Жанна д’Арк: розьніца паміж вэрсіямі

| патрон = Францыі [[ImageФайл:Blason Jeanne-d-Arc.svg|22px22пкс]]; пакутнікаў; ваеннапалонных; байцоў; людзей, абсьмеяных за сваю пабожнасьць; узьнікаў; жаўнераў.

'''Жанна д'Арк''' ці '''Арлеанская дзева''' ({{мова-fr|Jeanne d'Arc}}<ref>Яе імя пісалася па-рознаму ўсутыч да сяр. XIX ст. Гл. Р. Пэрну. М.-В. Клэн. Жанна д’Арк: с. 220—221. Сама яна пісала сваё імя як «Jehanne» (гл. [http://www.stjoan-center.com/Album/part47.html www.stjoan-center.com/Album/, часткі 47] і [http://www.stjoan-center.com/Album/part49.html 49]; пра гэта ж паведамляецца і ў Пэрну, і Клэн).</ref>, вымаўляецца /[[Міжнародны фанэтычны альфабэт|ʒan daʁk]]/; прыкладна [[1412]] — [[30 траўня]] [[1431]]) — нацыянальная [[герой|гераіня]] [[Францыя|Францыі]] і [[Каталіцтва|каталіцкая]] [[сьвяты|сьвятая]]. Будучы па паходжаньнюпаходжаньні сялянскай дзяўчынай з усходняй Францыі, яна прывяла францускую армію да некалькіх істотных перамогаў падчас [[Стогадовая вайна|Стогадовай вайны]] і была ўскосна адказная за каранацыю [[Карл VII (кароль Францыі)|Карла VII]]. Трапіўшы ў палон да [[Бургундзкае каралеўства|бургундцаў]], была прададзеная англічанам, асуджаная царкоўным судом і спаленая на вогнішчы ў дзевятнаццацігадовым узросьце як ератычка<ref name=ref3>Andrew Ward (2005) Joan of Arc at the Internet Movie Database</ref>. ДваццацьпяцьДваццаць пяць гадоў пасьля, па ініцыятыве Карла VII, папа рымскі [[Калікст III (папа рымскі)|Калікст III]] пераглядзеў вырашэньне царкоўнага суда, палічыў яе невінаватай і абвясьціў яе пакутніцай<ref name=ref3/>. Яна была [[бэатыфікацыя|бэатыфікаваная]] ў 1909 годзе і [[кананізацыя|кананізаваная]] ў 1920 годзе. Жанна д'Арк, разам са сьв. Дыянісіям, Марцінам Турскім, сьв. Людовікам IX зьяўялеццазьяўляецца адной са [[сьвяты заступнік|сьвятых заступнікаў]] Францыі.

Жанна сьцьвярджала, што яна бачыла ўяўленьні ад Бога, якія загадвалі ёй вызваліць яе радзіму ад ангельскага панаваньня ў [[Стогадовая вайна|Стогадовай вайне]]. Некаранаваны кароль Карл VII паслаў яе ўдзельнічаць у [[Аблога Арлеана|аблозе Арлеана]] ў якасьці вайсковага падмацаваньня. Навіна аб тым, што войска будзе ўзначальваць пасланьніца Бога, выклікала нажзвычайнынадзвычайны маральны ўздым у згубіўшых надзею начальнікаў і жаўнераў. За дзевяць дзён пасьля яе зьяўленьня аблога была спыненая. Яшчэ некалькі імклівых перамогаў прывялі да каранацыі Карла VII у [[Рэймс]]е і ўрэгуляваньня пытаньня спадчыннасьці францускага трона.

Жанна д'Арк засталася значнай фігурай у заходняй культуры. Ад часоў [[Напалеон]]а і пагэтуль, францускія палітыкі незалежна ад сваёй накіраванасьці ўслаўлялі яе памяць. Буйныя пісьменьнікі і кампазытары, які прысьвячалі ёй свае творы, ўключаюцьуключаюць [[Шэксьпір]]а (''Henry VI, Part 1''), [[Вальтэр]]а (''La Pucelle d'Orléans''), [[Шылер]]а (''Die Jungfrau von Orléans''), [[Джузэпэ Вэрдзі|Вэрдзі]] (''Giovanna d'Arco''), [[Пётар Чайкоўскі|Чайкоўскага]] (''Орлеанская дева''), [[Марк Твэн|Марка Твэна]] (''Personal Recollections of Joan of Arc''), [[Жан Ануй|Жана Ануя]] (''L'Alouette''), [[Бэртальт Брэхт|Бэртальта Брэхта]] (''Die heilige Johanna der Schlachthöfe''), [[Джордж Бэрнард Шоў|Джорджа Бэрнарда Шоў]] (''Saint Joan'') і [[Масквэл АнНдэрсан|Максвэла Андэрсана]] (''Joan of Lorraine'').