Сатурн-стужка
Сатурн-стужка (па-нямецку: Saturn-Film) — аўстра-вугорская таварыства па вырабе кінастужак. Была заснаваная ў 1906 годзе ў месьцеВена. Дзейнічала таварыства да 1911 году. Вядома, што яе заснаваў фатограф Яган Шварцэр. Большасьць студак была для дарослых, бо паказвала голае цела жанчыны. Вядома 52 стужкі, зь якіх 26 захавалася і дакладна вядома пра іх вытворчасьць «Сатурн-стужкаю»[1].
| па-нямецку: Saturn-Film | |
 | |
| Заснаваная | 1906 |
|---|---|
| Заснавальнікі | Яган Шварцэр |
| Краіна | .svg){kind=small}
|
| Разьмяшчэньне | Вена |
| Закрытая | 1911 |
| Галіна | вытворчасьць кіно |
Дзейнасьць
рэдагаваць
Фатограф Яган Шварцэр пачаў здымаць кіно ў Вене[2]. Гэта пачалося ў 1906 годзе. Ён лічыцца першым, хто зьняў кіно ў Аўстрыі. Бо ніхто не здымаў, а прывозіў з-за мяжы. Большасьць з Францыі. 3 лістапада 1906 году Яган Шварцэр пісаў у абвестках пра «вельмі вострыя вячэрняе стужкі для мужчын». Абьвесткі былі ў часопісе для кнігалюбаў[3]. Свае стужкі Яган Шварцэр здымаў на Фасангасэ, 9 на вуліцы Сельская дарога. У 1908 годзе ён пераехаў у іншы дом. Ён быў па вуліцы Арэнбэргрын, 15. Пачаў рабіць зьніжкі на кінастужкі. «Сучасны шлюб» (1908 год) меў цану 198 крон, а даўжыня стужкі 110 мэтраў. Яган Шварцэр зрабіў кнігу, дзе меў ведамасьці пра свае кінастужкі. Апісаў іх зьмест і прыклаў іх фотаздымак са стужкі.У кнігзе былі яшчэ стужкі «Пясочная ванна», «На рынку рабоў» і «Змагары». Больш крігпў Яган Шварцэр не выпускаў.
У 1911 годзе слугі ўраду забралі, а Ягана Шварцэра пакаралі за распаўсюджванне распусты і парнаграфіі. Напрыклад, у 1912 годзе Эган Шыле быў зьняволены на 24 дні за распусту ў сваіх карцінах.
Ацэнка
рэдагаваць
Таварыства «Сатурн-стужка» займалася выключна вытворчасьцю стужак для дарослых мужчын. Яны паказвалі голыя целы жанчын. Яны было ўжо голымі, або распраналіся ў час прагляду стужак. Жанчыны не здымаліся ў плоцевых чынах, або плоцькім каханьні з мужчынамі. Стужкі заўсёды паказаваць адну або некалькі голых жанчын. Яны зьнятыя ў побытавых умовах. На беразе ракі, у ваннай, або ў лекара. Былі некаторыя адступленьні. Напрыклад, скульптура ажывала перад вачыма мастака («Мара скульптара». 1907 год), або муж і жонка свабодна адносяцца да свайго шлюбу («Адзін сучасны шлюб», 1907 год). Былі больш незвычайныя назвы «У гарэме» (1907 год), або «Фаўн і русалкі» (1907 год), а таксама пытаньне рабства. Яно апісанае ў некалькіх стужках. Пра свае стужкі Яган Шварцэр пісаў у абвестках:
На гэтым месцы мы хацелі б адзначыць, што нашы стужкі зьяўляюцца чыста мастацкімі, і мы старанна пазьбягаем прымяншэньня прыгажосьці праз безгустоўнасьць.
— Абвестка для продажу стужак[4].
Уче стужкі таварыства «Сатурн-стужка» былі чорна-белыя, жоўта-белыя, або карычнева-белыя. Усе былі бяз гуку. Некторыя былі з допісамі. Асноваю для вытворчасьці самое стужкі стала цэлюлёзная стужка зь нітрацэлюлёзы. Яна лёгка запальвалася, або гніла. Памер стужкі быў 16 35 мм.
Стужкі захоўваюцца ў Аўстрыйскім кінаархіве.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Michael Achenbach, Paolo Caneppele, Ernst Kieninger: Projektionen der Sehnsucht. Verlag Filmarchiv Austria, 2. Auflage, Wien 2000, S. 140 und S. 103ff.
- ^ Achenbach, Caneppele, Kieninger, S. 78
- ^ Der Komet. Nr. 1128, 3. November 1906. In: Achenbach, Caneppele, Kieninger, S. 76
- ^ Katalog der Saturn-Film, 1907. In: Achenbach, Caneppele, Kieninger, S. 147ff.
Літаратура
рэдагаваць- Michael Achenbach, Paolo Caneppele, Ernst Kieninger: Projektionen der Sehnsucht: Saturn, die erotischen Anfänge der österreichischen Kinematografie. Filmarchiv Austria, Wien 2000, ISBN 3901932046.
- Walter Fritz: Im Kino erlebe ich die Welt: 100 Jahre Kino und Film in Österreich. Brandstätter, Wien 1996, ISBN 3854476612.
- Walter Fritz: Kino in Österreich 1896–1930. Der Stummfilm. Österreichischer Bundesverlag, Wien 1981, ISBN 3-215-04429-3.
- Ernst Kieninger: Das klassische Wanderkino 1896-1914. Diplomarbeit. Wien 1992, S. 306ff.