Бардо: розьніца паміж вэрсіямі

'''Бардо́''' ({{мова-fr|Bordeaux}}, [[Аксытанская мова|па-аксытанску]]: ''Bordèu'') – — партовы горад, разьмешчаны на рацэ [[Гаронь]] у паўночна-заходняй [[Францыя|Францыі]]. Насельніцтва налічвае 250 082 чалавекі ([[2008]] год), а агульная колькасьць разам з прыгарадамі складае 1 010 000 чалавек і зьяўляецца сёмай па велічыні гарадзкой канглямэрацыяй ў Францыі. Бардо зьяўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Аквітанія|Аквітаніі]] і прэфэктуры дэпартамэнту [[Жырандэ]]. Жыхары часта называюць свой горад ''Bordelais''.

Бардо зьяўляецца сусьветнай сталіцай вытворчасьці [[Віно|вінаў]]. Тут знаходзіцца штаб-кватэра буйнейшага ў сьвеце вытворцы віна «''Vinexpo''»<ref>[http://www.vinexpo.com/en/] //Хатняя старонка карпарацыі «Vinexpo»</ref>. Штогадовы бюджэт віннай індустрыі Бардо складае каля 14,5  млрд. [[эўра]]<ref>http://www.ventoris.fr/portage_salarial_bordeaux.php</ref>. Сусьветна вядомая марка віна «''Бардо''» вырабляецца ў навакольлі гораду з [[18 стагодзьдзе|XVIII стагодзьдзя]]. Гістарычная частка гораду знаходзіцца ў «Сьпісе сусьветнай гістарычнай спадчыны ЮНЭСКА» як «выбітны гарадзкі архітэктурны ансамбаль» XVIII стагодзьдзя<ref>[http://www.bordeaux-tourisme.com/ru/bordeaux_patrimoine_mondial/introduction/bordeaux_patrimoine_mondial_index.html] //турыстычны партал Бардо</ref>.

Прыкладна паміж 30 000 і 20 000 гадоў таму, тэрыторыя сучаснага Бардо была заселеная [[Нэандэртальцы|нэандэртальцамі]] стаянкі якіх былі знойдзеныя ў вядомай пячоры ''Pair-non-Pair'' каля ''Бур сюр Жырандэ'', на поўнач ад Бардо.

Каля [[300 год да н.э.|300 года да н. э.]] у навакольлі было заснаванае [[Кельты|кельцкае]] паселішча ''Burdigala''. Паселішча было заваяванае [[Старажытны Рым|рымлянамі]] ў [[60 год да н.э.|60 годзе да н. э.]] і стала цэнтрам гандлю [[волава]]м і [[Сьвінец|сьвінцом]]. Праз некаторы час горад стаў сталіцай рымскай правінцыі ''Аквітанія'', і найбольшы росквіт быў дасягнуты ў [[3 стагодзьдзе|ІІІ стагодзьдзі]]. У [[276]] годзе Бардо быў разрабаваны [[Вандалы|вандаламі]]. У [[409]] годзе горад зноў быў узяты вандаламі, у 414 [[Вэстготы|вэстготамі]], а ў [[498]] годзе [[Франкі|франкамі]]. У выніку гэтых спусташэньняў пачаўся паступовы заняпад гораду.

Пад уладай [[Дынастыя Каралінгаў|Каралінгаў]], Бардо стаў важным вайсковым цэнтрам, які быў прызначаны для абароны вусьця ракі Гароні ад нападаў [[Вікінгі|вікінгаў]]. У канцы [[10 стагодзьдзе|Х стагодзьдзя]] Бардо быў атрыманы ў спадчыну герцагамі Гасконскімі.

З [[12 стагодзьдзе|ХІІ]] да [[15 стагодзьдзе|XV стагодзьдзя]], Бардо аднавіў свой уплыў, дзякуючы шлюбу герцагіні ''Элеаноры Аквітанскай'' і [[Генры Плянтагенэт|Генры Плянтагенэта]], які, праз месяц пасьля вясельля стаў каралём [[Ангельшчына|Ангельшчыны]] - — Генры ІІ. У гэты пэрыяд горад квітнеў, дзякуючы гандлю віном. З [[1362]] да [[1372]] года, Бардо стаў сталіцай незалежнай дзяржавы абвешчанай [[Эдуард Чорны Прынц|Эдуардам Чорным Прынцам]], але пасьля таго, як ён быў забіты ў бітве каля Кастыльёну ([[1453]]  г.) гэтая дзяржава была далучаная да Францыі. Асноўнай крыніцай разьвіцьця гораду ў гэты час быў гандаль віном з Ангельшчынай<ref>[http://www.bordeaux-tour.com/index.php/history-wine-bordeaux.html] Гісторыя вінаробства ў Бардо</ref>.

З [[1940]] да [[1943]] года, ў Бардо знаходзілася база італьянскім падводных лодак. Адсюль італянскі каралеўскі флёт удзельнічаў у «бітве за Атлянтыку». У гэты ж час тут базіравалася 12 нямецкая флятылія падводных лодак.

Бардо знаходзіцца блізка каля ўзьбярэжжа [[Атлянтычны акіян|Атлянтычнага акіяну]], у паўднёва-заходняй Францыі, на поўначы Аквітаніі. Праз горад цячэ рака Гаронь, якая дзеліць яго на дзьве часткі: правабярэжную (усходнюю) і левабярэжную (заходнюю). Гістарычна склалася, што левабярэжная частка больш разьвітая. У Бардо, па рацэ Гаронь могуць плаваць нават акіянскія лайнэры. Левабярэжная частка Бардо разьмяшчаецца на забалочаных нізінах.

Бардо знаходзіцца ў зоне [[Акіянічны клімат|акіянічнага клімату]] са значным уплывам [[Міжземнаморскі клімат|міжземнаморскага]]. [[Зіма]] ў горадзе не вельмі халодныя, дзякуючы заходнім вятрам, якія прыносяць цяпло з боку Атлянтычнага акіяну. [[Лета]] цёплае і працяглае, дзякуючы паветраным масам з [[Біскайская затока|Біскайскай затокі]]. Сярэдняя тэмпэратура ў зімку складае каля 6,5 °C, але часта зімы яшчэ больш цёплыя<ref>[http://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides/results.shtml?tt=TT003560] //BBC Weather Centre</ref>. Летняя сярэдняя тэмпэратура складае каля 19,5 °C, але за апошнія 10 гадоў значна ўзрасла. Напрыклад летам [[2003]] года быў дасягнуты рэкорд сярэдняй летняй тэмпэратуры (+23,3 °C)<ref>GHCN climate, GISS world climate averages, 1971-20001971—2000</ref>.