыс. чал.; [[1959]] — 10,2 тыс. чал.; [[1970]] — 16 тыс. чал.; [[1975]] — 19,8 тыс. чал.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/127817/Рогачёв Рогачёв] // {{Літаратура/Вялікая Савецкая Энцыкляпэдыя (3 выданьне)}}</ref>; [[1991]] — 37 тыс. чал.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/256490 Рогачёв] // {{Літаратура/Вялікі энцыкляпэдычны слоўнік}}</ref>; [[1999]] — 34&nbsp;502 чал.<ref>[[Ала Ваганава|Ваганава А.]] Рагачоў // {{Літаратура/ЭГБ|6-1к}} С. 39.</ref>; [[2000]] — 35,7 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/БелЭн|13к}} С. 195.</ref>
* '''[[21 стагодзьдзе|ХХI стагодзьдзе]]''': [[2004]] — 34&nbsp;727 чал.; [[2006]] — 34,1 тыс. чал.; [[2009]]  — 33 702 чал.<ref name="belstat" /> (перапіс); [[2010]] — 33,6 тыс. чал.
 
=== Адукацыя ===
Радок 131 ⟶ 147:
 
== Забудова ==
 
=== Плян ===
Асноўная тэрыторыя Рачагова месьціцца ў міжрэччы Дняпра і Друці, гэта Цэнтральны і Залінейны плянавальныя раёны. На правым беразе Друці — Задруцьце. Пераважае забудова сядзібнага тыпу. Цэнтральную частку фармуюць 5-павярховыя будынкі. Паўсталі новыя кварталы і вуліцы, 3 мікрараёны, шматпавярховыя дамы ўзводзяцца ў жылым раёне «Лясьнянка». Функцыянуе шырокая паркавая зона.
 
=== Вуліцы і пляцы ===
{| cellspacing="1" cellpadding="3" style="width: 700px; margin: 0 0 1em 0; border: solid darkgray; border-width: 1px 1px 1px 1px; font-size: 90%; background-color: #fff;"
|- bgcolor={{Колер|Беларусь}} align="center"
 
| '''Афіцыйная назва''' || '''Гістарычная назва''' || '''Былыя назвы'''
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Гарбатава вуліца || '''Садовая''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Гарбачова вуліца || '''Афіцэрская''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Горкага вуліца || '''Вежавая''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Дзімітрава вуліца || '''Палявая''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Дзяржынскага вуліца || '''Стайневая''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Зайцава вуліца || '''Дняпроўская''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Інтэрнацыянальная вуліца || '''Лугавая''' вуліца || Мікалаеўская вуліца
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Калгасны завулак || '''Кароткая''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Калесьнікава вуліца || '''Лясная''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Калініна вуліца || '''Больнічная''' вуліца (частка)<br />'''Заводзкая''' вуліца (частка) ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Камсамольская вуліца || '''Млынавая''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Камуністычная вуліца || '''Горная''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Кастрычніцкая вуліца || '''Вакзальная''' вуліца (частка)<br />'''Кашарская''' вуліца (частка) ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Кірава вуліца || '''Васільеўская''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Леніна вуліца || '''Быхаўская''' вуліца || Цымэрмана вуліца
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Лібкнехта вуліца || '''Царкоўная''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Луначарскага вуліца || '''Папярэчная''' вуліца || Георгіеўская вуліца
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Савецкая вуліца || '''Папоўская''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Саньнікава вуліца || '''Смаленская''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Сьмідовіча вуліца || '''Пясковая''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Сьцяпанава вуліца || '''Батарэйная''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Сядова вуліца || '''Інжынэрная''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Тэльмана вуліца || '''Аляксандраўская''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Урыцкага вуліца || '''Ветраная''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Фрунзе вуліца || '''Садовая''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Цымэрмана вуліца || '''Ёлшынская''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Чарнышэўскага вуліца || '''Фабрычная''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Энгельса вуліца || '''Танкавая''' вуліца ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| ? || '''Рынак''' пляц ||
|}
 
== Эканоміка ==
Радок 153 ⟶ 294:
 
== Турыстычная інфармацыя ==
 
Дзейнічае Рагачоўскі музэй народнай славы. Спыніцца можна ў гасьцініцы «Дняпро»<ref>Рогачев // {{Літаратура/Турыстычная энцыкляпэдыя Беларусі|к}}</ref>.
=== Інфраструктура ===
Дзейнічае Рагачоўскі музэй народнай славы. Спыніцца можна ў гасьцініцы «Дняпро»<ref>{{Літаратура/Турыстычная энцыкляпэдыя Беларусі|к}}</ref>.
 
=== Выдатныя мясьціны ===
* Гарадзішча «Замкавая Гара»
* Гістарычная забудова места (кан. ХІХ — пач. ХХ стагодзьдзяў)
* Гістарычная забудова (кан. ХІХ — пач. ХХ стагодзьдзяў; фрагмэнты)
* Замчышча
* Касьцёл Сьвятога Антонія Падуанскага (1911—1913)
* Могілкі: старыя хрысьціянскія, капліца (пач. ХХ ст.); юдэйскія
* Могілкі габрэйскія
* Могілкі старыя хрысьціянскія, капліца (пач. ХХ ст.)
 
=== Страчаная спадчына ===
* Замак
* Сынагога
* Царква
Радок 168 ⟶ 311:
== Галерэя ==
<center><gallery caption="Краявіды Рагачова" widths=150 heights=150 perrow="4">
Файл:Rahačoŭ. Рагачоў (4.07.2009).jpg|Гарадзішча
Файл:Касцёл Святога Антонія Падуанскага. Галоўны фасад.jpg|Касьцёл
Файл:Рагачоўскія краявіды 03.jpg|Капліцы на могілках
Файл:Рагачоўскія краявіды 04.jpg|Царква
Файл:Rahačoŭ. Рагачоў (3.07.2009).jpg|Земства
Файл:Rahačoŭ, vučelnia (3.07.2009).jpg|Вучэльня
Файл:Rahačoŭ, kaścioł (3.07.2009).jpg|Аднаўленьне касьцёла
Файл:Rahačoŭ, kamianica (3.07.2009).jpg|Даўняя камяніца
Файл:Rahačoŭ, stancyja (3.07.2009).jpg|Чыгуначная станцыя
Файл:Rahačoŭ, vulica (3.07.2009).jpg|Вуліца
Файл:Rahačoŭ. Рагачоў (4.07.2009).jpg|Гарадзішча
Файл:Rahačoŭ, Dniapro (4.07.2009).jpg|Дняпро з боку Гарадзішча
</gallery></center>
 
Радок 182 ⟶ 325:
* [[Васіль Далгалёў]] (нар. [[1951]]) — беларускі палітык і дыплямат
* [[Канстанцін Саньнікаў]] ([[1896]]—[[1965]]) — актор, рэжысэр, пэдагог, народны артыст Беларусі
* [[Аляксандар Сукала]] (нар. [[1951]]) — беларускі лекар, акадэмік НАН Беларусі
 
== Крыніцы ==
Радок 188 ⟶ 331:
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/БелЭн|13}}
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}}
* {{Літаратура/ГВБ|2-2}}
* {{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў}}
* {{Літаратура/ЭГБ|6-1}}
* Rohaczew // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|9}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/686 686]—691.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Рагачоў»