7 верасьня: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне |
дапаўненьне |
||
Радок 4:
== Падзеі ==
* [[70]] — [[Рымская імпэрыя|рымскае]] войска на чале з [[Тыт Флавій Вэспасыян|Тытам]] разрабавала [[Ерусалім]]
* [[1191]] — [[Аляксандар III (папа рымскі)|Аляксандар III]] абраны [[Папа|Папам рымскім]]
* [[1191]] — [[Трэці крыжовы паход]]: [[Рычард I|Рычард Львінае сэрца]] разьбіў [[Саладын]]а ў [[Бітва пад Арсуфам|бітве пад Арсуфам]]
* [[1581]] — пачалася аблога [[Пскоў|Пскова]] войскамі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] на чале са [[Стэфан Баторы|Стэфанам Баторыем]] у ходзе [[Інфлянцкая вайна|Інфлянцкай вайны]]
* [[1619]] — тры [[Каталіцтва|каталіцкія]] [[Місыянэрства|місыянэры]], вядомыя як «[[кошыцкія мучанікі]]», забітыя за адмову выракчыся сваёй веры
* [[1621]] — перамога [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] над войскам [[Асманская імпэрыя|Асманскай імпэрыі]] ў [[Бітва пад Хоцінам|бітве пад Хоцінам]]
* [[1667]] — беларускі асьветнік [[Сімяон Полацкі]] быў афіцыйна абвешчаны настаўнікам 13-гадовага расейскага царэвіча Аляксея
* [[1757]] — перамога аўстрыйскіх войскаў над прускімі ў [[Бітва пад Мойсам|бітве пад Мойсам]] (цяпер у [[Згажэлец|Згажэльцы]]) у часе [[Сямігадовая вайна|Сямігадовай вайны]]
* [[1764]] — [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі]] абраны [[Сьпіс польскіх манархаў#Выбарныя каралі|каралём польскім]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікім князем літоўскім
* [[1776]] — [[ЗША]] ўпершыню ў сьвеце выкарысталі [[Падводная лодка|падлодку]] ў ваенных мэтах
* [[1792]] — першая група колішніх [[Запароская Сеч|запароскіх казакаў]] пад камандаваньнем [[палкоўнік]]а [[Сава Белы|Савы Белага]] высадзілася на [[Таманская паўвыспа|Тамані]]. Гэтую дату ўважаюць за пачатак засяленьня [[Украінцы|украінцамі]] [[Кубань|Кубані]]
* [[1812]] — [[Барадзінская бітва]] ў часе [[Расейска-француская вайна 1812 году|вайны паміж Расеяй і Францыяй]]
* [[1821]] — абвешчаная [[Рэспубліка Гран-Калюмбія]] (на тэрыторыі сучасных [[Вэнэсуэла|Вэнэсуэлы]], [[Калюмбія|Калюмбіі]], [[Панама|Панамы]] і [[Эквадор]]у) на чале з прэзыдэнтам [[Сімон Балівар|Сімонам Баліварам]]
* [[1822]] — [[Бразылія]] абвясціла [[незалежнасьць]] ад [[Партугалія|Партугаліі]]
* [[1836]] — у [[Катэдра сьвятога Віта|катэдральным саборы Сьвятога Віта]] ў [[Прага|Празе]] адбылася апошняя каранацыя [[Чэхія|чэскага]] караля. Быў каранаваны [[Фэрдынанд I (аўстрыйскі імпэратар)|Фэрдынанд I Добры]]
* [[1860]] — першае выкарыстаньне [[Кляновы ліст|кляновага лісту]] ў якасьці афіцыйнае канадзкае эмблемы падчас візыту ў [[Канада|Канаду]] прынца Ўэльскага
* [[1901]] — падпісаньнем [[Баксёрскі пратакол|баксёрскага пратаколу]] афіцыйна завяршылася «[[Паўстаньне баксёраў|баксёрскае паўстаньне]]» ў [[Кітай|Кітаі]]
* [[1906]] — [[Альбэрта Сантас-Дзюмон]] упершыню здолеў праляцець некалькі мэтраў на сваім [[біплян]]е «[[Біплян Сантаса-Дзюмона|14-bis]]» ў [[Bagatelle]] ([[Францыя]])
* [[1909]] — падчас выпрабавальнага палёту на новым [[біплян]]е [[Райт (браты)|братоў Райт]] разьбіўся тэст-пілёт [[Eugene Lefebvre]] ([[1878]]—[[1909]]), стаўшы, такім чынам, першым [[авіятар]]ам у сьвеце, які загінуў пад час палёту на [[Лятальны апарат, цяжэйшы за паветра|лятальным апараце, цяжэйшым за паветра]]
* [[1911]] — францускі паэт беларускага паходжаньня [[Гіём Апалінэр]] арыштаваны па падазрэньні ў выкраданьні «[[Мона Ліза|Моны Лізы]]» з [[Луўр]]у. Праз пяць дзён апраўданы
* [[1921]] — у [[Атлянтык-Сіці (Нью-Джэрзі)|Атлянтык-Сіці]] (штат [[Нью-Джэрзі]]) адбыўся першы конкурс «[[Міс Амэрыка]]»
* [[1926]] — [[Гішпанія]] выйшла зь [[Ліга Нацыяў|Лігі Нацыяў]]
* [[1928]] — заснаваны [[ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцяга СССР]]
* [[1931]] — створанае панчошна-трыкатажнае прадпрыемства «[[КІМ]]» у [[Віцебск]]у
* [[1939]] — у [[Нямеччына|Нямеччыне]] ўведзенае [[сьмяротнае пакараньне]] «за пагрозу абароннай моцы нямецкага народу»
* [[1940]] — [[Трэці райх|нацысцкая Нямеччына]] распачала масіраваныя начныя бамбаваньні [[Лёндан]]у▼
* [[1939]] — капітуляцыя [[Вэстэрплятэ]]
* 1940 — падпісаная [[Краёўская дамова]], паводле якой [[Румынія]] вярнула [[Паўднёвая Дабруджа|Паўднёвую Дабруджу]] [[Баўгарыі|Баўгарыі]]▼
* [[1939]] — пачалася [[Бітва пад Візнай|абарона Візны]]
▲* [[1940]] — [[Luftwaffe|авіяцыя]] [[Трэці райх|
▲* 1940 — падпісаная [[Краёўская дамова]], паводле якой [[Румынія]] вярнула [[Паўднёвая Дабруджа|Паўднёвую Дабруджу]] [[
* [[1941]] — у [[Чыкага]] заснаваны Беларускі камітэт дапамогі ахвярам вайны (з [[кастрычнік]]а [[1941|1941 году]] [[Беларуска-амэрыканская нацыянальная рада]])
* [[1942]] — 8700 габрэяў высланыя з [[Калямыя|Калямыі]] ([[Заходняя Ўкраіна]]) ў [[Бэльжэц (лягер сьмерці)|лягер сьмерці Бэльжэц]]
* [[1954]] — у цэнтры [[Сафія|баўгарскай сталіцы]] адкрыты помнік Савецкай арміі
* [[1956]] — адбыўся дэбют 16-гадовага [[Пэле]] ў матчы супраць «[[Карынціянс (Санта-Андрэ)|Карынціянсу]]». «[[Сантас (футбольны клюб)|Сантас]]» перамог зь лікам 7:1, а Пэле забіў адзін з галоў у браму суперніка
* [[1964]] — пад [[Габрава]]м ([[Баўгарыя]]) заснаваны [[Архітэктурна-этнаграфічны комплекс Этыр|Архітэктурна-этнаграфічны музэй «Этыр»]]
* [[1977]] — [[Панама]] і [[ЗША]] падпісалі [[Дамовы Тарыхаса—Картэра|дамовы па ўрэгуляваньні статусу]] [[Панамскі канал|Панамскага каналу]]. ЗША пагадзілася перадаць правы на канал Панаме да канца [[20 стагодзьдзе|XX стагодзьдзя]]
* [[1978]] — ад рук агента [[Камітэт дзяржаўнай бясьпекі Баўгарыі|Камітэту дзяржаўнай бясьпекі Баўгарыі]] Франчэска Гуліна ў [[Лёндан]]е загінуў [[Баўгарыя|баўгарскі]] пісьменьнік-[[дысыдэнт]] [[Георгі Маркаў]]
* [[1986]] — [[Дэсманд Туту]] стаў першым [[Нягроідная раса|чорным]] кіраўніком [[Англіканская супольнасьць|англіканскае царквы]] ў [[Паўднёва-Афрыканская рэспубліка|Паўднёвай Афрыцы]]
* 1986 — няўдалая спроба замаху на [[чылі]]йскага [[Дыктатура|дыктатара]] [[Аўгуста Піначэт]]а
* [[1987]] — адбыўся першы візыт лідара [[Нямецкая Дэмакратычная Рэспубліка|Нямецкае Дэмакратычнае Рэспублікі]] (ім стаў [[Эрых Хонэкер]]) ў [[Фэдэратыўная Рэспубліка Нямеччына|Фэдэратыўную Рэспубліку Нямеччына]]
* [[1994]] — зацьверджаны новы [[гімн Таджыкістану]]
* [[2005]] — у [[Эгіпет|Эгіпце]] адбыліся першыя прэзыдэнцкія выбары
* [[2009]] — на [[Самоа]] ўведзены [[левабаковы рух]]
== Нараджэньні ==
Радок 29 ⟶ 52:
* [[1909]] — [[Элія Казан]], амэрыканскі рэжысэр
* [[1911]] — [[Тодар Жыўкаў]], баўгарскі палітык, дзяржаўны дзяяч
* [[1917]] — [[Джон Корнфарт]], аўстралійскі хімік, [[Нобэлеўская прэмія па хіміі|Нобэлеўскі ляўрэат]]
* [[1919]] — [[Алесь Асіпенка]], беларускі пісьменьнік, сцэнарыст
* [[1923]] — [[Рыкарда Пічча]], італійскі мовазнаўца, славіст
* [[1930]] — [[Бадуэн I]], бэльгійскі кароль
* [[1930]] — [[Ляон Кляніцкі]], амэрыканскі рабін польскага паходжаньня, прапагандыст дыялёгу між каталікамі і юдэямі
* [[1932]] — [[Пол Гэці]], амэрыканскі філянтроп
* [[1934]] — [[Амар Карамі]], лібанскі палітык, [[Сьпіс прэм'ер-міністраў Лібану|прэм'ер-міністар]]
* [[1936]] — [[Бадзі Холі]], амэрыканскі сьпявак
* [[1941]] — [[Уладзімер Гайдук]], беларускі паэт
Радок 37 ⟶ 64:
* [[1951]] — [[Крысі Хайнд]], рок-сьпявачка, лідэр гурта «[[The Pretenders]]»
* [[1959]] — [[Віктар Ганчар]], беларускі палітык, зьніклы бязь зьвестак у [[1999]] годзе
* [[1968]] — [[Марсэль Дэсаі]], францускі футбаліст, чэмпіён сьвету і Эўропы
* [[1984]] — [[Вера Званарова]], расейская тэнісыстка
== Сьмерці ==
* [[355]] — [[Кляўдый Сыльваній]], імпэратар рымскі
* [[1312]] — кароль [[Фэрдынанд IV Кастыльскі]]
* [[1731]] — [[Еўдакія Лапухіна]], расейская царыца, жонка [[Пётар I|Пятра I]]
* [[1783]] — [[Леанард Ойлер]], вядомы швайцарскі, расейскі і нямецкі матэматык
* [[1892]] — [[Джон Грынліф Уітэр]], амэрыканскі паэт
Радок 46 ⟶ 76:
* [[1956]] — [[Ота Шмідт]], савецкі геафізык, дасьледчык Арктыкі
* [[1960]] — [[Вільгельм Пік]], нямецкі камуніст, палітык, прэзыдэнт НДР
* [[1978]] — [[
* [[1985]] — [[Родні Робэрт Портэр]], брытанскі біяхімік, [[Нобэлеўская прэмія па фізыялёгіі ці мэдыцыне|Нобэлеўскі ляўрэат]]
* [[1991]] — [[Эдвін Мэцісан МакМілан]], амэрыканскі хімік, [[Нобэлеўская прэмія па хіміі|Нобэлеўскі ляўрэат]]
* [[1994]] — [[Тэрэнс Янг]], брытанскі кінарэжысэр
* 1994 — [[Джэймз Клэвэл]], брытанскі і амэрыканскі пісьменьнік, сцэнарыст, рэжысэр
* [[1997]] — [[Мабуту Сэсэ Сэка]], дыктатар [[Заір]]у
* [[2002]] — [[
== Сьвяты ==
* [[Файл:Earth flag PD.jpg|border|22пкс|Сьцяг Зямлі]] [[Сусьветны дзень пазбаўленьня ад ваеннай цацкі]]
* [[Бразылія]] — Дзень Незалежнасьці
* [[Мазамбік]] — Дзень Перамогі
* [[Украіна]] — Дзень вайсковай выведкі
{{Месяцы}}
| |||