Ёсіф Лянгбард: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д ансамбаль -> ансамбль
– файл
Радок 1:
{{Асоба
|імя = Іосіф Рыгоравіч Лянгбард
|арыгінал імя =
|партрэт = Langbard.jpg
|апісаньне =
|род дзейнасьці = беларускі савецкі архітэктар
|дата нараджэньня = [[6 студзеня]] [[1882]]
|месца нараджэньня = {{сьцяг Расеі}} [[Бельск-Падляскі|Бельск]], [[Бельскі павет]] [[Гарадзенская губэрня]], [[Расейская Імпэрыяімпэрыя]]
|дата сьмерці = [[3 студзеня]] [[1951]]
|месца сьмерці = {{сьцяг РСФСР}} [[Ленінград]], [[РСФСР]]
}}
'''Іосіф Рыгоравіч Лянгбард''' (6 (18) студзеня [[1882]], Бельск [[Гарадзенская губэрня|Гарадзенскай губэрні]], цяпер [[Бельск-Падляскі]], [[Польшча]], — [[3 студзеня]] [[1951]], [[Ленінград]]) — беларускі савецкі архітэктар [[габрэй]]скага паходжаньня, пэдагог.
 
'''Іосіф Рыгоравіч Лянгбард''' (6(18) студзеня [[1882]], Бельск [[Гарадзенская губэрня|Гарадзенскай губэрні]], цяпер [[Бельск-Падляскі]], [[Польшча]], — [[3 студзеня]] [[1951]], [[Ленінград]]) — беларускі савецкі архітэктар [[габрэй]]скага паходжаньня, пэдагог.
 
== Біяграфія ==
=== Раньнія гады ===
Нарадзіўся ў [[1882]] годзе ў мястэчку [[Бельск-Падляскі|Бельск]] ў сям’і Гірша Лянгбарда. Бацька бачыў будучыню для сына ў камэрцыі, аднак малы Іосіф любіў маляваць.
 
=== Адукацыя ===
Бліскуча скончыўшы мясцовую гімназію, ён паступае на архітэктурнае аддзяленьне Адэскай мастацкай вучэльні, а ў 1907 годзе перабіраецца ў [[Санкт-Пецярбург]], дзе пасьпяхова вытрымлівае іспыты ў Пецярбурскую акадэмію мастацтваў на архітэктурны факультэт. Сем гадоў працягвалася яго вучоба ў Пецярбургу, а архітэктура горадагораду моцна паўплывала на далейшую творчасьць архітэктара. Сярод настаўнікаў Лянгбарда быў слынны [[АляксандрАляксандар Памяранцаў]] (спраектаваў будынак ГУМа ў [[Масква|Маскве]]). Менавіта пад яго кіраўніцтвам Лянгбард у [[1914]] абараняе дыплёмны праект «Будынак дзяржаўнага савету».
 
=== Пачатак архітэктурнай дзейнасьці ===
Радок 24 ⟶ 23:
 
== 1930-я ==
У пачатку [[1930-я|1930-х]] Лянгбард атрымлівае першыя буйныя замовы на будаўніцтва ў Беларусі і Ўкраіне. Першым праектам, рэалізаваным Лянгбардам па прыездзе ў Менск, сталіцу БССР, стала будаўніцтва блізу 40 драўляных павільёнаў для Ўсебеларускай сельскагаспадарчай і прамысловай выставы. Пасьля гэтага яго запрашаюць да праектаваньня забудовы цэнтральнай часткі горада. Лянгбард прапануе макеты трох будынкаў: [[Дом ураду (Менск)|Дом ўраду]], [[Тэатар опэры і балету (Менск)|Тэатар опэры і балету]] і Дом Чырвонай Арміі (сучасны Дом афіцэраў). Праект [[Дом ураду (Менск)|Дому ўраду]] быў падрыхтаваны і зацьверджаны ў [[1929]] годзе, а з [[1930]] па [[1934]] гады ён быў рэалізаваны. Перад ім быў пастаўлены помнік У. Леніну, распрацаваны Лянгбардам разам ззь Ленінградзкім скульптарам М. Манізерам. За гэты ансамбль Іосіф Лянгбард атрымаў званьне «заслужанага дзеяча мастацтваў БССР».
 
У [[1935]] годзе Лянгбарду было даручана распрацаваць праект [[Дом Саветаў (Магілёў)|Дому Саветаў]] ў [[Магілёў|Магілёве]], куды неўзабаве меркавалася перанесьці сталіцу БССР. Будынак узводзіцца ў [[1938]]—[[1940]]-ыя гады. Пачынаючы з 1933, рэалізоўваюцца яшчэ два праекты архітэктара: [[Тэатар опэры і балету (Менск)|Тэатар опэры і балету]] на месцы былога Траецкага кірмашу і [[Цэнтральны дом афіцэраў (Менск)|Дом Чырвонай Арміі]] на падмурках колішняга [[Архіерэйскі палац (Менск)|архіерэйскага палацу]]. У [[1935]] годзе Лянгбард бярэцца за перапрацоўку праекту [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі (Менск)|Акадэміі навук БССР]], распрацаваны [[ГеоргійГеоргі Лаўроў|Г. Лаўровым]].
 
== 1940-я ==
Пад час вайны працаваў над маскіроўкай будынкаў у [[Ленінград]]зе, жыў у Яраслаўскай вобласьці. У [[1944]] годзе вяртаецца ў разбураны [[Менск]]. Працаваў над плянамі рэканструкцыі [[Менск]]у і [[Гомель|ГомеляГомелю]]. У [[1949]] годзе за гэтую працу атрымаў «Ордэн Гонару». Разам з [[Міхаіл Бакланаў|М. Бакланавым]] распрацоўваў праект [[Кінатэатар Перамога (Менск)|кінатэатру «Перамога»]], скончанага ў [[1950]]-ым годзе.
 
З [[1935]] па [[1950]] Іосіф Лянгбард выкладаў ў Акадэміі мастацтваў у Ленінградзе. У [[1939]] абараніў доктарскую дысэртацыю па архітэктуры.
 
Памёр [[3 студзеня]] [[1951]] [[года]]году ў [[Ленінград]]зе.
 
== Творчасьць ==
Іосіф Лянгбард быў прыхільнікам вэртыкальных архітэктурных вырашэньняў. «''Гарызантальная форма ўяўляецца як стан спячага альбо мёртвага чалавека, што адмоўныадмоўна ўзьдзейнічае'', — адзначаў ён,. — між''Між тым як вэртыкальнае становішча ўвасабляе жыцьцё, бадзёрасьць і сілу, яно супрацьстаіць цяге да зямлі''».
 
Па прафэсыйныхпрафэсійных поглядах быў прыхільнікам крытычнага засваеньня і выкарыстаньня традыцыйтрадыцыяў мінулага. У клясыцы лічыў вартым архітэктурную дысцыпліну, парадак, сувымернасьць асноўных формаў, імкнуўся разьвіваць простасьць і яснасьць кампазіцыйнагакампазыцыйнага вырашэньня характэрныя для беларускай нацыянальнай архітэктуры. Наконт дэкарацыі фасаду меў наступнае меркаваньне: «Лепей ня ведаць, як упрыгожыць будынак, чым зрабіць у гэтым лішняе».
 
На практыцы былі рэалізаваныя 15 праектаў архітэктара, зь якіх 8 на Беларусі.
Радок 48 ⟶ 47:
* [[Тэатар опэры і балету (Менск)|Тэатар опэры і балету ў Менску]] ([[1933]]—[[1937]])
* [[Цэнтральны дом афіцэраў (Менск)|Дом Чырвонай Арміі ў Менску]] ([[1934]]—[[1939]])
* [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі (Менск)|Акадэмія навук БССР у Менску]] разам з [[ГеоргійГеоргі Лаўроў|Г. Лаўровым]] ([[1935]]—[[1939]])
* [[Дом Саветаў (Магілёў)|Дом Саветаў ў Магілёве]] ([[1938]]—[[1949]])
* [[Кінатэатар Перамога (Менск)|Кінатэатар «Перамога» ў Менску]] разам з [[Міхаіл Бакланаў|М. Бакланавым]] ([[1950]])
Радок 54 ⟶ 53:
 
<gallery>
ВыяваФайл:Belarus-Minsk-House of Government and Vladimir Lenin Monument-1.jpg
ВыяваФайл:Belarus-Minsk-Academy of Sciences-2.jpg
ВыяваФайл:Belarus-Minsk-Army Palace and Tank Monument-2.jpg
ВыяваФайл:Belarus-Minsk-Opera and Ballet Theatre-2.jpg
ВыяваФайл:Belarus-Minsk-Yanka Kupala National Academic Theatre.jpg
</gallery>
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Iosif Lanhbard|выгляд=міні}}
* [http://bse.sci-lib.com/article068557.html Іосіф Лянгбард у Вялікай Савецкай Энцыкляпэдыі]
* [http://www.mishpoha.org/n17/17a21.html Артыкул у «Мишпоха»]
* [http://nn.by/1998/04/13.htm Iосiф Лянгбард. Менская Опэра уў «НН»]
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Лянгбард, Іосіф}}