Фізычная велічыня: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д робат дадаў {{Commonscat|Physical quantity}}
Радок 1:
'''Фізы́чная велічыня́'''  — гэта [[колькасьць|колькасная]] характарыстыка [[аб'ект]]а або [[зьява|зьявы]] ў [[фізыка|фізыцы]], альбо вынік [[вымярэньне|вымярэньня]]. Фізычныя велічыні, як правіла, выяўляюцца ў выглядзе [[вытворная|вытворнай]] [[лік|лікавага значэньня]] і [[адзінка вымярэньня|адзінкі вымярэньня]]. Паняцьце [[памернасьць фізычнай велічыні|памернасьці фізычнай велічыні]] было ўведзена [[Жан Батыст Жозэф Фур'е|Фур’е]] ў 1822 годзе.
 
== Прыклад ==
Калі некаторае значэньне [[Магутнасьць (фізыка)|магутнасьці]] запісана ў выглядзе
: ''P'' = 42,3 &times; 10<sup>3</sup>³ Вт = 42,3 кВт,
то
: ''Р''  — гэтае пазначэньне велічыні (магутнасьці)
: 42,3 &times; 10<sup>3</sup> ³ — гэтае лікавае значэньне
:к к — пазначае прыстаўку сыстэмы [[СІ]] «кіла», якая адпавядае 10<sup>3</sup>³
:Вт Вт — гэтае пазначэньне [[ват]]а, адзінкі магутнасьці.
 
== Знакі ==
У якасьці [[знак]]аў фізычных велічынь звычайна выступаюць адзінкавыя літары [[лацінскі альфабэт|лацінскага]] або [[грэцкі альфабэт|грэцкага альфабэту]], як вялікія, так і маленькія. Часта да знакаў дадаюць верхнія або ніжнія [[азначнік]]і, якія пазначаюць, да чаго ставіцца велічыня, напрыклад ''E<sub>п</sub>'' часта пазначае [[патэнцыйная энэргія|патэнцыйную энэргію]], а ''c<sub>p</sub>''  — [[цеплаёмістасьць]] пры сталым [[ціск]]у.
 
== Экстэнсіўныя й інтэнсіўныя велічыні ==
Велічыня завецца
* [[экстэнсіўная велічыня|экстэнсіўнай]], калі яе значэньне складаецца з значэньняў для падсыстэм (напрыклад, [[аб'ём]], [[вага]]);
* [[інтэнсіўная велічыня|інтэнсіўнай]], калі яе значэньне не залежыць ад памеру сыстэмы (напрыклад, [[тэмпэратура]], [[ціск]]).
Ад некаторых экстэнсіўных велічынь утвораюцца вытворныя велічыні:
* ''удзельная'' велічыня  — гэта велічыня, дзеленая на масу (напрыклад, [[удзельны аб'ём]]);
* ''малярная'' велічыня  — гэта велічыня, дзеленая на колькасьць рэчыва (напрыклад, [[малярны аб'ём]]).
Некаторыя фізычныя велічыні, такія як [[момант імпульсу]], [[плошча]], [[сіла]], [[даўжыня]], [[час]], не ставяцца ні да экстэнсіўных, ні да інтэнсіўных.
 
== Глядзіце таксама ==
* [[Сьпіс фізычных велічынь]]
* [[Вымярэньне ціску]]
* [[Мэтады электрааналітычнай хіміі]]
{{Commonscat|Physical quantity}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
[[Катэгорыя:Фізычныя велічыні| ]]
{{Commons}}
 
[[Катэгорыя:Фізычныя велічыні| ]]
[[bg:Физична величина]]
[[cs:Veličina]]
[[de:Physikalische Größe]]
[[et:Füüsikaline suurus]]
[[en:Physical quantity]]
[[fr:Grandeur physique]]
[[ko:물리량]]
[[hr:Mjerna veličina]]
[[it:Grandezza fisica]]
[[he:גודל פיזיקלי]]
[[lt:Fizikinis dydis]]
[[hu:Fizikai mennyiség]]
[[nl:Natuurkundige grootheid]]
[[ja:物理量]]
[[no:Fysisk størrelse]]
[[pl:Wielkość fizyczna]]
[[ru:Физическая величина]]
[[simple:Physical quantity]]
[[sl:Fizikalna količina]]
[[sr:Физичка величина]]
[[fi:Suure]]
[[sv:Storhet]]
[[uk:Фізична величина]]
[[vi:Đại lượng vật lý]]
[[zh:物理量]]