Бітва пад Лясной: розьніца паміж вэрсіямі

|Назва = Бітва прыпад Лясной

|Подпіс да выявы = Бітва прыпад Лясной. [[Жан Марк Нацье]] ([[1717]])

'''Бі́тва прыпад Лясно́й''' — адна з самых значных і вырашальных падзеяў у гісторыі [[Вялікая Паўночная вайна|Вялікай Паўночнай вайны]] ([[1700]]—[[1721]]). Бітва адбылася [[28 верасьня]] [[1708]] году непадалёк ад беларускай вёскі [[Лясная (Магілёўская вобласьць)|Лясная]]. Расейскае войска было пад камандаваньнем цара [[Пётар I|Пятра I]] і фэльдмаршала [[Аляксандар Меншыкаў|Аляксандра Меншыкава]]. Швэдзкай арміяй камандаваў генэрал [[Адам Людвіг Лэвэнгаўпт]]. Перад пачаткам бітвы армія генэрала Лэвэнгаўпта налічвала 5500 ваяроў [[інфантэрыя|інфантэрыі]] і 3000 [[кавалерыя|кавалерыі]], моц расейскага войска складала 4830 ваяроў інфантэрыі (10 батальёнаў) і 6795 ваяроў кавалерыі.

Лэвэнгаўпт аддаў загад свайму корпусу імкліва і непрыкметна пад пакровам ночы ўцякаць праз лес да Прапойску (назва цяперашняга беларускага гораду [[Слаўгарад]] да [[1945]] году). Калі ранкам наступнага дня высьветлілася, што войска Лэвэнгаўпта на месцы ўчорашняга бівака няма, Пётар I кінуў наўздагон атрад [[драгун]]аў, якіх узначальваў генэрал-лейтэнант [[Пфлуг]]. Драгунамі Пфлуга было пасечана каля пяцісот шведаў і захоплена ўсё тое, што Лэвэнгаўпт не пасьпеў патапіць у рацэ Сож: зброю і амуніцыю схавалі пад сабой воды ракі. Да галоўнага стану Карла здолела дабрацца ўсяго 6.503 салдаты корпуса Лэвэнгаўпта, армія швэдзкага караля засталася без правіянту і бяз страчанай у бітве прыпад Лясной зброі. Таксама не дасталася швэдзкаму каралю зброя і багатыя запасы правіянту ад гетмана [[Мазепа|Мазепы]], таму што даведаўшыся пра нечаканую здраду Мазепы і яго войска, Пётар загадаў спаліць стан гетмана ў [[Батурын]]е.

У бітве прыпад Лясной загінула больш за 6500 шведаў, каля 3000 былі паранены. Страты на баку расейскай арміі склалі 1111 чалавек забітымі і 2856 чалавек параненымі. Зьнішчэньне корпусу Адама Лэвэнгаўпта значна паслабіла пазіцыі Карла ХII і ўзьняло дух расейскай арміі, бо гэта была перамога над самым моцным корпусам шведаў, які цягам дзевяці гадоў лічыўся непераможным. Бітва прыпад Лясной таксама стала канцом перавагі [[Швэцыя|Швэцыі]] на поўдні [[Эўропа|Эўропы]].

Па словахПаводле Пятра I, бітва прыпад Лясной — «маці [[Палтаўская бітва|Палтаўскай бітвы]]», якая адбылася роўна дзевяцьцю месяцамі пазьней.

== Бітва прыпад Лясной у культуры і мастацтве ==

У [[1717]] годзе францускі мастак [[Жан Марк Нацье]] напісаў палатно «Бітва прыпад Лясной», якое замовіў яму Пётар I.