Хаім Суцін: розьніца паміж вэрсіямі

'''Суцін, Ха́ім Суцін''' ([[13 студзеня]] [[1893]] –— [[9 жніўня]] [[1943]]) — францускі мастак-экспрэсіяніст беларускага паходжанняпаходжаньня, адзін з найбольш славутых майстроў [[натурморт]]у.

Нарадзіўся ў [[Сьмілавічы|Сьмілавічах]], у сям’і беднага габрэйскага краўца. Маляваць пачаў у раньнім дзяцінстве крэйдай на прыпечку, за што атрымоўваў наганяй ад бацькі і старэйшых братоў.

У [[1907]] годзе зьбег у [[Менск]], дзе працаваў памочнікам фатографа, рэтушорам, атрымаў першыя урокі маляваньня ад мастака [[Міхаіл Кікоін|Міхаіла Кікоіна]]. першыПершы мастацкі дэбют -— партрэт мясьніка, сына мясцовага равіна. Раззлаваны дапушчаным аўтарам парушэньнем забароны на выяўленьне, а, галоўнае, той інтэрпрэтацыяй, якую займела яго аблічча ў партрэце, ён жорстка зьбіў Суціна. Той трапіў у шпіталь, а крыўдзіцеля прымусілі заплаціць штраф, які дазволіў маладому мастаку перабрацца ў Вільню ды паступіць у мясцовую мастацкую школу.

У [[1910]]-—[[1913]] гадыгадох Хаім пры падтрымцы Віленскага юдэйскага таварыства заахвочваньня мастацтваў вучыўся ў мастацкай школе.

===Французкі Францускі пэрыяд ===

У [[1913]] годзе, маючы у кішэні некалькі рублёў, Суцін прыехаў у [[Парыж]]. Там малады мастак пазнаёміўся з [[Марк Шагал|Маркам Шагалам]], [[Фэрнан Лежэ|Фэрнанам Лежэ]], [[Дыега Рывэра|Дыегам Рывэрам]], [[Амадэа Мадыльяні]]. Першыя гады ў [[Парыж]]ы, дзеля таго, каб зарабіць на жыцьцё, працаваў землекопамземлякопам, насільшчыкам на вакзале.

У [[1920]]-—[[1921]] гады мастак удзельнічаў у вялікіх выставах “47 з Парнаса” і “Сотня з Парнаса”, а ў [[1923]] годзе –— у групавой выставе расейскіх мастакоў “Удар”. У канцы [[1923]] годзегоду Суцін паспяховапасьпяхова прадаў каля 200 сваіх карцін. З гэтага часу мастак зрабіўся знакамітым і матэрыяльна забясьпечаным. Ён заснаваў уласную студыю на плошчы Клема, адкуль адкрываўся прыгожы від на Сену –— ён нагадваў яму від на Волму, раку яго дзяцінства. Цяжка хворы Амадэа Мадэльяні перад сьмерцю сказаў: “Не хвалюйцеся, у асобе Суціна я пакідаю вам генія”.

У [[1925]] годзе мастак перажывае моцны творчы крызіс, малюючы здыхлых быкоў і качак у разрэзе. Да [[1928]] года Суцін вялікую частку часу знаходзіўся у Парыжы. У гэты перыядпэрыяд ён напісаў сэрыю партрэтаў “Слугі”: “Калідорнага” (1927-1928), “Парцье” (1927), “Слугу” (1928). У [[1927]] парыжскаяпарыская галерэя Бінг правяла першую персанальнуюпэрсанальную выставу Х.Суціна. ПазнейПазьней вялікія выставы адбыліся ў [[Чыкага]] (1935 г.), [[Нью-Ёрк]]у (1936, 1938, 1940 гг.), [[Лёндан]]е (1937 г.).

Яго творам, напісаным пераважна паміж [[1920]] – —[[1929]] гадамі, уласьцівыя глыбока індывідуальныя бачаньне сьвету і тэхніка. Характэрныя наўмысныя скажэньні, ахвяраваньне кампазіцыяй і вымалёўкай дэталяў дзеля раскрыцьця ўнутранай сутнасьці прадметаў і зьяў. Карыстаўся інтэнсіўнай, часта падкрэсьлена пачварнай каляровай палітрай. [[Партрэт]]ы пекараў, слуг, прыбіральшчыкаў — бязьлітасныя псыхалягічныя характарыстыкі (“Кандытар”, 1922); натурморты (большая частка створаная ў [[1924]] – [[1927]]), як правіла, прадстаўляюць мяса, бітую птушку, дзічыну, рыбу на розных стадыях разлажэньня — “Курыца і таматы” (1924), “Гавяжая туша” ([[1925]]); трывожныя пэйзажы з бягучымі аблокамі і нахіленымі дрэвамі (“Злавесная вуліца”, каля [[1921]]). Часта перарабляў ці зьнішчаў свае раньнія працы і амаль нічога не маляваў пасля [[1930]].

З-за таго, што мастак неня меў прамыўпрамых насьледнікаўнашчадкаў (афіцыйна Суцін неня быў жанаты і ня меў дзяцей), яго творчая спадчына перайшла ў рукі прыватных асоб і дзяржавы. Ніводнай карціны Суціна няма ў дзяржаўных зборах ні ў Беларусі, ні ў іншых краінах былога СССР.

* [http://master.parnas.ru/artikler/suti/suti_01.htm Галерея Мастер — Хаим Сутин] (па{{ref-руску)ru}}

* [http://www.peoples.ru/art/painter/sutin Хаим Сутин. Биография, фотографии и жизнь] (па{{ref-руску)ru}}