Бязглузды мат

Бязглу́зды мат — найхутчэйшы магчымы мат, пастаўлены на другім ходзе шахматнай партыі.

Канчатковая пазыцыя бязглуздага мату

Бязглузды мат

У больш шырокім сэнсе бязглузды мат — мат візырам або (што радзей) афіцэрам па неабароненай дыяганалі h4-e1 або h5-e8 на пачатковым этапе партыі.

Апісаньне

Бязглузды мат атрымаў сваю назву з прычыны вельмі недарэчнай (то бок «бязглуздай») гульні белых. Нават сярод абсалютных пачаткоўцаў такі мат здараецца надзвычай рэдка.

1.f2-f3 e7-e6

2.g2-g4 Фd8-h4×

Існуе восем адменаў бязглуздага мату. Так, белыя могуць згуляць не f3, а f4. Або сьпярша пайсьці латнікам ня «f», а «g». Таксама й чорныя могуць пайсьці латнікам не на e6, а на e5.

Гуляючы за белых, бязглузды мат можна паставіць не раней за 3-і ход. Напрыклад: 1.d4 f5 2.e4 g5?? 3.Фh5×.

Аналягічныя ідэі

Падобныя матавыя пазыцыі могуць сустрэцца і ў пазьнейшых пазыцыях. Напрыклад, добра вядомая пастка ў Галяндзкай абароне здарылася ў гульні Фрэнка Мэлвіла супраць Юджына Дэлмара ў 1896 року:

1. d4 f5 2. Аg5 h6 3. Аh4 g5 4. Аg3 f4

Чорныя апошнім ходам намерваюцца выйграть афіцэра, але…

5. е3

з ідэяй 6. Вh5× , базавая ідэя бязглуздага мату.

5 …h5 6. Аd3?!

лепей 6. Ае2, аднак такім ходам белыя ставяць пастку.

6 …Лh6

абараняючыся ад 7. Аg6×, але…

7. В:h5+!

Белыя ахвяруюць візыра, каб прыбраць чорную ладзьдзю ад кантролю поля g6.

Л:h5 8. Аg6×.

Падобная ідэя сустракаецца ў абароне Оўэна: 1. e4 b6 2. d4 Аb7 3. Аd3 f5 4. ef А:g2 5. Вh5+ g6 6. fg Врf6?? 7. gh+ Врxh5 8. Аg6×.

У гамбіце Фрома: 1. f4 e5 2. fe d6 3. ed C:d6 4. Kf3 g5 5. h3?? (з мэтаю перашкодзіць 5…g4 лепей 5.d4 або 5.g3) Cg3×.

У турнірах

У базе зьвестак 365chess прысутнічаюць дзьве партыі ў афіцыйных турнірах, якія скончыліся бязглуздым матам.

Глядзіце таксама

• Мат
• Дзіцячы мат
• Каапэратыўны мат