Вікіпэдыя

Усевалад Ігнатоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Jarash (гутаркі | унёсак)
6958 правак
д дадатак, спасылкі
Радок 1:
'''Усе́валад Мака́равіч Ігнато́ўскі''' ([[19 красавіка]] [[1881]], вёска [[Такары]], цяпер [[Камянецкі раён]] [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай вобласьці]]  — [[4 лютага]] [[1931]], [[Менск]])  — беларускі гісторык, грамадзкі і палітычны дзеяч. Акадэмік АН Беларусі ([[1928]]).
 
== Біяграфія ==
У [[1911]] скончыў Юр'еўскі ([[Тарту]]скі) унівэрсытэт. У [[1914]] - [[1921]] працаваў выкладчыкам, старшынёй пэдагагічнай рады [[Менскі настаўніцкі інстытут|Менскага настаўніцкага інстытуту]]. У [[1915]] стварыў культурна-асьветніцкую арганізацыю «[[Наш край]]» (у [[1917]] пераўтвораная ў арганізацыю «[[Маладая Беларусь]]»). У час польскай акупацыі ў студзені [[1920]] на базе «Маладой Беларусі» стварыў [[Беларуская камуністычная арганізацыя|Беларускую камуністычную арганізацыю]] (БКА). Як яе старшыня [[31 ліпеня]] [[1920]] удзельнічаў у падпісаньні «Дэкларацыі аб абвяшчэнні Савецкай Сацыялісгычнай Рэспублікі Беларусь». Са сьнежня [[1920]] народны камісар асьветы [[БССР]]. У [[1926]] старшыня, з [[1927]] прэзыдэнт [[Інбелкульт|Інстытуту беларускай культуры]], са сьнежня [[1928]] прэзыдэнт [[Беларуская акадэмія навук|Беларускай акадэміі навук]], дырэктар Інстытута гісторыі. ▼
 
▲У [[1911]] скончыў Юр'еўскіЮр’еўскі ([[Тарту]]скі) унівэрсытэт. У [[1914]] - —[[1921]] працаваў выкладчыкам, старшынёйстаршынём пэдагагічнай рады [[Менскі настаўніцкі інстытут|Менскага настаўніцкага інстытуту]]. У [[1915]] стварыў культурна-асьветніцкую арганізацыю «[[Наш край]]» (у [[1917]] пераўтвораная ў арганізацыю «[[Маладая Беларусь]]»). У час польскай акупацыі ў студзені [[1920]] на базе «Маладой Беларусі» стварыў [[Беларуская камуністычная арганізацыя|Беларускую камуністычную арганізацыю]] (БКА). Як яе старшыня [[31 ліпеня]] [[1920]] удзельнічаў у падпісаньні «Дэкларацыі аб абвяшчэнні Савецкай СацыялісгычнайСацыялістычнай Рэспублікі Беларусь». Са сьнежня [[1920]] народны камісар асьветы [[БССР]]. У [[1926]] старшыня, з [[1927]] першы прэзыдэнт [[Інбелкульт|Інстытуту беларускай культуры]], са сьнежня [[1928]] прэзыдэнт [[Беларуская акадэмія навук|Беларускай акадэміі навук]], дырэктар Інстытута гісторыі.
У час кампаніі супрадь гэтак званага [[нацдэмаўшчына|нацыянал-дэмакратызму]] ў [[1930]] быў вызвалены ад пасады прэзыдэнта АН Беларусі, як «кулацкі агент» выклікаўся на допыты ў АДПУ. Скончыў самагубзтвам [[4 лютага]] [[1931]]. Пахаваны ў [[Менск]]у на [[Вайсковыя могілкі|Вайсковых могілках]].▼
 
▲У час кампаніі супрадьсупраць гэтак званага [[нацдэмаўшчына|нацыянал-дэмакратызму]] ў [[1930]] быў вызвалены ад пасады прэзыдэнта АН Беларусі, як «кулацкі агент» выклікаўся на допыты ў АДПУ. Неўзабаве выключаны з партыі. Пачалася крытыка ягоных гістарычных поглядаў, абсурдная траўля. Скончыў самагубзтвамсамагубствам [[4 лютага]] [[1931]]. Пахаваны ў [[Менск]]у на [[Вайсковыя могілкі|Вайсковых могілках]].
Адыграў значную ролю ў правядзеньні [[палітыка беларусізацыі|палітыкі беларусізацыі]], у вырашэнні праблемы ўзбуйненьня БССР, спрыяў вяртаньню беларускай эміграцыі на радзіму, Навуковыя працы У. Ігнатоўекага склалі падмурак надыянальнай канцэпцыі гісторыі бедарускага народу. Яго канцэпцыя найбольш поўна выкладзеная ў кнізе «Кароткі нарыс гісторыі Беларусі» (1-е выд. [[1919]], 5-е выд. [[1991]]), якая доўгі час была падручнікам. ▼
 
▲Адыграў значную ролю ў правядзеньні [[палітыка беларусізацыі|палітыкі беларусізацыі]], у вырашэнні праблемы ўзбуйненьня БССР, спрыяў вяртаньню беларускай эміграцыі на радзіму, Навуковыя працы У. ІгнатоўекагаІгнатоўскага склалі падмурак надыянальнай канцэпцыі гісторыі бедарускага народу. ЯгоГэтая канцэпцыя найбольш поўна выкладзеная ў кнізе «Кароткі нарыс гісторыі Беларусі» (1-е выд. [[1919]], 5-е выд. [[1991]]), якая доўгі час была падручнікам.
Ён падзяляў гісторыю [[Беларусь|Беларусі]] на 5 пэрыядаў. Першы пэрыяд сярэдневечнай гісторыі Беларусі называў полацкім ([[IX стагодзьдзе|IX]] — [[XII стагодзьдзе|XII]] стст.) зыходзячы з таго, што [[Полацкае княства]] 6ыло ад пачатку незалежным, і толькі на некалысі [[год|рокаў]] (у 1-й падове [[XII стагодзьдзе|XII ст.]]) яно трапіла ў залежнасьць ад Кіеўскага, каб яшчэ раз дабіцца самастойнасьці. У. Ігнатоўскі - першы зь беларускіх гісторыкаў, хто даў правільную назву [[ВКЛ|Вялікаму Княству Літоўскаму]], грунтуючыся аа яго нацыянальным характары, і вызначыў другі пэрыяд гісторыі Беларусі ([[XIII стагодзьдзе|XIII]] і 1-я палова [[XVI стагодзьдзе|XVI]] стст.). Трзці пэрыяд навуковец называе польскім (2-я палова [[XVI стагодзьдзе|XVI]] — [[XVIII стагодзьдзе|XVIII]] стст.), паколькі ён лічыць. што пасьля [[Люблінская вунія|Люблінскай вуніі]] [[1569]] [[год|року]] «Літва і Беларусь былі інкарпараваныя (улучаныя) у арганізм Польшчы». Чацьверты пэрыяд гісторыі Беларусі адносіцца да канца [[XVIII стагодзьдзе|ХVIII]] — начатку [[XX стагодзьдзе|XX]] стст., калі Беларусь уваходзіла ў склад [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]. Пяты пэрыяд — упершыню ў маладой беларускай нацыянальнай гістарыяграфіі — дасьледчык прысьвяціў савецкаму пэрыяду.
 
Ён падзяляў гісторыю [[Беларусь|Беларусі]] на 5 пэрыядаў:
==Крыніца==
# Полацкі пэрыяд сярэдневечнай гісторыі Беларусі ([[9 стагодзьдзе|9]] — [[12 стагодзьдзе|12 стст.]]) зыходзячы з таго, што [[Полацкае княства]] было ад пачатку незалежным, і толькі на некалькі [[год|рокаў]] (у 1-й палове 12 ст.) яно трапіла ў залежнасьць ад Кіеўскага, каб яшчэ раз дабіцца самастойнасьці. Ігнатоўскі першым зь беларускіх гісторыкаў даў правільную назву [[Вялікае княства Літоўскае|Вялікаму Княству Літоўскаму]], грунтуючыся на яго нацыянальным характары,
*Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 1-я. — Мн.: БЕЛТА, П15 2001. — 576 с.: іл. ISBN 985-6302-33-1.▼
# Другі пэрыяд гісторыі Беларусі ([[13 стагодзьдзе|13]] — 1-я палова [[16 стагодзьдзе|16 стст.]]).
# Трэці пэрыяд навуковец называе польскім (2-я палова 16 — [[18 стагодзьдзе|18 стст.]]), паколькі ён лічыць, што пасьля [[Люблінская унія|Люблінскай вуніі]] «Літва і Беларусь былі інкарпараваныя (улучаныя) у арганізм Польшчы».
# Чацьверты пэрыяд гісторыі Беларусі адносіцца да канца 18 — пачатку [[20 стагодзьдзе|20 стст.]], калі Беларусь уваходзіла ў склад [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]].
# Пяты пэрыяд — упершыню ў маладой беларускай нацыянальнай гістарыяграфіі — дасьледчык прысьвяціў савецкаму пэрыяду.
 
== Крыніцы ==
▲* Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 1-я.  — Мн.: БЕЛТА, П15 2001.  — 576  с.: іл. ISBN 985-6302-33-1.
* Брыгадзін П. І., Мацяс І. Д. Усевалад Ігнатоўскі: Паліт. дзеяч, вучоны. — Мн.: Полымя, 1998.—96 с. ISBN 985-07-0278-8
 
== Вонкавыя спасылкі ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Усевалад_Ігнатоўскі»