Таварыства філяматаў: розьніца паміж вэрсіямі

Філяматы ўсталявалі кантакты са старэйшым пакаленьнем змоўшчыкаў зь ліку дзейнічалых у [[Летува|Летуве]] [[масоны|масонаў]], зь нелегальнымі арганізацыямі ў [[КаралеўстваЦарства Польскае|Каралеўстве Польскім]] і зь [[дзекабрысты|дзекабрыстамі]].

У [[1823]] годзе найслынныянайслыннейшыя філяматы і філярэты былі арыштаваныя і знаходзіліся ў зьняволеньні ў былых віленскіх кляштарах, пакуль цягнулася шматмесячнае сьледзтва, распачатае [[Мікалай Навасільцаў|Мікалаем Навасільцавым]]. Частка філяматаў утрымоўвалася ў зьняволеньні ў былым кляштары місыянэраў, частка — у былым базыльянскім кляштары Сьвятой Троіцы (цяпер на будынку маецца мэмарыяльная табліца на летувіскай і польскай мовах, якая абвяшчае, што тут з [[23 кастрычніка]] [[1823]] году па [[21 красавіка]] [[1824]] году быў заключаны Адам Міцкевіч разам зь іншымі філяматамі і разгортваецца дзеяньне трэцяй часткі «Дзядоў»).