Tyrrell P34

	Tyrrell P34
	Джодзі Шэктэр за стырном P34 мадэлі 1976 року Джодзі Шэктэр за стырном P34 мадэлі 1976 року
Катэгорыя	Формула-1
Канструктар	Tyrrell Racing Organisation
Дызайнэр(ы)	Дэрэк Гарднэр
Папярэднік	007
Наступнік	008
Тэхнічныя характарыстыкі
Шасі	алюмінавы манакок
пярэдняя	двухвільчастая(d), сьпіральна-спружынныя амартызатары, стабілізатар падвескі
задняя	двухвільчастая, радыяльныя штангі, сьпіральна-спружынныя амартызатары, стабілізатар падвескі
Колавая каляіна	пярэдняя: 1234 мм; задняя: 1473 мм;
Колавая база	2453 мм
Рухавік	Ford-Cosworth DFV 2993 см³ 90° V8 БН пасярэдзіне, уздоўж
Трансьмісія	Hewland FG400 1976: 5-хуткасная; 1977: 6-хуткасная; мэханічная дыфэрэнцыял ZF
Маса	1976: 595 кг; 1977: 620 кг;
Паліва	Elf
Шыны	Goodyear
Гісторыя спаборніцтваў
Каманды	Elf Team Tyrrell
Гоначнікі	Джодзі Шэктэр; Патрык Дэпае; Роні Пэтэрсан;
Дэбют	Гран-пры Гішпаніі 1976 году
Камандныя чэмпіёнствы	0
Кубкі канструктараў	0
Асабістыя чэмпіёнствы	0
	N.B. Калі не пазначана іншае, усе зьвесткі тычацца ; толькі Гран-пры Чэмпіянату сьвету Формулы-1.

Tyrrell P34 (па-беларуску: Тырэл П34), папросту «шасьціколавік» — гоначны аўтамабіль Формулы 1, распрацаваны галоўным дызайнэрам каманды Дэрэкам Гарднэрам^[1]. Вылучаўся сваімі чатырма пярэднімі коламі 10-цалевага дыямэтру (254 мм), дзякуючы чаму ўвайшоў у гісторыю аўтаспорту як прадстаўнік адной з самых радыкальных распрацовак^[2]. P34 удзельнічаў у сэзоне Формулы 1 1976 року^[1]. Пасьля ягонага посьпеху іншыя каманды таксама заняліся ўласнымі шасьціколавымі распрацоўкамі. Аднак у правілы гонак была ўнесеная забарона на ўдзел нечатырохколавых аўтамабіляў, і іншыя каманды ня мелі падобных балідаў.

Распрацоўка

У сярэдзіне 1970-х у правілы было ўнесенае абмежаваньне максымальнай шырыні пярэдняга крыла 1,5 м. З улікам месца, патрэбнага для ног пілёта, рулявога мэханізму, падвескі і пярэдніх колаў, атрымлівалася, што колы мелі выступаць вышэй і шырэй за краі крылаў. Таму распрацоўнікі P34 вырашылі паставіць колы такога памеру, каб тыя маглі цалкам зьмясьціцца за крылом. Гэта б зьменшыла агульнае церце (што павялічыла б хуткасьць на простых адцінках) і дазволіла б паступленьне чысьцейшага паветра да задняга крыла^[3].

Аднак з улікам абмежаваньняў давялося зрабіць гэтыя колы дыямэтрам 10 цаляў (254 мм). Ад гэтага плошча судакрананьня з зямлёй аказалася надта маленькай для надзейнага кіраваньня ў паваротах, таму было вырашана паставіць замест двух колаў чатыры. Да таго ж іхняе выкарыстаньне павялічвала тармазную плошчу. Аднак паўсталі іншыя праблемы: складанейшы рулявы мэханізм і фізычна большая сыстэма падвескі. Ускладненьне кіраваньня было вырашана далучэньнем да стырна толькі пярэдняй пары колаў; другую пярэднюю пару злучылі з першай пры дапамозе кутняй корбы(d).

Новы дызайн быў прадстаўлены ў верасьні 1975 року, а першая паездка адбылася на Сыльвэрстоўне ў кастрычніку. Пасьля выпрабаваньняў каманда «Тырэл» вырашыла сабраць яшчэ два такія асобнікі з большай колавай базай для наступнага сэзону^[3].

Удзел у гонках

Патрык Дэпае і Эмэрсан Фітыпальдзі на Гран-пры Нідэрляндаў 1976 году

Першай гонкай Tyrrell P34 стала Гран-пры Гішпаніі 1976 году, і абодва пілёты: Джодзі Шэктэр і Патрык Дэпае — паказалі добрыя вынікі. На Гран-пры Швэцыі яны ўвогуле фінішавалі на першых двух месцах, і Шэктэр увайшоў у гісторыю як адзіны пілёт-пераможца гонкі на шасьціколавым аўтамабілі. На простых адцінках і доўгіх паваротах машына паказвала добрыя вынікі, аднак на пакручастых паваротах счапленьне вагалася праз тое, што адно зь пярэдніх колаў магло кранацца трасы, а другое з таго ж боку — не.

З 1977 року на замену Шэктэру прыйшоў Роні Пэтэрсан, і P34 быў прыстасаваны пад ягоны рост і лепшую аэрадынаміку. P34B стаў шырэйшым і цяжэйшым і, хоць Пэтэрсан з Дэпае паказалі некаторыя шматабяцальныя вынікі, стала зразумела, што аўтамабіль стаў горшы за папярэдніка. Тырэл назваў прычынай павелічэньне масы, ад чаго зьявілася большая нагрузка на тармазы і яшчэ горшае праходжаньне паваротаў^[3]; іншыя вінавацілі «Goodyear» у няздольнасьці распрацаваць прыдатныя малыя пярэднія шыны^[1].

У канцы 1977 року Тырэл прадставіў аўтамабіль на наступны сэзон са звычайнай колькасьцю колаў.

Крыніцы

^ ^а ^б ^в Six appeal — 6 fascinating facts about Tyrrell’s six-wheeler formula1.com Праверана 28 September 2018 г.
^ Covini’s six wheeled sports-car; Tyrrell P34 (inspiration) // Gizmag Праверана 2008-12-13 г.
^ ^а ^б ^в Are Four Wheels Enough? // Car Classics. — С. 18—24.

Вонкавыя спасылкі

Гісторыя Праекту 34 (анг.)
Тэхнічныя характарыстыкі і галерэя здымкаў P34 (анг.)

[F1-1] а ^б ^в Six appeal — 6 fascinating facts about Tyrrell’s six-wheeler formula1.com Праверана 28 September 2018 г.

[2] Covini’s six wheeled sports-car; Tyrrell P34 (inspiration) // Gizmag Праверана 2008-12-13 г.

[classic-3] а ^б ^в Are Four Wheels Enough? // Car Classics. — С. 18—24.

[1]

[2]

[3]