Га-Нука
Га́-нука, Ха-нука (па-габрэйску: חֲנֻכָּה — асьвячэньне, абнаўленьне; па-арамэйску: חנכתא; па-старажытнагрэцку: τὰ ἐνκαίνια) — жыдоўскае сьвята, якое пачынаецца 25 кісьлева і працягваецца, у залежнасьці ад працягласьці месяца, восем дзён да 2 або 3 тэвета.
| Юдэйская традыцыя | |
 | |
| Значэньне | Перамога над грэкамі; асьвячэньне ахвярніка і храма; цуд са збаночкам алея; замена прапушчанага сьвята Сукот |
|---|---|
| Дата | 25 кісьлева — 2 або 3 тэвета |
Сьвята было ўсталяванае ў II стагодзьдзі да н. э. у напамін пра ачышчэньне Храма[1], асьвячэньне ахвярніка[2] і аднаўленьне храмавай службы Макабэямі, якое пасьледавала за разгромам і выгнаньнем з Храмавай гары грэка-сырыйскіх войскаў і іхніх жыдоўскіх хаўрусьнікаў у 165 року да н. э.
За тры гады да таго, у той самы дзень 25-га кісьлева, Антыёх IV Япіфан апаганіў сьвятыню Ізраіля.
Назва
рэдагавацьНазва сьвята паходзіць, верагодна, ад выразу «ганукат га-мізбэах» (асьвячэньне ахвярніка), якое адбылося адразу па вызваленьні Храма Макабэямі і ягонага ачышчэньня ад бажышчаў. Паводле іншага тлумачэньня, חנוכה=חנו כ"ה, азначае «адпачнулі [ад ворагаў] 25 [кісьлева]».