Сэлім III
Сэлі́м III (па-асманску: سليم ثالث) — султан-рэфарматар Асманскай імпэрыі, які кіраваў краінай з 1789 году па 1807 год. Сын султану Мустафы III. Маці Ахмэда, Міхрышах Султан, мела грузінскае паходжаньне.
| Сэлім III | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
| Нарадзіўся | 24 сьнежня 1761[1][2][3], |
| Памёр | 29 ліпеня 1808[4] (46 гадоў), |
| Пахаваны | |
| Дынастыя | дынастыя Асманаў[d] |
| Сужэнец | Safizar Kadın[d], unnamed senior consort of Selim III[d], Zibifer Kadın[d], Tabısafa Kadın[d], Refet Kadın[d], Nuruşems Kadın[d] і Hüsnümah Kadın[d] |
| Бацька | Мустафа III |
| Маці | Міхрышах Валідэ Султан[d] |
| Подпіс |
 |
Жыцьцяпіс рэдагаваць
Нарадзіўся ў Стамбуле. Яшчэ да ўступленьня на пасад яго цікавілі досьвед вайсковай справы і навукі ў эўрапейскіх краінах. Ён паспрабаваў вывучыць чыньнікі крызы ва ўнутраным разьвіцьці Асманскай імпэрыі і прыйшоў да высновы, што дзеля выратаваньня краіны неабходныя рэформы. У 1793 году выдаў загад аб стварэньні новага войска, сфармаванага на эўрапейскі ўзор. Сэлім шмат зрабіў для разьвіцьця вайскова-марскіх сілаў і артылерыі. Запрасіў вялікую колькасьць эўрапейскіх інжынэраў, майстроў і выкладчыкаў. У 1795 годзе на загад султану была пабудавана вялікая друкарня ў мястэчку Юскюдар, дзе былі надрукаваны працы эўрапейскіх аўтараў па матэматыцы, вайсковай справе ды іншых галінаў.
За часам панаваньня Сэліма III Асманская імпэрыя вяла вайну супраць Расейскай імпэрыі ў 1787—1791 і 1806—1812 гадох, якія аднак выявіліся стратнымі для турэцкага боку. Паводле Яскай мірнай дамовы туркі згадзіліся на далучэньне Крыму да Расеі. Акрамя таго, на час панаваньня Сэліму прыпала француская навала на Эгіпет. Не зважаючы на рэформы, якія рабіў султан, плёну яны не далі. У выніку, склалася апазыцыйная кааліцыя супраць султану, якая была не задаволеная рэформамі. Янычары ў канчатковым рахунку зрынулі Сэліма з пасаду і абралі ягонага стрыечнага брата Мустафу IV новым султанам. Пасьля Сэлім быў забіты.
Крыніцы рэдагаваць
- ^ а б в Selim III // Encyclopædia Britannica (анг.)
- ^ а б в Selim (Selim III.) // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
- ^ а б в Brozović D., Ladan T. Selim III. // Hrvatska enciklopedija (харв.) — LZMK, 1999. — 9272 с. — ISBN 978-953-6036-31-8
- ^ а б в https://www.britannica.com/biography/Selim-III
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
- Сэлім III. The Ottomans. (анг.)