Расейская імпэрыя: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→Русіфікацыя Вялікага Княства Літоўскага: дапаўненьне |
→Гісторыя: + |
||
Радок 55:
== Гісторыя ==
Па перамозе ў [[Вялікая Паўночная вайна|Вялікай Паўночнай вайне]] і складаньня [[Ніштацкі мір|Ніштацкай дамовы]] ў верасьні 1721 году Ўрадавыя [[Сэнат (Расейская імпэрыя)|сэнат]] і [[Найсьвяцейшы ўрадавы сынод|сынод]] [[Маскоўская дзяржава|Маскоўскай дзяржавы]] пастанавілі надаць гаспадару [[Пётар I|Пятру I]] тытул «[[Імпэратар Усерасейскі|Імпэратара Ўсерасейскага]]»<ref name="shub">Шубинский С. Н. [https://web.archive.org/web/20120104052225/http://historydoc.edu.ru/catalog.asp?ob_no=14205&cat_ob_no=12369 Исторические очерки и рассказы. — 6-е изд.] — СПб., 1911. С. 44—51.</ref>. [[Прусія]] і [[Галяндыя]] неадкладна прызналі новы тытул маскоўскага гаспадара, [[Швэцыя]] ў 1723, [[Асманская імпэрыя|Турцыя]] ў 1739, [[Ангельшчына]] і [[Аўстрыйская імпэрыя|Аўстрыя]] ў 1742, [[Францыя]] і [[Гішпанія]] ў 1745 і, нарэшце, [[Рэч Паспалітая]] ў 1764 годзе<ref name="shub" />.
У XVIII ст. назіралася масавае перасяленьне сялянаў з падуладнай Расейскай імпэрыі [[Смаленскае ваяводзтва|гістарычнай Смаленшчыны]] ў Вялікае Княства Літоўскае. Так, у 1754 годзе маскоўская гаспадыня [[Елізавета Пятроўна]] запатрабавала ад Сойму Рэчы Паспалітай вярнуць у Расею адзін мільён уцекачоў<ref name="dvbh"/><ref name="Arlou-1993-49">[[Уладзімер Аляксеевіч Арлоў|Арлоў У.]] Калі пасяліліся на беларусі расейцы? // {{Літаратура/100 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі|к}} С. 49.</ref>. У гэты ж час расейскія карныя войскі неаднаразова пераходзілі дзяржаўную граніцу з мэтай захопу і вывазу зьбеглага насельніцтва ў [[Сыбір]]. У 1764 годзе маскоўская гаспадыня [[Кацярына II]] дала наступнае заданьне датычна захопленага Расейскай імпэрыяй [[Смаленскае ваяводзтва|Смаленскага ваяводзтва]] і іншых земляў{{Заўвага|Сборник Императорского Русского Исторического Общества. Т. 7: Бумаги Императрицы Екатерины II, хранящияся в Государственном Архиве Министерства Иностранных Дел. Ч.1 / Собраны и изданы, с Высочайшаго соизволения, по предначертанию Его Императорскаго Величества Государя Наследника Цесаревича, академиком Пекарским. — СПб.: Тип. Имп. Акад. наук, 1871. С. 348.}}:
{{Цытата|Гэтыя правінцыі, а таксама Смаленскую трэба найлягчэйшымі спосабамі прывесьці да таго, каб яны [[Русіфікацыя|абмаскаліліся]] і перасталі б глядзець, як волкі да лесу.
{{арыгінал|ru|Сии провинции, также Смоленскую надлежит легчайшими способами привести к тому, чтоб они обрусели и перестали бы глядеть, как волки к лесу.}}|Собственноручное наставление Екатерины ІІ князю Вяземскому при вступлении им в должность генерал-прокурора (февраль 1764 г.).}}
Паміж [[першы падзел Рэчы Паспалітай|першым]] (1772 год) і [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другім]] (1793 год) [[Падзелы Рэчы Паспалітай|падзеламі Рэчы Паспалітай]] з [[анэксія|анэксаваных]] Расейскай імпэрыяй тэрыторыяў [[Полацкае ваяводзтва|Полацкага]], [[Віцебскае ваяводзтва|Віцебскага]] і [[Амсьціслаўскае ваяводзтва|Амсьціслаўскага]] ваяводзтваў у Вялікае Княства Літоўскае перайшло больш за 30 тысячаў сялянаў. У сваіх нотах расейскі ўрад называў гэтыя масавыя ўцёкі «неразумнай эміграцыяй» і ацэньваў агульную колькасьць перасяленцаў у 300 тысячаў чалавек<ref name="bielarus-vkl-308">{{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)|к}} С. 308.</ref>.
== Русіфікацыя Вялікага Княства Літоўскага ==
| |||