Варшаўская бітва (1920)
Варша́ўская бі́тва (па-расейску: Варша́вское сражéние, па-польску: Bitwa Warszawska; часам завецца Цу́дам над Ві́слай (па-польску: Cud nad Wisłą) — вырашальная бітва ў польска-савецкай вайне 1919—1920 гадоў, якая пачалася неўзабаве пасьля заканчэньня Першай сусьветнай вайны ў 1918 г. і цягнулася да заключэньня Рыскай мірнай дамовы (1921).
Варшаўская бітва | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Частка польска-савецкай вайны | |||||||||
 | |||||||||
| |||||||||
Супернікі | |||||||||
 Польшча
.svg){kind=small} Беларуская Народная Рэспубліка | .svg){kind=small} РСФСР | ||||||||
Камандуючыя | |||||||||
Юзэф Пілсудзкі Тадэвуш Ёрдан-Развадоўскі Уладыслаў Сікорскі Эдвард Рыдз-Сьміглы Юзэф Гальлер Баляслаў Роя Францішэк Ляцінік Леанард Скерскі Люцыян Жалігоўскі Станіслаў Булак-Балаховіч.svg){kind=small} Міхаіл Амельяновіч-Паўленка | Леў Троцкі Міхаіл Тухачэўскі Сямён Будзённы Ёсіф Сталін Гай Дзьмітрыевіч Гай Сяргей Каменеў Аляксандар Ягораў | ||||||||
Колькасьць | |||||||||
| 113 000-123 000[1] | 104 000 — 140 000[1] | ||||||||
Страты | |||||||||
| 4500 загінулых 22 000 параненых 10 000 зьніклых[1] | 25 000 загінулых невядомая лічба параненых 65 000 — 66 000 захопленых 30 000 — 35 000 канцэнтраваныя ва Ўсходнюю Прусію[1] | ||||||||
Бітва працягвалася з 12 па 25 жніўня 1920 году па хадзе набліжэньня войскаў Чырвонай Арміі пад камандваньнем Міхаіла Тухачэўскага да польскай сталіцы ў Варшаве і сумежнай Модлінскай крэпасьці. 16 жніўня 1920 году польскія сілы пад камандваньнем Юзэфа Пілсудзкага контратакавалі з поўдня, правакуючы савецкую армію да дысарганізаванага адступленьня на ўсход і ў напрамку да Нёмана. Прыблізныя страты савецкай арміі налічвалі 10 000 забітых, 500 зьніклых, 30 000 параненых і 66 000 узятых у палон салдатаў. Польскія страты налічвалі 4500 забітых, 10 000 зьніклых і 22 000 параненых жаўнераў.
Перад перамогай Польшчы пад Віслай, як бальшавікі, так і большасьць замежных экспэртаў лічылі, што Польшча знаходзіцца на грані паражэньня. Ашаламляльная, нечаканая польская перамога зламала бальшавіцкія сілы. Па словах Леніна, бальшавікі «пацярпелі жудаснае паражэньне»[2]. У наступных месяцах шэраг польскіх перамогаў, якія пасьледвалі за Варшаўскай бітвай, захавалі незалежнасьць Польшчы і прывялі да мірнай дамовы з Савецкім Саюзам 1921 году, забясьпечваючы ўсходнія межы польскай дзяржавы.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б в г Szczepański, Janusz. «Kontrowersje Wokół Bitwy Warszawskiej 1920 Roku» (Controversies surrounding the Battle of Warsaw in 1920). Mówią Wieki. Retrieved 2008-05-12. (пол.)
- ^ Sketches from a Secret War by Timothy Snyder, Yale University Press, 2007, p. 11