Наркамаўка: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →Парэформавыя часы: вікіфікацыя, стыль |
→Парэформавыя часы: дапаўненьне, стыль |
||
Радок 67:
|}
=== Парэформавая кадыфікацыя ===
Апошні пункт (№ 27) Пастановы СНК «Аб зьменах і спрашчэньні беларускага правапісу» ([[1933]]) вызначыў працяг мэтанакіраванй працы па [[расеізацыя|расеізацыі]] беларускай мовы:
Напрыканцы [[1930-я|1930-х]] гадоў бальшавікі падрыхтавалі чарговую рэформу з напісаньнямі кшталту «весна», «братскі», «бібліатека». Яшчэ ў адным праекце ([[1951]]) прапаноўвалася пісаць «снегі», «цеатр», «басціон». Толькі відавочная абсурднасьць гэтых прапановаў уратавала беларускую мову ад іх прыняцьця.▼
{{Цытата|Даручыць Народнаму Камісарыяту Асьветы і Прэзыдыуму Беларускай Акадэміі Навук арганізаваць сыстэматычную навуковую працу па далейшым разьвіцьці і ўпарадкаваньні беларускага правапісу, усяе граматыкі і тэрміналёгіі, а таксама арганізаваць новае выданьне беларуска-рускіх слоўнікаў, вытраўляючы з беларускай мовы ўсялякія буржуазна-нацыяналістычныя плыні і скажэньні.|[http://pravapis.info/Change1933doc.html Пастанова Савету Народных Камісараў БССР «Аб зьменах і спрашчэньні беларускага правапісу»], г. Менск, 26 жніўня 1933 г.}}
▲
На загад бальшавікоў таксама быў зрасеізаваны расейска-беларускі слоўнік [[1953]] году. Да беларускіх словаў дапісвалі расейскія сынонімы, ставячы іх часьцяком на першае месца: рас. ''батрак'' — бел. ''батрак'', ''парабак''; ''большак'' — ''гасцінец'', ''бальшак''; ''поезд'' — ''поезд'', ''цягнік''; ''минута'' — ''мінута'', ''хвіліна''. Яшчэ далей пайшоў слоўнік [[1982]] году, які рэкамэндаваў ужываць поруч са словамі «вавёрка», «бусак» таксама «белка», «багор» і г. д. ▼
▲Расеізацыя істотна перайначыла слоўнікі. Партыйныя загады патрабавалі ўкладаць іх паводле «пралетарска-інтэрнацыянальнага» прынцыпу, тым часам спрадвечная і самабытная беларуская лексыка абвяшчалася «нацдэмаўскай» і «кулацкай». Найбольш яскравай праявай такой моўнай палітыкі стаўся «Руска-беларускі слоўнік» пад рэдакцыяй [[Андрэй Александровіч|А. Александровіча]] ([[1937]]), у якім на карысьць прысутных у расейскай мове адпаведнікаў быў адкінуты вялікі пласт беларускай лексыкі.<ref>Дзмітрый Шыманскі «Хто знішчыў беларускую мову?» // Дзедзiч, № 5 (24) (лістапад, 2003 г.)</ref> На загад бальшавікоў
У [[1950-я]] гады з [[Масква|Масквы]] прыйшоў загад правесьці расеізацыю граматыкі беларускае мовы, што было зьдзейсьнена ў двухтомнай акадэмічнай «Граматыцы».▼
▲У [[1950-я]] гады з [[Масква|Масквы]] прыйшоў загад правесьці расеізацыю граматыкі беларускае мовы, што было зьдзейсьнена ў двухтомнай акадэмічнай «Граматыцы».<ref name="pia"/>
У наш час значная колькасьць расейскіх моўных элемэнтаў ў афіцыйных наркамаўскіх слоўніках служыць для [[шавінізм|шавіністаў]] падставаю зьневажаць беларускую мову, называць яе «испорченным русским языком», «грубым диалектом русского языка», заяўляць пра яе неразьвітасьць.<ref>[http://knihi.com/pytanni/128.html 128. Як бальшавікі рэфармавалі беларускую мову?] // {{Літаратура/150 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі}}</ref>▼
▲У наш час значная колькасьць расейскіх моўных элемэнтаў ў
== Глядзіце таксама ==
| |||