Царква Сьвятога Мікалая (Станькаў): розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Іншыя значэньні, выпраўленьне спасылак, стыль |
д +2 крыніцы |
||
Радок 1:
{{Іншыя значэньні}}
{{Славутасьць
|Тып =
|Назва = Царква Сьвятога Мікалая
|Арыгінальная назва =
|Выява = Stankovo chuch.jpg
|Подпіс выявы = Адбудова царквы, кастрычнік 2010
|Шырыня выявы =
|Статус =
|Краіна = Беларусь
|Назва месцазнаходжаньня = Вёска
|Месцазнаходжаньне = [[Станькаў]]
|Адрас = Негарэльская вул., д. 26<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прыход храма Сьвяціцеля Мікалая Цудатворца в. Станькава|спасылка=https://molod-eparchy.by/be/hramy-dzyarzhynskaga-blagachynnya/pryhod-hrama-svyacziczelya-mikalaya-czudatvorcza-v-stankava/|выдавец=[[Маладэчанская япархія]]|дата публікацыі=2020|дата доступу=14 кастрычніка 2020}}</ref>
|Канфэсія =
|Эпархія = [[Менская япархія|Менская]]
|Тып будынка = царква▼
▲|Тып будынка =
▲|Архітэктурны стыль = [[Псэўдарускі стыль|Псэўдарускі]]
|Аўтар праекту = [[Канстанцін Тон]]
|Будаўнік = [[Алег Масьліеў]]
|Заснавальнік =
|Першае згадваньне =
|Заснаваньне =
|Асноўныя даты = {{Славутасьць/Даты|1852|закладзены новы храм|1958|
|Скасаваны = 1961
|Пачатак будаўніцтва = кастрычнік 2007
|Канчатак будаўніцтва =
|Будынкі = {{Славутасьць/Будынкі||||||}}
|Прыбудоўкі =
|Вядомыя насельнікі =
|Рэліквіі = [[Ікона]] [[Мікалай Цудатворац|Мікалая Цудатворца]] (страчана)
|Плябан = [[Аляксандар Мікіцкі]]
|Стан =
|Шырата паўшар'е = паўночнае
|Шырата градусаў = 53
Радок 43 ⟶ 41:
|Сайт = http://www.stankovo.hram.by
}}
'''Царква Сьвятога Мікалая''' — праваслаўны храм у вёсцы [[Станькаў|Станькава]] [[Койданаўскі раён|Койданаўскага раёну]], збудаваны ў [[19 стагодзьдзе|XIX ст.]] на падмурках царквы XIV стагодзьдзя і пазьнейшых дзьвюх цэркваў XVIII ст. (драўлянай царквы, пабудаванай князем Радзівілам і ўніяцкай Петрапаўлаўскай). Помнік архітэктуры псэўдарускага стылю.
== Гісторыя ==
У 1387 годзе царква ў Станькаве ўпершыню згадваецца ў сувязі з прыналежнасьцю [[мястэчка]] вялікаму князю [[Вітаўт]]у. Пазьней яе перабудоўвалі яшчэ 4 разы. Калі Станькаў перайшоў у валоданьне князёў [[Радзівілы|Радзівілаў]], ад царквы пад возерам насупраць уваходу пабудавалі [[тунэль]] да паркавай [[Альтанка|альтанкі]]. У 1852 годзе граф [[Эмэрык Чапскі]] заклаў на месцы царквы новы храм паводле праекту [[Канстанцін Тон|Канстанціна Тона]], які быў аўтарам храма Хрыста Збаўцы. За будаўніцтва царквы Чапскі атрымаў узнагароду да расейскага імпэратара [[Аляксандар II|Аляксандра ІІ]], бо выдаткаваў на яго ўзьвядзенье некалькі тысячаў рублёў срэбрам. Асьвяціў храм менскі архіяпіскап [[Міхал Галубовіч|Міхаіл]]. Царкву злучылі зь мясцовай [[сядзіба]]й Чапскіх праз падземны калідор, які захаваўся да нашых дзён. 7 красавіка 1888 году ў царкве Сьвятога Мікалая ў Станькаве хрысьцілі [[Валянціна Менская|Валянціну Менскую]]<ref name="а">{{Артыкул|аўтар=Ніна Шчарбачэвіч.|загаловак=У храма — крывавыя сьлёзы|спасылка=http://zviazda.by/be/news/20131210/1386650352-pravaslaunuyu-carkvu-u-stankava-adnaulyali-pyac-razou|выданьне=Ігуменскі тракт|тып=|год=10 сьнежня 2013|нумар=[http://zviazda.by/sites/default/files/pdf/2013/12/1386650123_6.pdf 41 (56)]|старонкі=|issn=}}</ref>.
=== Міжваенны час ===
У 1920 годзе Сьвята-Мікалаеўская царква была некаторы час зачыненая. Зь яе было вынесенае ўсё самае каштоўнае: залатое начыньне, срэбра, рызьніцы, аклады, крыжы. Шматлікія абразы былі спалены, шматлікія былі схаваны й захаваны вернікамі. На пераплаўленьне пусьцілі званы, акрамя самага вялікага, яго не змаглі зьняць. Узімку 1936 году супрацоўнікі [[Народны камісарыят унутраных справаў БССР|Народнага камісарыяту ўнутраных справаў БССР]] зачынілі царкву і арыштавалі яе прыхаджанаў, псаломшчыкаў і сьвятара з жонкай і 4-ма дзецьмі. Увесну 1937 году іх расстралялі, а з царквы скінулі 300-кіляграмовы [[крыж]]. Пры гэтым, загінула 5 супрацоўнікаў [[НКУС]], двое зь якіх сарваліся з даху разам з крыжом. Іншых траіх прыдушыла пры падзеньні крыжа, бо стаялі ўнізе пад царквой. У будынку зачыненай царквы сталі захоўваць [[збожжа]], а з пачаткам [[Нямецка-савецкая вайна|Нямецка-савецкай вайны]] — зброю. Пад [[Нямецкая акупацыя Беларусі (1941—1944)|нямецкай акупацыяй]] набажэнствы ў царкве аднавілі. Тады [[прыход]] належаў да [[Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква|Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы]]. Аднак праз 2 тыдні нямецкія акупанты расстралялі сьвятара за сувязь з партызанамі. Пры адным з баёў боепрыпасы былі падарваны. Пацярпеў інтэр’ер царквы. Пасьля вайны ў царкве зноў захоўвалі збожжа, але пасьля пажару перасталі. Дах царквы сталі разьбіраць на будаўніцтва [[Станькаўскі сельсавет (Койданаўскі раён)|Станькаўскага сельсавету]]<ref name="а"/>.
=== Разбурэньне
У сакавіку 1961 году на гаці прадрала старую плаціну. Было затоплена поле й суседняя вёска Каменка. Для ўзьвядзеньня новай плаціны разбурылі некаторыя пабудовы сядзібы і Сьвята-Мікалаеўскую царкву. Падрыўнікі зь Менску тройчы падрывалі царкву [[дынаміт]]ам. Пры гэтым вайскоўцы з аўтаматамі ачапілі пасёлак і сагналі яго жыхароў за возера. У выніку выбухаў па сьценах мэтровай таўшчыні на фасадзе пайшлі расколіны, а [[Скляпеньне|скляпеньні]] і [[званіца]] абрынуліся. З вайсковай часткі ў Станькаве прыгналі 2 [[бат]]ы, якія 5-ю сталёвымі тросамі расьцягвалі сьцены. Аднак праз разрыў тросаў і паломку рухавікоў у танкаў сьцены захаваліся. Да вечара расьцягнулі толькі паўднёвую й заходнюю прыбудоўкі. У 1972 годзе вяскоўцы прадухілілі паўторную спробу разбурыць царкву дзеля пабудовы лодачнай станцыі, стаўшы ў ачапленьне<ref name="а"/>.
У 1997 годзе станькаўцы ўтварылі праваслаўны [[прыход]] для адновы царквы Сьвятога Мікалая, якая атрымала статус [[Помнік архітэктуры|помніка архітэктуры]]. 6 лютага 2006 году кананізавалі блажэнную [[Валянціна Менская|Валянціну Менскую]], якую хрысьцілі ў царкве Сьвятога Мікалая ў Станькаве. Увесну 2006 году беларускі экзарх [[Філарэт (Вахрамееў)|Філарэт]] дабраславіў аднову царквы. Тады ж распрацавалі навукова-праектную дакумэнтацыю, а ўвосень 2006 году [[Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь]] выдала дазвол на адбудову. Навуковым кіраўніком адновы стаў галоўны архітэктар [[Менская япархія|Менскай япархіі]] [[Алег Масьліеў]]. Да верасьня 2007 году скончылі падрыхтоўку, а з кастрычніка пачалі [[Рэстаўрацыя|рэстаўрацыю]]. У 2008 годзе правялі першае набажэнства. Да сьнежня 2013 году ў адбудову ўклалі звыш 2,5 млн даляраў, зь якіх звыш 2 млн $ склалі ахвяраваньні прыхаджанаў і 450 000 $ — дапамога ўрада Беларусі. За гэтыя сродкі набылі 22 [[вагон]]ы чырвонай [[Цэгла|цэглы]]-сырца, якую выраблі на [[Обаль]]скім заводзе (Шумілінскі раён). Для ўзьвядзеньня скарысталі [[вапна]]ва-пяшчаную сумесь. Вокны і дзьверы зрабілі з [[Сыбірская лістоўніца|сыбірскай лістоўніцы]]. Паводле ранейшага ўзору вырабілі [[Тынкоўка|тынкоўку]] і плітку для падлогі. На кожнай цагліне зьмясьцілі імёны ахвярадаўцаў<ref name="а"/>.
▲=== Адраджэньне 2007—2011 гадоў ===
== Архітэктура ==
Царква пабудаваная ў псэўдарускім стылі (дакладней у рэтраспэктыўна-рускім стылі) на ахвяраваньні [[Эмэрык Чапскі|Эмэрыка Чапскага]] й зборы вернікаў. Гэта [[крыжова-купальны храм]] з высокай [[званіца (архітэктура)|званіцаю]] над створкай і вялікай паўкруглай [[апсыда]]й. Унутраны інтэр’ер аздоблены разьбяным дубовым [[іканастас]]ам, залачонымі рамамі дзесяці абразаў, капітэлямі [[калёна]]ў і [[пілястра]]ў.
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
== Вонкавыя спасылкі ==
| |||