Сьлімак
Сьлімакі́[1], сьлізьнякі[1] — агульнаўжывальная назва чэраваногіх (Gastropoda) малюскаў, якія маюць вонкавую ракавіну. Чэраваногіх з рудымэнтарнай ракавінай ці тых, якія яе цалкам страцілі, называюць смаўжамі[2]. Паколькі большасьць чэраваногіх мае ракавіну, часта сьлімакамі называюць усіх прадстаўнікоў клясы.
| Сьлімак | |
 Вінаградны сьлімак (Helix pomatia) | |
| Клясыфікацыя | |
|---|---|
| Царства | Жывёлы |
| Тып | Малюскі |
| Кляса | Чэраваногія |
Анатомія
рэдагаваць
У целе сьлімака вылучаюць галаву, нагу і нутраносны мяшок, ад якога адыходзіць плашч. Даўжыня цела 15—200[1] мм. Органы дыханьня — лёгачныя мяшкі[1]. Сьлімакі перасоўваюцца на ніжняй паверхні нагі (падэшве), праганяючы па яе даўжыні хвалі цяглічных скарачэньняў. Акрамя таго, эпітэль нагі выдзяляе вялікую колькасьць сьлізі, якая спрыяе лепшаму коўзаньню па паверхні субстрату. Дробныя сьлімакі здольныя рухацца пры дапамозе біцьця расьнічак.
Унутраносны мяшок заключаны ў вапнавую ракавіну, якая выдзяляецца з плашчу, якая скручаная ў сьпіраль ці мае форму каўпака (марскія і прэснаводныя сподачкі). Будова гэтага аддзела цела парушае білятэральную сымэтрыю арганізма. Вонкавая асымэтрыя характарызуе толькі частку прадстаўнікоў. Яна бывае абумоўленая турбасьпіральнай (закручанай у трох вымярэньнях) формай ракавіны, а таксама кірункам плыні вады, што прыносіць тлен і хімічныя сыгналы да жабраў і органаў пачуцьцяў, што знаходзяцца ў паражніне плашча, — зьлева направа. Нутраная асымэтрыя (датычна да разьмяшчэньня вантробаў) — вынік адбыўшагася падчас эвалюцыі звароту ракавіны на 180° (торсіі).
Крыніцы
рэдагавацьЛітаратура
рэдагаваць- Вэстхайдэ Ст., Рыгер Р. Ад найпрасцейшых да малюскаў і артрапод // Заалогія беспазваночных. = Spezielle Zoology. Teil 1: Einzeller und Wirbellose Tiere / пер. з ім. Аб. Н. Бёлінг, З. М. Ляпкова, А. Ст. Міхееў, Аб. Г. Манылаў, А. А. Аскольскі, А. Ст. Філіпава, А. Ст. Чэсуноў; пад рэд. А. Ст. Часунова. — М.: Таварышаванне навуковых выданняў КМК, 2008. — Т. 1. — iv+512+iv з. — 1000 экз. — ISBN 978-5-87317-491-1.
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15: Следавікі — Трыо. — 552 с. — ISBN 985-11-0251-2