Tyrrell P34

мадэль гоначнага аўтамабілю

Tyrrell P34 (па-беларуску: Тырэл П34), папросту «шасьціколавік» — гоначны аўтамабіль Формулы 1, распрацаваны галоўным дызайнэрам каманды Дэрэкам Гарднэрам[1]. Вылучаўся сваімі чатырма пярэднімі коламі 10-цалевага дыямэтру (254 мм), дзякуючы чаму ўвайшоў у гісторыю аўтаспорту як прадстаўнік адной з самых радыкальных распрацовак[2]. P34 удзельнічаў у сэзоне Формулы 1 1976 року[1]. Пасьля ягонага посьпеху іншыя каманды таксама заняліся ўласнымі шасьціколавымі распрацоўкамі. Аднак у правілы гонак была ўнесеная забарона на ўдзел нечатырохколавых аўтамабіляў, і іншыя каманды ня мелі падобных балідаў.

Tyrrell P34
Джодзі Шэктэр за стырном P34 мадэлі 1976 року
Джодзі Шэктэр за стырном P34 мадэлі 1976 року
Джодзі Шэктэр за стырном P34 мадэлі 1976 року
Катэгорыя Формула-1
Канструктар Tyrrell Racing Organisation
Дызайнэр(ы) Дэрэк Гарднэр
Папярэднік 007
Наступнік 008
Тэхнічныя характарыстыкі
Шасі алюмінавы манакок
пярэдняя двухвільчастая(d), сьпіральна-спружынныя амартызатары, стабілізатар падвескі
задняя двухвільчастая, радыяльныя штангі, сьпіральна-спружынныя амартызатары, стабілізатар падвескі
Колавая каляіна
  • пярэдняя: 1234 мм
  • задняя: 1473 мм
Колавая база 2453 мм
Рухавік Ford-Cosworth DFV 2993 см³ 90° V8 БН пасярэдзіне, уздоўж
Трансьмісія Hewland FG400
  • 1976: 5-хуткасная
  • 1977: 6-хуткасная
мэханічная дыфэрэнцыял ZF
Маса
Паліва Elf
Шыны Goodyear
Гісторыя спаборніцтваў
Каманды Elf Team Tyrrell
Гоначнікі
Дэбют Гран-пры Гішпаніі 1976 году
ГонкіПерамогіПодыюмыПоўлыНай. колы
3011413
Камандныя чэмпіёнствы 0
Кубкі канструктараў 0
Асабістыя чэмпіёнствы 0
N.B. Калі не пазначана іншае, усе зьвесткі тычацца
толькі Гран-пры Чэмпіянату сьвету Формулы-1.

Распрацоўка рэдагаваць

У сярэдзіне 1970-х у правілы было ўнесенае абмежаваньне максымальнай шырыні пярэдняга крыла 1,5 м. З улікам месца, патрэбнага для ног пілёта, рулявога мэханізму, падвескі і пярэдніх колаў, атрымлівалася, што колы мелі выступаць вышэй і шырэй за краі крылаў. Таму распрацоўнікі P34 вырашылі паставіць колы такога памеру, каб тыя маглі цалкам зьмясьціцца за крылом. Гэта б зьменшыла агульнае церце (што павялічыла б хуткасьць на простых адцінках) і дазволіла б паступленьне чысьцейшага паветра да задняга крыла[3].

Аднак з улікам абмежаваньняў давялося зрабіць гэтыя колы дыямэтрам 10 цаляў (254 мм). Ад гэтага плошча судакрананьня з зямлёй аказалася надта маленькай для надзейнага кіраваньня ў паваротах, таму было вырашана паставіць замест двух колаў чатыры. Да таго ж іхняе выкарыстаньне павялічвала тармазную плошчу. Аднак паўсталі іншыя праблемы: складанейшы рулявы мэханізм і фізычна большая сыстэма падвескі. Ускладненьне кіраваньня было вырашана далучэньнем да стырна толькі пярэдняй пары колаў; другую пярэднюю пару злучылі з першай пры дапамозе кутняй корбы(d).

Новы дызайн быў прадстаўлены ў верасьні 1975 року, а першая паездка адбылася на Сыльвэрстоўне ў кастрычніку. Пасьля выпрабаваньняў каманда «Тырэл» вырашыла сабраць яшчэ два такія асобнікі з большай колавай базай для наступнага сэзону[3].

Удзел у гонках рэдагаваць

 
Патрык Дэпае і Эмэрсан Фітыпальдзі на Гран-пры Нідэрляндаў 1976 году

Першай гонкай Tyrrell P34 стала Гран-пры Гішпаніі 1976 году, і абодва пілёты: Джодзі Шэктэр і Патрык Дэпае — паказалі добрыя вынікі. На Гран-пры Швэцыі яны ўвогуле фінішавалі на першых двух месцах, і Шэктэр увайшоў у гісторыю як адзіны пілёт-пераможца гонкі на шасьціколавым аўтамабілі. На простых адцінках і доўгіх паваротах машына паказвала добрыя вынікі, аднак на пакручастых паваротах счапленьне вагалася праз тое, што адно зь пярэдніх колаў магло кранацца трасы, а другое з таго ж боку — не.

З 1977 року на замену Шэктэру прыйшоў Роні Пэтэрсан, і P34 быў прыстасаваны пад ягоны рост і лепшую аэрадынаміку. P34B стаў шырэйшым і цяжэйшым і, хоць Пэтэрсан з Дэпае паказалі некаторыя шматабяцальныя вынікі, стала зразумела, што аўтамабіль стаў горшы за папярэдніка. Тырэл назваў прычынай павелічэньне масы, ад чаго зьявілася большая нагрузка на тармазы і яшчэ горшае праходжаньне паваротаў[3]; іншыя вінавацілі «Goodyear» у няздольнасьці распрацаваць прыдатныя малыя пярэднія шыны[1].

У канцы 1977 року Тырэл прадставіў аўтамабіль на наступны сэзон са звычайнай колькасьцю колаў.

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ а б в Six appeal — 6 fascinating facts about Tyrrell’s six-wheeler formula1.com Праверана 28 September 2018 г.
  2. ^ Covini’s six wheeled sports-car; Tyrrell P34 (inspiration) // Gizmag Праверана 2008-12-13 г.
  3. ^ а б в Are Four Wheels Enough? // Car Classics. — С. 18—24.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

Шаблён:Тырэл Рэйсінг