Five Nights at Freddy’s

Five Nights at Freddy’s (з анг. — «Пяць начэй „У Фрэдзі“»), коратка FNaF — франшыза кампутарных гульняў, створаная распрацоўшчыкам гульняў Скотам Коўтанам.

Five Nights at Freddy's
Дата выпуску	Five Nights at Freddy’s 1 (8 жніўня 2014)
Апошняя вэрсія	Five Nights at Freddy's: Security Breach: Ruin (25 лiпеня 2023)
Жанры	survival horror, point-and-click
Стваральнікі
Распрацоўнікі	ScottGames Steel Wool Studios Illumix
Выдавец	ScottGames
Кіраўнік	Скотт Коўтан
Кампазытары	Леон Рыўкін Ален Сімпсан
Тэхнічныя дэталі
Плятформы	Windows, PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X/S, Nintendo Switch, iOS, Android
Рэжым	аднакарыстальніцкая гульня[d]
Носьбіт	лічбавая загрузка[d]
Кіраваньне	дотыкавы экран[d] і кампутарная мыш

Асноўная сэрыя складаецца з кампутарных гульняў, дзеяньне якіх адбываецца ў месцах, зьвязаных з выдуманай піцэрыяй «Freddy Fazbear’s Pіzza», названай так у гонар яе талісмана — аніматроннага мядзьведзя Фрэдзі Фазьбера. У большасьці гульняў гулец прымае на сябе ролю начнога супрацоўніка, які павінен выкарыстоўваць такія сродкі, як назіраньне камэры, сьвяцільні, дзьверы й вэнтыляцыйныя адтуліны, каб абараніцца ад варожых аніматронных пэрсанажаў, якія насяляюць лякацыі. Гісторыя сэрыі паступова раскрываецца з дапамогай галасавых запісаў, міні-гульняў і «велікодных яек», якія сустракаюцца ў гульнях.

Па франшызе было выпушчана 22 кнігі: 3 навелы (Fіve Nіghts at Freddy’s: the Sіlver Eyes, Fіve Nіghts at Freddy’s: the Twіsted Ones і Fіve Nіghts at Freddy’s: the Fourth Closet), Кіраўніцтва па праходжаньні ў трох вэрсыях і творчы сшытак часопіса па выжываньні Fіve Nіghts at Freddy’s: Survіval Logbook, сэрыя кніг Fazbear Frіghts (якая складаецца з 12 кніг), а таксама графічныя вэрсыі навел. Таксама плянуецца выхад 9 кніг новай лініі апавяданьняў-Tales from the Pіzzaplex, вэрсыя Fazbear Frіghts ў выглядзе графічнага рамана, кіраўніцтва па гульні Securіty Breach і размалёўкі. Акрамя гэтага, па франшызе здымаецца фільм «Пяць начэй у Фрэдзі», і існуе рэальны атракцыён у Лас-Вегасе. Франшыза ўвайшла ў геймерскую кнігу рэкордаў Гінеса, як сэрыя гульняў, у якой за год выйшла самая вялікая колькасьць сіквелаў.

Гісторыя й распрацоўка

Ідэя гульні зьявілася ў Скота Коўтана з-за дрэнных водгукаў да яго мінулай гульні «Chіpper & Sons Lumber Co.», дзе галоўнага пэрсанажа-бабра палічылі падобным на страшную жывёліну-робата. Расчараваны Коўтан, які раней у асноўным распрацоўваў хрысьціянскія гульні, У рэшце рэшт вырашыў спэцыяльна зрабіць штосьці страшнае, так зарадзілася сэрыя гульняў Fіve Nіghts at Freddy’s.

Коўтан рабіў усё сам, выкарыстоўваючы для стварэньня гульняў Clіckteam Fusіon 2.5 і Autodesk 3ds Max для стварэньня графікі. Але для FNaF World, Sіster Locatіon і Pіzzerіa Sіmulator ён запрасіў прафэсыйных актораў агучкі, а таксама плянуе для выпускаў на кансолі даць права перарабіць гульні іншым людзям.

Па франшызе, акрамя гульняў, існуюць кнігі, мерчандайз і выпушчаны поўнамэтражны фільм.

Сэрыя гульняў

Арыгінальная

• Five Nights at Freddy’s 1 (2014)
• Five Nights at Freddy’s 2 (2014)
• Five Nights at Freddy’s 3 (2015)
• Five Nights at Freddy’s 4 (2015)
• Five Nights at Freddy’s: Sister Location (2016)
• Freddy Fazbear’s Pizzeria Simulator (2017)
• Five Nights at Freddy’s: Help Wanted (2019)
• Five Nights at Freddy’s: Security Breach (2021)
• Five Nights at Freddy’s: Help Wanted 2 (2023)

Сьпін-офы

• FNaF World (2016)
• Ultimate Custom Night (2018)
• Five Nights at Freddy’s AR: Special Delivery (2019)
• Freddy in Space 2 (2019)
• Security Breach: Fury’s Rage (2021)

Сэрыя фільмаў

• «Пяць начэй у Фрэдзі» (2023)

Сэрыя кніг

Арыгінальная трылёгія

• Five Nights at Freddy’s: The Silver Eyes (2015)
• Five Nights at Freddy’s: The Twisted Ones (2017)
• Five Nights at Freddy’s: The Fourth Closet (2018)

Fazbear Frights

• Fazbear Frights #1: Into the Pit (2019)
• Fazbear Frights #2: Fetch (2020)
• Fazbear Frights #3: 1:35 AM (2020)
• Fazbear Frights #4: Step Closer (2020)
• Fazbear Frights #5: Bunny Call (2020)
• Fazbear Frights #6: Blackbird (2020)
• Fazbear Frights #7: The Cliffs (2021)
• Fazbear Frights #8: Gumdrop Angel (2021)
• Fazbear Frights #9: The Puppet Carver (2021)
• Fazbear Frights #10: Friendly Face (2021)
• Fazbear Frights #11: Prankster (2021)
• Fazbear Frights #12: Felix the Shark (2022)

Tales from the Pizzaplex

• Tales from the Pizzaplex #1: Lally’s Game (2022)
• Tales from the Pizzaplex #2: Happs (2022)
• Tales from the Pizzaplex #3: Somniphobia (2022)
• Tales from the Pizzaplex #4: Submechanophobia (2022)
• Tales from the Pizzaplex #5: The Bobbiedots Conclusion (2023)
• Tales from the Pizzaplex #6: Nexie (2023)
• Tales from the Pizzaplex #7: Tiger Rock (2023)
• Tales from the Pizzaplex #8: B7-2 (2023)

Графічныя раманы

• The Silver Eyes (Five Nights at Freddy’s Graphic Novel #1) (2019)
• The Twisted Ones (Five Nights at Freddy’s Graphic Novel #2) (2021)
• The Fourth Closet (Five Nights at Freddy’s Graphic Novel #3) (2021)
• Five Nights at Freddy’s: Fazbear Frights Graphic Novel Collection #1 (2022)
• Five Nights at Freddy’s: Fazbear Frights Graphic Novel Collection #2 (2023)
• Five Nights at Freddy’s: Fazbear Frights Graphic Novel Collection #3 (2023)
• Five Nights at Freddy’s: Fazbear Frights Graphic Novel Collection #4 (2024)
• Five Nights at Freddy’s: Fazbear Frights Graphic Novel Collection #5 (2024)

Дадатковыя кнігі

• Five Nights at Freddy’s: The Freddy Files (2017)
• Five Nights at Freddy’s: Survival Logbook (2017)
• Five Nights at Freddy’s: The Freddy Files (Updated Edition) (2019)
• Five Nights at Freddy’s: The Official Coloring Book (2021)
• Five Nights at Freddy’s: Ultimate Guide (2021)
• Five Nights at Freddy’s: How to Draw (2022)
• The Security Breach Files (2022)
• Five Nights at Freddy’s: Character Encyclopedia (2023)

Геймплэй

Асноўныя часткі франшызы зьяўляюцца хорарам, дзе гулец становіцца супрацоўнікам пэрсаналу, якія працуюць у піцэрыі ў начную зьмену. У выпадку паразы прапушчаны да пратаганіста аніматронік нападзе на яго з гучным крыкам, пасьля чаго гульня завершыцца (акрамя выпадкаў нападу г. зв. фантомаў у FNaF 3 і некаторых аніматронікаў ў UCN і FNaF: SB). Каб прайсьці гульню, гулец павінен актыўна карыстацца рознымі інструмэнтамі. У «клясычнай» сэрыі гульняў (FNaF 1-4) гулец на працягу ўсяго гульнявога часу знаходзіцца на адной і той жа лякацыі й аглядае памяшканьне пры дапамозе камэр відэаназіраньня альбо няўзброеным вокам, у наступных гульнях геймплэй ўскладняецца й становіцца разнастайней:

• У Fіve Nіghts at Freddy’s 1 гулец можа карыстацца 2 дзьвярыма бясьпекі, калі аніматронікі знаходзяцца блізка альбо існуе верагоднасьць раптоўнага нападу. Таксама ў гульні ёсьць камэры для адсочваньня робатаў. Гульню ўскладняе абмежаваны запас энэргіі, які высільваецца з-за асьвятленьня й вэнтылятара, а таксама пры выкарыстаньні дзьвярэй і камэр для сачэньня за аніматронікамі й уключэньні сьвятла ў калідорах, каб адсачыць іх месцазнаходжаньне. У выпадку зьнясіленьня запасу энэргіі гулец гіне ад рук галоўнага антаганіста, які яшчэ некаторы час будзе рухацца да офіса аховы й прайграваць мэлёдыю «марш Тарэадора». Калі гулец ня будзе варушыцца, то антаганіст можа нават дайграць мэлёдыю да канца, але калі пратаганіст будзе пастаянна матацца з боку ў бок, музыка можа абарвацца ўжо ў пачатку. Таксама ў гульні маецца прыхаваная 8-я ноч, прайсьці якую практычна немагчыма з-за звышвысокай актыўнасьці аніматронікаў.

• У Fіve Nіghts at Freddy’s 2 зь інструмэнтаў мінулай часткі застаецца толькі сыстэма камэр відэаназіраньня й дадатковага актывуецца асьвятленьня з абмежаваным запасам энэргіі, якое цяпер працуе ня толькі ў офісе, але й у камэрах відэаназіраньня. Новым гульнявым элемэнтам зьяўляецца маска Фрэдзі, якая дазваляе падмануць большасьць аніматронікаў і прымусіць іх пакінуць пакой аховы ні з чым. Пры зьнясіленьні запасу энэргіі для асьвятленьня (пры звышактыўным выкарыстаньні альбо недаглядзе хлопчыка з шарыкамі, адбірае ў гульца батарэйкі ад ліхтарыка) гульня не завяршаецца, але пратаганіст становіцца ўразьлівы для нападаў аднаго з двух робатаў, неўспрымальных да маскі Фрэдзі. Для першага трэба сьвяціць у яго ліхтарыкам. Другі такі робат патрабуе пастаяннай падзарадкі музычнай скрыначкі, пры змаўкананіякай праз некаторы час ён нападае на пратаганіста. Часам пасьля пройгрышу зьяўляюцца 8-бітныя міні-гульні, якія раскрываюць сюжэт.
• У Fіve Nіghts at Freddy’s 3 ліхтарык і маска Фрэдзі больш не выкарыстоўваюцца, аднак зьяўляецца сыстэма падрабязнага агляду й блякаваньні вэнтыляцый, а таксама гукавая прылада, якая дазваляе адцягнуць галоўнага антаганіста ад шляху руху. У сілу нізкай надзейнасьці абсталяваньня яна схільна выходзіць з ладу пры празьмерна актыўным выкарыстаньні з-за нападу фантомаў, якія не забіваюць гульца, альбо само па сабе. У выпадку паломкі гулец не зможа карыстацца некаторымі прыладамі альбо яго агляд будзе паступова зацямняцца й вяртацца ў норму, што дазваляе галоўнаму антаганісту гульні перамяшчацца й атакаваць, быўшы незаўважаным. Для супрацьстаяньня паломак у гульца маецца сыстэма рамонту, якая дазваляе прывесьці ў нармальны стан зламаныя сыстэмы. Прысутнічаюць 8-бітныя міні-гульні, якія дазваляюць пры правільным праходжаньні атрымаць сакрэтную канцоўку. Для іх зьяўленьня неабходна на пэўных начах выканаць некаторыя дзеяньні (у мабільнай вэрсыі міні-гульні зьяўляюцца пасьля кожнай пройдзенай ночы, акрамя 6-й і 7-й начэй).
• У Fіve Nіghts at Freddy’s 4 большасьць гульнявых элемэнтаў моцна зьменена: гулец павінен перасоўвацца па сваім пакоі й аглядаць ложак, шафу й калідоры, адпужваючы кашмары сьвятлом ліхтарыка альбо закрыцьцём дзьвярэй. У апошніх начах па сканчэньні некаторага гульнявога часу ўсе кашмары замяняюцца на аднаго альбо двух, здольных перамяшчацца па ўсёй гульнявой лякацыі, з-за чаго геймплэй становіцца яшчэ больш складаным і непрадказальным. Таксама пасьля кожнай зь сюжэтных начэй гулец можа прайсьці 8-бітную міні-гульню, якая апавядае аб папярэдніх асноўнай гульні падзеях, і міні-гульню «Весялосьць з Плюштрапам», пасьля выйгрышу ў якой гульнявы час пачынаецца не роўна з паўночы, а крыху пазьней. У выпадку паразы гульня пачынаецца як звычайна (гулец не гіне).
• Спін-оф FNaF World стаў RPG, дзе можна гуляць за мульцяшных аніматронікаў, якія змагаюцца за ачкi вопыту.
• Five Nights at Freddy's: Sister Location нагадвае больш інтэрактыўнае кіно з не самай ярка выяўленай свабодай дзеянняў, чым звычайную гульню серыі. Гульцу трэба будзе выконваць прадпісаныя дапаможным ІІ дзеянні для паспяховага завяршэння ночы. Зрэшты, часам гулец змушаны прытрымлівацца ўказанням галоўнага антаганіста, спачатку ўяўнага саюзнікам. У выпадку непадпарадкавання ў апошняй ночы і яе «няправільнага» праходжання, а таксама папярэдняга «правільнага» праходжання міні-гульні гулец можа атрымаць альтэрнатыўную канцоўку, якая ў любым выпадку з’яўляецца ілжывай. Таксама пасля поўнага праходжання гульні адкрываецца доступ да рэжыму «Сваёй ночы», падобнай па задуме на рэжымы «Сваёй ночы» папярэдніх гульняў франшызы.
• У Freddy Fazbear's Pizzeria Simulator гулец у «дзённы час» кіруе ўласнай піцэрыяй, паляпшаючы яе і размяшчаючы на яе тэрыторыі розныя атракцыёны рознай ступені папулярнасці і рызыкі адказнасці: некаторыя з такіх могуць утрымліваць «расплаўленых» аніматронікаў. У «начны час» гулец займаецца руціннай працай перад сістэмамі замовы расходнага абсталявання/паслуг з спадарожным супрацьстаяннем «расплаўленым» аніматронікам, якія знаходзяцца ў піцэрыі, у выпадку падбору іх на алеі або пакупкі якія змяшчаюць іх атракцыёнаў. Пасля працы гулец пераходзіць у г. зв. пакой выратавання, дзе ён можа пасля чарады дзеянняў забраць знойдзенага на алеі «расплаўленага» аніматроніка (калі ён не рабіў гэтага ў «дзённы час»), зарабляючы дадатковыя нутрагульнявыя фінансавыя сродкі, ускладняючы сабе гульню на наступных начах, але пры падборы ўсіх 4 аніматронікаў, атрымліваючы сапраўдную канцоўку гульні. Калі ў піцэрыі размешчаны атракцыёны з рызыкай адказнасці, часам пасля «выратавання» гульцу давядзецца разбірацца з судовымі пазовамі, якія таксама могуць уплываць на канцоўку.
• Ultіmate Custom Nіght уяўляе сабой аб’яднаньне першых 7 гульняў у Custom Nіght рэжыме. Геймплэй гульні будуецца на наладзе сваёй уласнай ночы, задаючы інтэлект кожнаму з 50 прапанаваных аніматронікаў. Таксама ў гульні ёсьць ужо складзеныя наборы гульні. Сьмяротную небясьпеку ўяўляюць ня ўсе зь іх, некаторыя патрэбныя проста для ўскладненьня геймплэя за кошт шкоды сыстэмам агляду ці абароны, а некаторыя дадаюць у ноч не дададзенага раней аніматроніка з агульнага меню налады, таксама часам могуць дадаць і аднаго з сакрэтных аніматронікаў, а зь вельмі рэдкім шанцам (альбо са 100% верагоднасьцю ў выпадку гульні з усімі даступнымі аніматронікамі адразу на максымальнай складанасьці) - адразу ўсіх сакрэтных аніматронікаў, акрамя аднаго, які актывуецца асобна. UCN - гульня з самым вялікай колькасьцю аніматронікаў. Яе можна лічыць самай кароткай гульнёй: усяго пасьля адной выйгранай ночы (пры некаторых спэцыяльна падрыхтаваных абставінах) гулец можа атрымаць канцоўку.
• Fіve Nіghts at Freddy’s: Help Wanted - зборнік клясычных і наватарскіх міні-гульняў, прадстаўленых у сусьвеце FNaF. На дадзены момант гульня налічвае 41 міні-гульню, якая ўключае ў сябе першыя 3 арыгінальныя часткі, некалькі новых узроўняў і ўльтрафіялетавыя вэрсыі ўсіх узроўняў. Усе гэтыя міні-гульні можна прайсьці ў VR-і non-VR-рэжымах. Геймплэй гульні будуецца на зьбіраньні розных касэт і манэт, якія былі раскіданыя па гульні, з дапамогай якіх гулец зьбірае галоўнага антаганіста гульні, Глітчтрапа, а таксама растлумачвае падзеі, якія адбываюцца ў гульні. Таксама ў гульні ёсьць DLC ”Curse of Dreadbear”, дзе можна прайсьці шмат розных міні-гульняў на тэматыку Хэлоўіна.
• Fіve Nіghts at Freddy’s AR: Specіal Delіvery - гульня дапоўненай рэальнасьці, дзе гулец з дапамогай сваёй камэры й шокера можа адбівацца ад аніматронікаў, якія прабраліся ў хату, самастойна сабраць уласнага аніматроніка й адправіць яго сваім сябрам. Ёсьць сэкцыя зь лістамі для гульца, дзе ў некаторых зь лістоў тлумачацца падзеі да Fіve Nіghts at Freddy’s: Help Wanted.
• Геймплэй дабрачыннай гульні Freddy in Space 2 уяўляе сабой больш удасканаленую версію міні-гульні з FNaF World "FNaF 57: Freddy in Space". Сэнс гульні — у праходжанні платформеру і зараблянні ачкоў, якія на стрыме заходняга тэарэтыка МэтПэта з'яўляліся ўвасабленнем той сумы ахвяравання Скота Коўтана для бальніцы Святога Джуда. Колькасць ачкоў, якія сабраў МэтПэт, будзе роўна суме ахвяравання. У гэтую гульню можна гуляць для іншых патокаў і мэт, дабрачынны стымул і падключэнне да любой фактычнай суме ахвяравання прымяняюцца толькі да гэтага канкрэтнага дабрачыннай прамой трансляцыі.
• Five Nights at Freddy`s: Security Breach адбываецца ў зусім выдатнай ад астатніх гульняў абстаноўцы: гульцу трэба будзе перамяшчацца па ўсёй установе, шукаючы спосаб выбрацца з яго і пазбягаючы нападаў аніматронікаў і адзінай ахоўніцы, якія знаходзяцца ў памяшканні. Падобна FNaF 3, у гэтай гульні некаторыя аніматронікі пры нападзе не сканчаюць гульню, а ўскладняюць яе, выдаючы месцазнаходжанне антаганіста або мяшаючы яму (спадарожна даючы яму веды аб некаторых геймплэйных элементах). Гэта адзіная (акрамя UCN) гульня, у якой адзін з аніматронікаў - сталы пратаганіст, а пратаганіст можа асабіста зламаць якія пераследваюць яго аніматронікаў (якія застаюцца здольнымі перасоўвацца і скончыць гульню) і выкарыстаць некаторыя з іх дэталяў для ўдасканалення аніматроніка-пратаганіста. Таксама ў гульні ёсць некалькі канцовак.

Гульні ”клясычнай” сэрыі й FNaF: SL патрабуюць, каб гулец выжыў 5 начэй, кожная зь якіх складаней папярэдняй. Пасьля іх праходжаньня становяцца даступныя больш складаныя ночы (6-я й 7-я - для ”клясычнай” сэрыі й ”Свая ноч” - для FNaF: SL).