Чаган (возера)

Чага́н (або Балапа́н) — возера ў Казахстане, створанае Чаганскімі ядзерныя выпрабаваньнямі 15 студзеня 1965 году. Ядзерных выбухі праводзіліся для народнай гаспадаркі.

Возера Чаган па-казаску: Шаған Панарама Чагану Возера Чаган Краіна Казахстан Плошча 5,92 км² Найбольшая даўжыня 0,45 км Найбольшая шырыня 0,38 км Каардынаты 49°56′07″ пн. ш. 79°00′32″ у. д. Чаган на мапе Казахстану Чаган

Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Вада ў возера паступае з ракі Шаган (прыток Іртыша). Часта згадваецца як «атамнае возера». Аб’ём вады ў возеры складае прыблізна 100 000 м³. Вада ў возеры радыеактыўная.

Гісторыя

Ядзерны выбух быў зьдзейсьнены пад зямлёй у абалоне ракі Чаган, у сьвідравіне № 1004 на глыбіні 178 мэтраў 15 студзеня 1965 году, а 5.59.59 раніцы па Грынвічы. Надалей плянавалася ў Казахстане з дапамогай ядзерных выбухаў стварыць каля 40 штучных вадаёмаў агульным аб’ёмам 120—140 млн м³. У такіх глыбокіх рэзэрвуарах з аплаўленым дном і невялікім люстэркам выпарэньня плянавалася акумуляваць вясновыя сьцёкі вод.

У пачатку 1965 году рэчышча ракі Чаганкі злучылі з утворанай варонкай каналам. Пазьней тут была пабудавана каменна-земляная плаціна з водапрапускальнымі збудаваньнямі.

Характарыстыка

Плошча возера Чаган — 5,92 км². Аб’ём вады — 19,1 млн куб. м. Глыбіня — каля 100 мэтраў.

Літаратура

• Казахская энциклопедия, Том 9. Раздел 18.
• Лео Германн. Правда о великой лжи. Том 2. С.-Петербург, 1999 г.

Вонкавыя спасылкі

• Савецкая праграма мірнага выкарыстаньня ядзерных выбухаў
• О советской ядерной программе
• Россия сегодня документальный фильм
• Озеро Чаган на карте Google