Віды пад пагрозай выміраньня

Ві́ды пад пагро́зай выміра́ньня — біялягічныя віды, які знаходзяцца пад пагрозаю выміраньня праз сваю малую колькасьць альбо пэўныя чыньнікі навакольнага асяродзьдзя. Віды пад пагрозай выміраньня ёсьць звычайным таксанамічны відам, але можа быць і іншай эвалюцыйна значымай адзінкай, напрыклад падвідам. Міжнародны зьвяз аховы прыроды (МЗАП) вызначае адсотак відаў пад пагрозай выміраньня прыблізна ў 40% ад усіх арганізмаў, абапіраючыся на рознаманэнтнасьць відаў, вядомых да 2006 году (МЗАП зьбірае зьвесткі пра ўсе віды, схільныя да пагрозы выміраньня ў той ці іншай ступені).

Сыбірскі тыгр, падвід тыгра. Тыгр — выміраючая жывёла, а сыбірскі тыгр знаходзіцца пад крытычнай пагрозай.

Раней пра гэта людзі практычна не турбаваліся, забіваючы столькі жывёлаў, колькі трэба было для ежы ці шкуры. З разрастаньнем насельніцтва і гандлю колькасьць узрастала, што часьцяком прыводзіла да выміраньня некаторых відаў. Толькі да сярэдзіны XVI стагодзьдзя людзі сталі турбавацца аб тым, што часам паляўнічыя ўгодзьдзі пустуюць, і менавіта тады пачалі ўводзіцца першыя абмежаваньні на паляваньне. Аднак гэткая забарона мае іншую мэту — працяг паляваньня пасьля аднаўленьня колькасьці зьвера. А першыя ж забароны, якія забараняюць паляваньне і іншае вынішчэньне жывёлаў, нарадзіліся зусім не раней канчатку XIX стагодзьдзя, калі нават у самой Эўропе пачалі зьнікаць некаторыя віды, то бок амаль вымерлі зубры, яшчэ ў 1627 годзе зьнік тур, і зьнікаў тарпан, які вымер у 1918 годзе.

У многіх краінах існуюць законы, якія забясьпечваюць абарону гэтых відах: напрыклад, забарона на паляваньне, абмежаваньне асваеньня земляў або стварэньне запаведнікаў. Фактычна толькі нешматлікія віды, схільныя да пагрозы выміраньня, атрымліваюць юрыдычную абарону. Большасьць відаў выміраюць альбо патэнцыйна вымруць, гэтак і не атрымаўшы водгуку ў грамадзтве.

Вонкавыя спасылкі

Віды пад пагрозай выміраньня — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• The U.S. Fish and Wildlife Service (USFWS) — Endangered Species Program
• U.S. Fish & Wildlife Service. Threatened and Endangered Species System (TESS)
• The World Conservation Union (IUCN)
• The Convention on Biological Diversity
• Conservation Breeding Specialist Group, IUCN
• Conservation Breeding Specialist Group, IUCN: CBSG «PHVA» Reports (Population and Habitat Viability Assessment)
• The World Wide Fund for Nature
• African Wild Dog Conservancy
• Endangered Species & Wetlands Report
• Endangered species by continent
• Sundarbans Tiger Project
• Everything you wanted to know about endangered species
• «Science counts species on brink». BBC News.
• Endangered Native Carnivores in the Southern Rockies
• Read Congressional Research Service (CRS) Reports regarding Endangered Species
• Endangered Species Information
• CBC Digital Archives — Endangered Species in Canada
• 100 Success Stories for Endangered Species Act
• The Red List