Міхаіл Мураўёў: розьніца паміж вэрсіямі

[[Файл:Vilnia, Muravyov-viešalnik. Вільня, Мураўёў-вешальнік (1900).jpg|значак|Карыкатура на помнік Мураўёву-вешальніку ў Вільні, каля 1900 г.]]

 

 

У канцы XIX ст. улады Расейскай імпэрыі і структуры [[Найсьвяцейшы ўрадавы сынод|Найсьвяцейшага ўрадавага сыноду]] ([[Расейская праваслаўная царква|Маскоўскага патрыярхату]]) спрабавалі стварыць культ асобы Мураўёўва. У 1895 годзе ў віленскім прадмесьці [[Сьніпішкі|Сьніпішках]] на Кальварыйскай вуліцы ўрачыста адкрылі царкву-школу ў імя Мураўёўва, а ў 1900 годзе ў ягоны гонар асьвяцілі будынак царкоўна-прыходзкай школы ў Горадні<ref name="matviejcyk37">Матвейчык Д. Спроба стварэння культу асобы Міхаіла Мураўёва і яе ўплыў на развіццё гістарыяграфіі паўстання 1863—1864 гг. у Беларусі (1890—1905 гг.) // [[Беларускі гістарычны часопіс]]. — 2018. — № 5. — С. 37.</ref>. Апроч таго, шырокая прапагандысцкая кампанія разгарнулася ў афіцыйным друку. Некаторыя матэрыялы таго часу зьяўляюцца яскравым прыкладам расейскай [[шавінізм|шавіністычнай]] публіцыстыкі: ''«Сям’я не бяз вырадка» — гаворыць прыслоўе. У нашай славянскай сям’і такім вырадкам зьяўляюцца, бяз сумневаў, палякі''<ref name="matviejcyk37"/> <…> ''расейскі чалавек — усечалавек'' <…> ''нездарма мы — Сьвятая Русь'' <…> ''Адзін толькі М. Мураўёў, не баючыся ні Эўропы, ні дамарослых нашых лібэралаў сьмела і адкрыта сказаў, што тут'' [у колішнім Вялікім Княстве Літоўскі] ''Расея і даў дарогу расейцам''<ref name="matviejcyk38">Матвейчык Д. Спроба стварэння культу асобы Міхаіла Мураўёва і яе ўплыў на развіццё гістарыяграфіі паўстання 1863—1864 гг. у Беларусі (1890—1905 гг.) // [[Беларускі гістарычны часопіс]]. — 2018. — № 5. — С. 38.</ref>. Кульмінацыяй гэтай кампаніі стала ўсталяваньне ў 1898 годзе помніка Мураўёўву ў [[Вільня|Вільні]]. Напярэдадні, у час і па адкрыцьці помніка сярод віленчукоў пашыраліся праклямацыі і адозвы антымураўёўскага зьместу<ref name="matviejcyk42">Матвейчык Д. Спроба стварэння культу асобы Міхаіла Мураўёва і яе ўплыў на развіццё гістарыяграфіі паўстання 1863—1864 гг. у Беларусі (1890—1905 гг.) // [[Беларускі гістарычны часопіс]]. — 2018. — № 5. — С. 42.</ref>. Вобраз помніка Мураўёву-вешальніку стаў цэнтральным адразу ў некалькіх карыкатурах. Неўзабаве да помніка мусілі прыставіць [[гарадавы|гарадавога]], які фактычна ахоўваў яго ад месьцічаў. Нагодай да гэтага стала акцыя пратэсту, апісаньне якой пакінула беларуская грамадзкая дзяячка [[Паўліна Мядзёлка]]<ref name="matviejcyk42"/>: