Аахэн: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д робат дадаў: qu:Aachen |
Vera.tetrix (гутаркі | унёсак) д афармленьне |
||
Радок 26:
|Сайт = http://www.aachen.de
}}
'''Аахэн''' (
▲'''Аахэн''' ([[Нямецкая мова|па-нямецку]]: ''Aachen'' , [[Француская мова|па-француску]]: ''Aix-la-Chapelle'', [[Нідэрляндзкая мова|па-нідэрландзку]]: ''Aken'') — горад у [[Нямеччына|Нямеччыне]], у зямлі [[Паўночная Рэйн – Вэстфалія]], разьмяшчаецца на самай мяжы з [[Бэльгія]]й і [[Нідэрлянды|Нідэрляндамі]]. Горад зьяўляецца цэнтрам электратэхнічнай, мэталюргічнай прамысловасьці, а так сама буйным чыгуначным цэнтрам Нямеччыны.
== Гісторыя ==
У навакольлі Аахэна былі знойдзены старажытныя [[Кельты|кельцкія]] паселішчы, якія далі пачатак гораду. У часы панаваньня на гэтых землях [[Старажытны Рым|Рымскай імпэрыі]], тут быў пабудаваны горад пад назвай ''Aquae Grani'' ці ''Aquisgranum'' (ад назвы кельцкага бога здароў’я ''Granusa''), таму што тут знаходзіліся аздараўляльныя мінэральныя крыніцы. Кароль франкаў [[Піпін Кароткі]] ацаніў лячэбныя ўласьцівасьці тэрмаў Аахэна, і на месцы рымскага храма па яго загаду была пабудавана капліца а так сама рэзыдэнцыя (''palatium''). Менавіта з гэтага моманту пачынаюцца пісьмовыя згадкі аб Аахэне ў [[765]] годзе.
Сын Піпіна, [[Карл Вялікі]], уладар [[Імпэрыя Каралінгаў|імпэрыі Каралінгаў]], зрабіў Аахэн сваёй сталіцай. У [[790]] годзе тут быў пабудаваны вялікі каралеўскі палац ў клясычным стылі, разам з вядомай капліцай, якая засталася і да нашых дзён. Будаваў каліцу майстар ''Ода з Метзу''. У гэтай капліцы Карл Вялікі сабраў шмат каштоўных хрысьціянскіх рэліквіяў.
У [[962]] годзе, [[Атон І]] каранаваўся ў ''Аахэнскім саборы'', і з гэтага часу да [[1531]] года, там каранавалася 31 імпэратар [[Сьвяшчэнная Рымская імпэрыя|Сьвяшчэннай Рымскай імпэрыя]]. У [[1165]] годзе Карл Вялікі быў кананізаваны, а праз год, Аахэн атрымаў правы горада і стаў вольным горадам. У [[12 стагодзьдзе|XII]]-[[13 стагодзьдзе|XIII]] стагодзьдзях, горад паступова разьвіваўся, у асноўным дзякуючы гандлю. У часы позьняга Сярэднявечча ў Аахэне пачало разьвівацца ткацтва, а горад пачаў граць важную ролю ў нямецкай палітыцы (тут адбываліся рады ''Рэйхстагу'') і ''сыноду''. У [[16 стагодзьдзе|XVI]] стагодзьдзі, у выніку рэлігійных войнаў, пачаўся заняпад гораду
У [[17 стагодзьдзе|XVII]]-[[19 стагодзьдзе|XIX]] стагодзьдзях, горад быў папулярным курортам сярод эўрапейскіх багатых людзей (мінэральныя крыніцы), а так сама месцам для адпачынку з казыно, бальнымі залямі і іншымі месцамі адпачынку. У Аахэне быў падпісаны мір паміж [[Гішпанія]]й і [[Францыя]]й пасьля вайны за ''Фляндрыю'' ў [[1668]] годзе. У [[1801]] годзе, горад перайшоў пад уладу Францыі, але ў [[1815]] годзе Вэнскі кангрэс перадаў яго [[Прусія|Прусіі]]. У [[1818]] годзе тут адбыўся першы кангрэс ''Сьвяшчэннага Зьвязу''. У ХІХ стагодзьдзі і ў пачатку [[20 стагодзьдзе|ХХ стагодзьдзя]], дзякуючы блізкасьці [[вугаль]]ных шахтаў, у Аахэне атрымала разьвіцьцё мэталюргічная, хімічная, а так сама тэкстыльная прамысловасьць. У гэты час горад стаў важным транспартным цэнтрам, які злучаў чыгуначныя лініі Нямеччыны і Бэльгіі.
Радок 45 ⟶ 44:
{{Commons|Category:Aachen|выгляд=міні}}
[[Катэгорыя:
[[af:Aken]]
| |||