Прэзыдэнт Ірану — пасада, якая была ўведзена ў Іране ў 1980 годзе пасьля рэфэрэндуму. Прэзыдэнт выбіраецца народам Ірану на непасрэдных выбарах на чатыры гады. Перавыбірацца можна толькі двойчы. Прэзыдэнтам можа быць грамадзянін Ірану, шыіт, які ўхвалены на пасадзе Рахбарам.

Гісторыя

рэдагаваць

Пасьля ісламскага перавароту ў 1979 годзе было праведзена народнае галасаваньне, на якім было прынята рашэньне аб абвяшчэньні ісламскай рэспублікі. Аятала Хамэйні наказаў правесьці выбары ў Раду старцаў, якая павінна была напісаць новую ўстаўную грамату. Рада абнародвала ўстаўную грамату 24 кастрычніка 1979 году. Грамату ўхваліў Хамэйні й прэм’ер-міністар Махдзі Базарган.

Устаўная грамата адмяняла пасаду шаха. Уводзіла пасаду Рахбара, прэзыдэнта. Першым прэзыдэнтам стаў Абальхасан Банісадр 25 студзеня 1980 году. За ўвесь час пасаду займалі: Раджай, Хамэнэі, Рафсаджані, Хатамі, Ахмадзінэжад, Рухані. Усе займалі пасады двойчы.

Сьпіс правадыроў грамады

рэдагаваць
# Імя Здымак Нарадзіўся/памёр Пачатак службы Канец службы Родная грамада Прэм’ер-міністар Віцэ-прэзыдэнт Абраньне
1 Абальхасан Банісадр   1933— 4 лютага 1980 22 чэрвеня 1981
(адстаўка)
Незалежны Махамат Алі Раджай Пасада ня створана Выбары прэзыдэнта Ірану 1980 году
Земская часовая рада
(Старшыня: Махамат Бэхэшты,
затым Абдул Кярым Мусаві Ардабілі)
 — 22 чэрвеня 1981 2 жніўня 1981 - -
2 Махамат Алі Раджай   1933—1981 2 жніўня 1981 30 жніўня 1981
(забіты)
Ісламская рэспубліканская партыя Махамат Джават Бахонар Выбары прэзыдэнта Ірану 1981 году
Земская часовая рада
(Старшыня: Махамат Раза Махдаві Кяні)
 — 30 жніўня 1981 13 кастрычніка 1981 - Махамат Раза Махдаві Кяні -
3 Алі Хамэнэі 1939— 13 кастрычніка 1981 16 жніўня 1985 Ісламская рэспубліканская партыя

Сувязь сьвятароў-барацьбітоў
Мір Хасэйн Мусаві Выбары прэзыдэнта Ірану 1981 году
16 жніўня 1985 3 жніўня 1989 Выбары прэзыдэнта Ірану 1985 году
4 Алі Акбар Хашэмі Рафсанджані   1934— 3 жніўня 1989 3 жніўня 1993 Сувязь сьвятароў-барацьбітоў

Спраўнікі спакойнай грамады
Пасада адменена Хасан Хабібі Выбары прэзыдэнта Ірану 1989 году
3 жніўня 1993 2 жніўня 1997 Выбары прэзыдэнта Ірану 1993 году
5 Махамат Хатамі   1943— 2 жніўня 1997 8 жніўня 2001 Сувязь сьвятароў-барацьбітоў Выбары прэзыдэнта Ірану 1997 году
8 жніўня 2001 3 жніўня 2005 Махамат Раза Арэф Выбары прэзыдэнта Ірану 2001 году
6 Махмуд Ахмадзінэжад   1956— 3 жніўня 2005 5 жніўня 2009 Сувязь будаўнікоў ісламскага Ірану Парвіс Давудзі Выбары прэзыдэнта Ірану 2005 году
5 жніўня 2009
(Час службы да 2 жніўня 2013)
Эсфандзяр Рахім Машэй Выбары прэзыдэнта Ірану 2009 году
Махамат Раза Рахімі
7 Хасан Рухані   1948— 3 жніўня 2013 Сувязь сьвятароў-барацьбітоў Будзе прызначаны Выбары прэзыдэнта Ірану 2013 году