Мір (арбітальная станцыя)
«Мір» (па-расейску: «Мир», «Салют-8») — савецкая (пазьней расейская) арбітальная станцыя трэцяга пакаленьня,[1] якая ўяўляла сабою складаны шматмэтавы навукова-дасьледчы комплекс. Станцыя была выведзеная на арбіту ў лютым 1986 году, 23 сакавіка 2001 году затопленая ў Ціхім акіяне.
Зборка станцыі на арбіце працягвалася да 1996 году. «Мір» стаў першай модульнай касьмічнай станцыяй і меў найбольшую масу сярод караблёў, пабываўшых у космасе, пакуль ня быў заменены МКС. Станцыя дзейнічала як мікрагравітацыйная дасьледчая лябараторыя, у якой чальцы каманды ажыцьцяўлялі экспэрымэнты ў галіне біялёгіі і біялёгіі чалавека, фізыцы, астраноміі, мэтэаралёгіі, а таксама далейшае ўдасканаленьне сыстэмаў і прыладаў, неабходных для сталай прысутнасьці ў космасе.
Станцыя стала першай дасьледчай лябараторыяй у космасе з доўгатэрміновай прысутнасьцю людзей на борце. Праца на станцыі ажыцьцяўлялася доўгатэрміновымі камандамі. Праграма «Мір» трымала рэкорд па бесьперарыўнай прысутнасьці чалавека ў космасе, які быў роўны 3644 дням, пакуль той ня быў пабіты 23 кастрычніка 2010 году МКС,[2] але і цяпер Валерыю Палякову належыць рэкорд па працягласьці касьмічнага палёту чалавека — 437 дзён і 18 гадзін. «Мір» быў населены ўсяго 12 з паловай гадоў зь яго 15-гадовага тэрміну службы. На борце станцыі маглі адначасова знаходзіцца тры чалавекі, на кароткі час дазвалялася прысутнасьць і большага складу.
Пасьля посьпеху праграмы «Салют» «Мір» стаў новай ступеньню ў праграме касьмічных станцыяў СССР. Першы модуль станцыі, вядомы як базавы блёк, быў выведзены на арбіту ў 1986 годзе, да якога пазьней былі далучаныя яшчэ 6 модуляў — усе выведзеныя ракетай-носьбітам «Пратон» (акрамя стыкавога модулю). Па завяршэньні мантажу станцыя складалася зь сямі модуляў з атмасфэрай і некалькіх модуляў без атмасфэры. Электраэнэргіяй станцыя жывілася ад сонечных панэляў, замацаваных на модулях. Станцыя ўтрымлівалася на арбіце(en) ад 296 да 412 км і рухалася зь сярэднай хуткасьцю 27 700км/с, тым самым зьдзяйсьняючы 15,7 віткоў вакол Зямлі ў дзень.[3][4]
Станцыя была часткай праграмы пілятаваных касьмічных палётаў СССР. Па развале СССР кіраваньне праграмай перайшло да Фэдэральнага касьмічнага агенства Расеі (РКА). З гэтага вынікае, што большасьць каманды «Міру» паходзіла з Савецкага Саюзу. Але, дзякуючы такім міжнародным праграмам, як Інтэркосмас, Эўрамір(en) і Мір — Шатл, станцыя стала даступнай для касманаўтаў з Паўночнай Амэрыкі, краін Эўропы і Японіі. Паводле ацэнкі былога генэральнага дырэктара РКА, Юрыя Копцева, кошт праграмы склаў $4,2 млрд за ўвесь час вядзеньня праграмы (распрацоўка, зборка і эксплюатацыя).[5] Станцыю абслугоўвалі касьмічныя караблі «Саюз», грузавы «Прагрэс» і караблі праграмы «Спэйс шатл». «Мір» наведалі 104 чалавека з 12 краін сьвету.[6]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Станция "Мир": факты за 15 лет (рас.) // Мир Науки и Культуры. — ISSN 1684-9876.
- ^ ISS Passing Old Russian Mir In Crewed Time (анг.) // Aviation Week, 29 кастрычніка 2010 г.
- ^ Hall, R. The History of Mir 1986-2000 // British Interplanetary Society. — 2000. — ISBN 0-9506597-4-6.
- ^ Hall, R. Mir: The Final Year // British Interplanetary Society. — 2001. — ISBN 0-9506597-5-4.
- ^ Tyler, Patrick E.. Russians Find Pride, and Regret, in Mir's Splashdown (анг.) // New York Times, 24 сакавіка 2001 г.
- ^ Harland, David The Story of Space Station Mir. — New York: Springer-Verlag New York Inc., 2004. — ISBN 978-0-387-23011-5
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць
Мір (арбітальная станцыя) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |