Абстракцыянізм: розьніца паміж вэрсіямі

Паўстала прыблізна ў [[1910]] г. Некаторыя плыні ў абстракцыянізме, перагукваючыся з пошукамі рацыянальна арганізаваных формаў у [[дойлідствадойлідзтва|дойлідстведойлідзтве]] і мастацкай прамысловасьці, стваралі лягічна спарадкаваныя канструкцыі зь аб’ёмаў, ліній, геаметрычныхгеамэтрычных фігур ([[супрэматызм]] [[Казімер Малевіч|Малевіча]], [[неапластыцызмнэапластыцызм]] нідэрляндскаганідэрляндзкага жывапісца [[Піт Мандрыян|Піта Мандрыяна]], [[кубізм]] рускагарасейскага скульптара Барыса Каралёва). Для іншых плыняў характэрна імкненьне выказаць стыхійнасьць, бессвядомасьцьбесьсьвядомасьць творчасьці ў імпэце, імпульсіўнасьці дзеяньняў мастака, у дынамікедынаміцы плям, аб’ёмаў, ліній (жывапіс амэрыканскіх «абстрактных [[экспрэсіянізм|экспрэсіяністаў]]» [[Джэксан Полак|Джэксана Полака]], [[Марк Тобі|Марка Тобі]], [[ташызм|ташыстаў]] (фр.ад ''Tashisme'',[[Француская адмова|франц.]] ''Tache''tache — «пляма») [[П'ер Сулаж|П’ера Сулажа]].<br\>

== Гісторыя ўзнікненьняўзьнікненьня ==

Абстрактнае мастацтва паўстала як анархічны выклік грамадскімграмадзкім густам падчас расслаеньня шэрагу плыняў у мастацтве XX ст. — [[кубізм]]у, [[экспрэсыянізм]]у, [[футурызм]]у і інш. У 1910—1913 гг. першыя яго ўзоры ў жывапісе стварылі мастакі, якія працавалі ў Нямеччыне — экспрэсыяністы [[Васіль Кандзінскі]] ій [[Паўль КлеіКлеэ]], парыжскія [[Арфізм|арфісты]] — [[Робэр Дэланэ]], гішпанец [[ФрансісФранцыска Пікабія]], чэх [[Фрацішак Купка]], італьянскія [[Футурызм|футурысты]] — [[Джакома Бала]], [[Умбэрта Бачоні]], [[Джына Сэвэрыні]], у Расеі — [[Супрэматызм|супрэматыст]] [[Казімер Малевіч]], [[Прамянізм|прамяністы]] [[Міхаіл Ларыёнаў]] і [[Натальля Ганчарова]], у Нідэрляндах — [[Нэапластыцызм|нэапластыцысты]] [[Піт Мандрыян]], [[Тэа ван Дусбюрг]], [[Барт ван дэр ЛекЛэк]]. Мастакі, якія працавалі ў Парыжы: ўкраінецукраінец [[Аляксандар Архіпэнка]], румын [[Канстантын Брынкушы]] ій інш. зьвярнуліся крыху пазнейпазьней да досьведаў абстрактнай скульптуры.<br\>

Пасля Першай сусьветнай вайны абстрактнае мастацтва сілкавалася на нігілістычных настроях буржуазнай інтэлігенцыі ([[дадаізм]] — гішпанец [[Хуан Міро]], француз [[Жан Арп]]). Адначасова вызначылася імкненьне знайсьці невыяўленчым формам ужываньне ў дойлідстведойлідзтве ій дэкаратыўным мастацтве (экспэрымэнты групы «Cтыль» — у Нідэрляндах, «Баўхаўз» — у Нямеччыне), будаваць іх па матэматычных і інжынэрных прынцыпах (канструкцыі [[Уладзімер Татлін|Уладзімера Татліна]], братоў [[Антуан ПеўзнэрПэўзнэр|Антуана ПеўзнэраПэўзнэра]] й [[Наўм Габо|Наўма Габо]], пазнейпазьней — амэрыканца [[Аляксандар Колдэр|Аляксандра Колдэра]]).<br\>

У гады Другой сусьветныясусьветнай вайны ў ЗША паўстала школа «абстрактнага экспрэсіянізму» (жывапісцы [[Джэксан Полак]], [[Марк Тобі]]). Гэты накірунак мастацтва распаўсюдзіўся ў шматлікіх краінах пад назвай [[ташызм]]а, ці бясформавага мастацтва. Былі абвешчаны галоўныя метадымэтады — бессвядомасцьбессьвядомасць і аўтаматызм творчасцітворчасьці, непрадбачанасцьнепрадбачанасьць эфектаўэфэктаў. У жывапісе ій графіцы стала культывавацца выдасканаленасцьвыдасканаленасьць нечаканых каляровых і фактурных спалучэнняўспалучэньняў ([[Альфрэд Манэс’е]], ([[Жан Дзюбюфэ]], [[П'ер Сулаж]] у Францыі, [[Карэл Апэль]] у Нідэрляндах, [[Афра Базальдэла]] ў Італіі), у скульптуры — парадаксальная вычварнасьць кампазыцыі й апрацоўкі матэрыялаў (Ліптан у ЗША, ([[Эдуард Чылід]] у Гішпаніі).<br\>

* [[Беспрадметнае мстацтвамастацтва]]