IP-код

IP-код альбо код ступені абароненасьці ад забруджвальнікаў паказвае, наколькі прылада абароненая ад вады і пылу. Усталяваны стандартам IEC 60529 Міжнароднай электратэхнічнай камісіі (МЭК), які тлумачыць разуменьне ступеняў абароны з дапамогай мэханічных і электрычных карпусоў(d) супраць пранікненьняў, пылу, выпадковых удараў і вады.

Стандарт быў уведзены, каб палегчыць звычайным карыстальнікам разуменьне такіх рэклямных паняткаў, як, напрыклад, водастойкасьць. Код складаецца з абавязковых літараў IP і двух абавязковых лічбаў ад 0 да 9, дзе 0 — адсутнасьць абароны, а 9 — найбольшы ўзровень. Для вонкавага выкарыстаньня прылада мусіць мець ступень абароненасьці ня меней за IP22.

Расшыфроўка кодаў

У табліцы пададзенае тлумачэньне, што азначае кожны асобны разрад IP-коду^[1].

IP-коды

Літарная частка	Першая	Другая	Трэцяя	Дадатковая	Дапаможная
Літарная частка	Абарона ад цьвёрдых часьцінак	Абарона ад вадкасьцяў	Абарона ад мэханічных пашкоджаньняў	Іншыя абароны
IP^[a]	0—6 або X	0—9 або X	0—9	Літара	Літара
Паводле азначэньня	Абавязковая	Абавязковая	Не выкарыстоўваецца	Неабавязковая	Неабавязковая

Першы разрад: абарона ад цьвёрдых часьцінак

Першы разрад пазначае ўзровень абароны корпусу супраць доступу да істотных дэталяў (то бок электраправаднікоў, рухомых частак) і супраць трапляньня цьвёрдых аб’ектаў^[2].

Узровень	Эфэктыўнасьць	Апісаньне
X	Невядомы	Адсутнічаюць ці недастаткова зьвестак па гэтым узроўні абароны.
0	—	Адсутнічае абаронае ад кантакту і трапляньня аб’ектаў.
1	> 50 мм	Абарона ад вялікіх паверхняў цела, такіх як далонь, аднак бракуе абароны ад наўмыснага кантакту з часткай цела
2	> 12,5 мм	Пальцы ці падобныя прадметы
3	> 2,5 мм	Інструмэнты, тоўстыя драты і пад.
4	> 1 мм	Большасьць дратоў, зашрубкі, вялікія мурашы і пад.
5	Абарона ад пылу	Поўная абарона ад пылу не гарантаваная, аднак ён ня можа трапляць у такой колькасьці, якая б замінала бясьпечнай працы прылады.
6	Пыланепранікальны	Пыл не трапляе; поўная абарона ад кантакту. Апрацавана ў вакуўме. Праверана да 8 гадзінаў у паветраным патоку.

Другі разрад: абарона ад вадкасьцяў

Другі разрад пазначае ўзровень абароны корпусу супраць шкоднага ўзьдзеяньня вады.

Ступені воднай абароны разьмежаваныя на два віды, падзеленыя ступеньню IPX6. Прылада, якая адпавядае ступені абароненасьці IPX7 (пагружэньне ў ваду) не абавязкова адпавядае ступеням IPX5 ці IPX6 (водныя струмені). Прылада, якая прайшла абодва выпрабаваньні, пазначаецца двума рэйтынгамі праз рыску, то бок IPX5/IPX7.

Узровень	Абарона ад	Эфэктыўнасьць	Апісаньне
X	Невядомы	—	Адсутнічаюць ці недастаткова зьвестак па гэтым узроўні абароны.
0	Няма	—	Адсутнічае абарона супраць вады
1	Кроплі вады	Вэртыкальнае падзеньне кропляў не аказала нэгатыўнага ўплыву на прыладу, разьмешчаную на паваротным стале, што круціцца з хуткасьцю 1 абарот на хвіліну.	Працягласьць выпрабаваньня: 10 хвілінаў Водны эквівалент падзеньню 1 мм ападкаў на хвіліну
2	Кроплі вады пад кутом 15°	Вэртыкальнае падзеньне кропляў не аказала нэгатыўнага ўплыву на прыладу, адхіленую на 15° градусаў ад нармальнай пазыцыі. Праверана ў чатырох пазыцыях па двух восях.	Працягласьць тэсту: 2,5 хвіліны ў кожным са становішчах (агулам 10 хвілінаў) Водны эквівалент падзеньню 3 мм ападкаў на хвіліну
3	Пырскі вады	Вада, якая пырскае пад рознымі кутамі да 60° ад вэртыкалі, не аказала нэгатыўнага ўплыву на прыладу, пры выкарыстаньні: а) альбо паваротнага шлянгу, б) альбо распырсквальніка з разбалянсаваным адбівальнікам. Тэст а) ладзіўся 5 хвілінаў, пасьля паўтараўся з прыладай, павернутай па гарызанталі на 90°, яшчэ на 5 хвілінаў. Тэст б) ладзіўся (з прымацаваным адбівальнікам) мінімум 5 хвілінаў.	Для паваротнага шлянгу: Працягласьць тэсту: 10 хвілінаў Аб’ём вады: 0,07 л/хв на адтуліну Для распырсквальніка: Працягласьць тэсту: 1 хв/м² мінімум 5 хвілінаў Аб’ём вады: 10 л/хв Ціск: 50—150 кПа
4	Усплёск вады	Вада, распырсканая на корпус, не аказала нэгатыўнага ўплыву на прыладу, пры выкарыстаньні: а) альбо паваротнага шлянгу, б) альбо распырсквальніка без адбівальніка. Тэст а) працягласьць 10 хвілінаў. b) працягласьць ня менш за 5 хвілінаў.	Паваротны шлянг: працягласьць тэсту 10 хвілінаў, альбо з распырсквальнікам (такі ж, як у IPX3, толькі без адбівальніка)
5	Водныя струмяні	Вада з шлянгу (6,3 мм) не аказала нэгатыўнага ўплыву на прыладу пры паліваньні корпусу з розных кірункаў.	Працягласьць тэсту: 1 хв/м² ня меней за 3 хвіліны Аб’ём вады: 12,5 л/хв Ціск: 30 кПа з адлегасьці 3 мэтры
6	Магутныя водныя струмяні	Вада пад націскам з шлянгу (12,5 мм) не аказала нэгатыўнага ўплыву на прыладу пры паліваньні корпусу з розных кірункаў.	Працягласьць тэсту: 1 хв/м² ня меней за 3 хвіліны Аб’ём вады: 100 л/хв Ціск: 100 кПа з адлегласьці 3 мэтры
6K	Магутныя водныя струмяні з падвышаным ціскам	Вада пад націскам з шлянгу (6,3 мм) і падвышаным ціскам не аказала нэгатыўнага ўплыву на прыладу пры паліваньні корпусу з розных кірункаў. Катэгорыя існуе ў DIN 40050, але адсутнічае ў IEC 60529.	Працягласьць тэсту: ня меней за 3 хвіліны Аб’ём вады: 75 л/хв Ціск: 1000 кПа з адлегласьці 3 мэтры
7	Пагружэньне да 1 мэтра ў глыбіню	Трапляньне вады ў шкодных аб’ёмах немагчымае пры пагружэньні ў ваду з пэўнымі ўмовамі ціску і часу (да 1 м).	Працягласьць тэсту: 30 хвілінаў.^[2] Праверанае з найніжэйшым пунктам корпусу на глыбіні 1000 мм ад паверхні вады, альбо з найвышэйшым пунктам на глыбіні 150 мм ад паверхні, калі гэта глыбей.
8	Пагружэньне на 1 мэтар і больш	Абсталяваньне прыдатнае для працяглага занурэньня ў ваду пад вызначанымі вытворцам умовамі. У асобныя тыпы прыладаў вада можа трапіць, але гэта ня зробіць ім шкоднага ўплыву. Працягласьць выпрабаваньня і глыбіня мусяць быць большымі, чым у патрабаваньнях для IPx7, і могуць быць далучаныя іншыя прыродныя эфэкты, накшталт цыклічнага зьмяненьня тэмпэратуры да пагружэньня.	Працягласьць тэсту: паводле дамоўленасьці з вытворцам Глыбіню вызначае вытворца, найчасьцей да 3 мэтраў
9	Магутныя высокатэмпэратурныя водныя струмяні	Абарона ад гарачых струмянёў, распырскваных пад ціскам зь невялікай адлегласьці. Маленькія прылады павольна круцяцца на паваротнай плятформе і паліваюцца з 4 пэўных кутоў. Большыя прылады замацоўваюцца ў працоўнай пазыцыі, не абавязкова з паваротам, і правяраюцца ўручную ня менш як 3 хвіліны з адлегласьці 0,15—0,2 мэтра. Дакладныя патрабаваньні для фарсунак апісаныя ў IEC 60529. У IEC 60529 гэты тэст называецца IPx9.	Працягласьць тэсту: паваротны 30 сэкундаў у кожным з 4 кутоў (агулам 2 хв.), ручны: 1 хв/м², мінімум 3 хв. Аб’ём вады: 14—16 л/хв Ціск: 8—10 МПа з адлегласьці 0,10—0,15 мэтраў Тэмпэратура вады: 80 °C

Усе выпрабаваньні зь літарай «K» апісаныя ў ISO 20653 (замяніў DIN 40050-9) і адсутнічаюць у IEC 60529, за выняткам IPx9, які адпавядае воднаму тэсту IP69K.

Дапаможная літара

Неабавязковая літара азначае абарону абсталяваньня ад:

Літара	Значэньне
F	Аліва
H	Высокае напружаньне
M	Рух падчас воднага тэсту
S	Спакой падчас воднага тэсту
W	Умовы надвор’я

Літара «K» апісаная ў ISO 20653 (замяніў DIN 40050-9) і адсутнічае ў IEC 60529.

IPx9K and IPx9

DIN 40050-9 дапоўніў навейшую рэйтынгавую сыстэму IEC 60529 яшчэ адной катэгорыяй IP69K, якая азначае выкарыстаньне пад гарачымі струменямі высокага ціску. Корпусы, якія адпавядаюць стандарту ISO 20653:2013, мусяць быць адначасна абароненымі ад пылу (IP6X) і здольнымі процістаяць высокаму ціску і паравой чыстцы.

Стандарт IPx9K пачаткова быў прызначаны для дарожнага транспарту — асабліва тых, што патрабуюць рэгулярнай інтэнсіўнай чысткі (сьмецьцявозы, бэтонамяшалкі і пад.) — аднак знайшоў прымяненьне і ў іншых галінах, напрыклад у машынах харчовай апрацоўкі(d) і аўтамыйнях. Яго замяніў стандарт ISO 20653:2013 «Дарожны транспарт — ступені абароны»^[3], дапоўнены даданьнем выпрабаваньня вадой 9-га ўзроўню ў стандарт IEC 60529, які збольшага адпаведны выпрабаваньню IPx9K.

ЗША

Злучаныя Штаты Амэрыкі маюць уласны стандарт NEMA(d) №250. У ніжэйшай табліцы пададзенае супастаўленьне IP-кодаў у стандарце IEC 60529 з кодамі NEMA. Адпаведнасьць двух стандартаў ня цалкам эквівалентная: рэйтынгі NEMA маюць дадатковыя патрабаваньні да прадуктаў і праверак (прыкладам, дзейнасьць у марозных умовах, абарона ад выбуху(d), адключэньне кабэльных злучэньняў і інш.), адсутныя ў рэйтынгах IP.

Катэгорыя NEMA^[4]	IP-код
1	IP20
2	IP22
3, 3X, 3S, 3SX	IP55
3R, 3RX	IP24
4, 4X	IP44, IP66, IP65
5	IP53
6	IP67
6P	IP68
12, 12K, 13	IP54

Глядзіце таксама

EN 62262 — IK-код устойлівасьці да мэханічных узьдзеяньняў
Водаадпорнасьць для ручных гадзіньнікаў

Заўвагі

^ Ingress Protection — абарона ад вонкавых узьдзеяньняў.

Крыніцы

^ Source IEx Degrees of Protection
^ ^а ^б IEC 60529 - Degrees of protection provided by enclosures (IP Code). — 2.2. — 2013. — P. 21. — (International standard). — ISBN 9782832210864
^ ISO 20653:2013 Road Vehicles-Degrees of protection (IP code) Protection of electrical equipment against foreign objects, water and access
^ NEMA Enclosure Types. National Electrical Manufacturers Association (November 2005). Архіўная копія ад 10 June 2018 г.

Вонкавыя спасылкі

Апісаньне стандарту (анг.) на бачыне МЭК

[2] Ingress Protection — абарона ад вонкавых узьдзеяньняў.

[1] Source IEx Degrees of Protection

[IEC_60529-3] а ^б IEC 60529 - Degrees of protection provided by enclosures (IP Code). — 2.2. — 2013. — P. 21. — (International standard). — ISBN 9782832210864

[4] ISO 20653:2013 Road Vehicles-Degrees of protection (IP code) Protection of electrical equipment against foreign objects, water and access

[5] NEMA Enclosure Types. National Electrical Manufacturers Association (November 2005). Архіўная копія ад 10 June 2018 г.

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]