Бярэзіна (басэйн Нёмана): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д +інш.
выпраўленьне спасылак
Радок 1:
{{Іншыя значэньні|Бярэзіна (неадназначнасьць)}}
{{Рака
| назва = Бярэзіна
| арыгінальная_назва =
| выява =
| подпіс =
| даўжыня = 226 км
| выток = каля в. [[Бортнікі]]
| вышыня_вытоку =
| вусьце = [[Нёман]]
| вышыня вусьця =
| сьцёк = 30 м³/с
| нахіл = 0,8 ‰
| плошча_басэйну = 4 тыс. км²
| краіны_басэйну = [[Беларусь]]
| левыя_прытокі =
| правыя_прытокі =
| мапа =
| катэгорыя_вікісховішча =
}}
'''Бярэзіна''', '''Заходняя Бярэзіна''' — рака ў [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай]] і [[Менская вобласьць|Менскай]] абласьцях [[Беларусь|Беларусі]], правы прыток [[Нёман]]ау. Даўжыня 226 км. Плошча вадазбору 4 тыс. км². [[Сярэднярочны расход вады]] ў вусьці 30 м³/с. Агульнае падзеньне 172 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,8 [[праміле|‰]].
 
'''Бярэзіна''', '''Заходняя Бярэзіна''' — рака ў [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай]] і [[Менская вобласьць|Менскай]] абласьцях [[Беларусь|Беларусі]], правы прыток [[Нёман]]а. Даўжыня 226 км. Плошча вадазбору 4 тыс. км². [[Сярэднярочны расход вады]] ў вусьці 30 м³/с. Агульнае падзеньне 172 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,8 [[праміле|‰]].
 
== Асноўныя прытокі ==
* ''Праваруч'': [[Краўлянка]] (даўжыня 20 км), [[Альшанка (прыток Заходняй Бярэзіны)|Альшанка]] (даўжыня 60 км), [[Чарніца (басэйн Нёмана)|Чарніца]] (даўжыня 20 км), [[Чапунька]] (даўжыня 38 км).
* ''Леваруч'': [[Іслач]] (даўжыня 102 км), [[Волка (прыток Заходняй Бярэзіны)|Волка]] (даўжыня 36 км).
 
== На рацэ ==
* ''Зоны адпачынку'': Барок (12 км на поўнач ад [[места]] [[Маладэчна]]).
* ''Вадасховішчы'': [[Сакаўшчынскае вадасховішча|Сакаўшчынскае]].
 
== Агульныя зьвесткі ==
Пачынаецца каля вёскі [[Бортнікі]] [[Маладэчанскі раён|Маладэчанскага раёну]], на вышыні 300 м па-над узроўнем мора, цячэ ў [[Валожынскі раён|Валожынскім]] і [[Іўеўскі раён|Іўеўскім]] раёнах.
 
Даліна выразная, яе шырыня ў верхняй частцы 0,5 — 35—3 км, ніжэй вёскі [[Гародзькі]] 3 — 43—4 км. [[Абалона]] нізкая, асушаная, месцамі ўзгорыстая, шырыня ў вярхоўі 0,2 — 02—0,5 км, на астатніх дзялянках ад 0,3 да 3 км.
 
Рэчышча моцназьвілістае, шырыня ракі ў вярхоўі 5 — 205—20 м, у сярэдняй і нізкай плыні 20 — 3520—35 м, паблізу вусьця да 50 м.
 
Найвышэйшы ўзровень разводзьдзя ў высокай і сярэдняй плыні ў канцы сакавіка, у нізкай — у пачатку красавіка. Замярзае ў 2-й палове сьнежня, крыгалом у сярэдзіне сакавіка.
 
== Рэльеф ==
Верхняя і сярэдняя часткі вадазбору разьмешчаныя на паўднёва-ўсходніх схілах [[Ашмянскае ўзвышша|Ашмянскай грады]] і паўночна-заходніх схілах [[Менскае ўзвышша|Менскага ўзвышша]], нізоўе распасьціраецца па [[Нёманская нізіна|Нёманскай нізіне]]. Водападзел, за невялікім выключэньнем у паўднёва-заходняй частцы, добра выяўлены, мае плыўныя абрысы, на поўначы адлучае басэйн ракі [[Вяльля]], на ўсходзе — вадазборы рэчак [[Сьвіслач (басэйн Дняпра)|Сьвіслач]] і [[Пціч]]. Агульная працягласьць водападзельнай лініі каля 310 км.
 
Верхняя і сярэдняя часткі вадазбору адметныя дробнаўзгорыстым рэльефам, ніжняя ўяўляе сабой плоскую забалочаную раўніну, амаль паўсюдна пакрытую ляснымі масівамі ([[Налібоцкая пушча]]).
 
== Расьліннасьць ==
Ляснымі масівамі занятыя 30 % плошчы вадазбору, зь іх каля 8 % прыходзіцца на забалочаны лес. Разьмеркаваньне лясоў нераўнамернае, найвялікшай лясістасьцю адметная ніжняя частка вадазбору ([[Налібоцкая пушча]]). У лясох пераважаюць іглічныя пароды, часьцей за ўсё [[хвоя]].
 
== Гаспадарчая дзейнасьцдзейнасьць ь==
Мясцовае суднаходства ад вёскі [[Бакшты (Валожынскі раён)|Бакшты]] (за 45 км ад вусьця) — у пэрыяд высокай вады. Амаль усе прытокі Заходняй Бярэзіны каналізаваныя. У басэйне ракі каля 20 каналаў даўжынёй больш за 5 км (агульная даўжыня звыш 150 км).
 
На вадазборы праводзіліся мэліярацыйныя працы, у выніку якіх, па стане на 01.01.2006 р. 16.1% плошчы басэйну мэліяраваныя, працягласьць адкрытай асушальнай сеткі складае 2365 км.<ref>[http://pogoda.by/315/gid.html?ind=21 Гідрамэтцэнтар Беларусі]{{ref-ru}}</ref>
 
== Крыніцы ==
{{зноскіЗноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Блакітная кніга Беларусі}}
* Блакiтная кнiга Беларусi: Энцыкл. / БелЭн; Рэдкал.: Н.А. Дзiсько i iнш. — Мн.: БелЭн, 1994.
* Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1–2. — Л., 1971.
* Природа Белоруссии: Попул. энцикл./ БелСЭ; Редкол.: И.П. Шамякин (гл.ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил.